IDĘ po dane

UltraATA/100, EIDE, Ultra Wide SCSI, SCSI-2 – wyliczanka mogłaby być długa. Mnogość interfejsów nie ułatwia identyfikacji urządzenia. Nie zaszkodzi więc wprowadzić nieco ładu do tej plątaniny złączy i kabli.

Przeciętny użytkownik peceta miał okazję zetknąć się z jednym lub co najwyżej dwoma różnymi interfejsami dyskowymi: IDE i SCSI. Urządzenia wykorzystujące pierwszy standard łatwo rozpoznać, gdyż zdominowały “zwykłe” komputery. Z kolei dyski SCSI kojarzone są z zastosowaniami profesjonalnymi. Niezależnie jednak od tego, czy potrafimy zidentyfikować typ danego złącza lub kabla, to i tak mało kto jest w stanie rozeznać się w mnogości odmian tych interfejsów.

Trzy różne złącza SCSI (od góry): SCA-2 (linie sygnałowe i zasilające w jednym gnieździe), Wide SCSI i Narrow SCSI.

Kierunek: integracja

Pierwszy interfejs dysków twardych opracowała firma Seagate. Nosi nazwę (od modeli pierwszych “twardzieli”) ST-506/412, ale jest bardziej znany jako MFM lub RLL (od typów stosowanego kodowania). Ma on jednak – podobnie jak nieco młodszy standard ESDI – znaczenie tylko historyczne. W dość bowiem krótkim czasie od chwili pojawienia się specyfikacji IDE (Integrated Drive Electronics) dyski weń wyposażone praktycznie zdominowały rynek. Choć w początkowym okresie konkurowały ze sobą trzy odmiany tego interfejsu, do dziś ostała się jedna, określana mianem ATA (AT Attachment).

Nowatorstwo specyfikacji IDE (zatwierdzonej jako oficjalny standard ATA-1 przez specjalną grupę T13, będącą częścią organizacji ANSI) przejawiało się w kilku aspektach. Pierwsza istotna informacja zawarta jest już w samej nazwie. Kompletny uk- ład sterujący pracą dysku umieszczono we wspólnej obudowie z samym dyskiem – wcześniej kontroler miał postać specjalnej karty, co wiązało się z ograniczeniem prędkości transmisji i sporą podatnością na zakłócenia. Druga ważna cecha to możliwość komunikowania się w trzech trybach PIO (Programmed Input/Output) – 0, 1 i 2 – zapewniających przepustowość odpowiednio 3,3, 5,2 i 8,3 MB/s. Po raz pierwszy pojawiła się też możliwość komunikacji – powszechnie dziś używanej – poprzez kanały DMA (Direct Memory Access), czyli takiej, która do wymiany danych nie angażuje mocy obliczeniowej procesora.

Interfejs ATA pozwala na praktycznie dowolną konstrukcję zintegrowanego kontrolera. Ważne jest tylko to, że z zewnątrz do każdego dysku można odwołać się, wykorzystując identyczny zestaw rozkazów i standardowe 40-stykowe złącze. Atrakcyjność tego standardu zwiększają łatwość implementacji i niskie koszty – dlatego w każdym sklepie komputerowym znajdziemy dziś przede wszystkim “twardziele” IDE.

Wzbogacamy się

Najpopularniejsza wersja IDE, czyli ATA-1, nie zestarzała się szybko, lecz w pewnej chwili zmiany stały się konieczne. Dlatego wprowadzono standard nazywany wedle oficjalnej nomenklatury ATA-2 lub powszechnie – acz mylnie – EIDE (Enhanced IDE). Najważniejszymi cechami nowej odmiany interfejsu są udostępnienie dwóch szybkich trybów transmisji PIO-3 (11,1 MB/s) i PIO-4 (16,6 MB/s), wprowadzenie trybu blokowego, transferu synchronicznego oraz zwiększenie funkcjonalności pracy przy użyciu kanału DMA.

Terminator to niezbędny element każde-go łańcucha urządzeń SCSI, ale z wersją pasywną spotykamy się coraz rzadziej.

Nie zmieniła się natomiast liczba urządzeń, które można jednocześnie podłączyć (dwa), kontroler nadal był bowiem jednokanałowy. Żadnej modyfikacji nie uległa maksymalna długość kabla (46 cm) – pozostaje taka sama nawet w najnowszej odmianie IDE. Producenci płyt głównych obchodzili jednak ograniczenie co do liczby napędów i wyposażali swe produkty w dwa gniazda IDE, co pozwala na podpięcie do 4 napędów. Właśnie takie rozwiązanie jest określane mianem EIDE, czyli IDE “wzbogacone” o możliwość obsługi dwóch dodatkowych urządzeń na drugim kanale.

Z kolei najistotniejsza zmiana, wprowadzona przez ATA-3, to możliwość monitorowania stanu dysku za pomocą systemu S.M.A.R.T. (Self Monitoring Analysis and Reporting Technology). Podniosła się też sprawność całego interfejsu, ale rozwój technologii wymusił kolejne udoskonalenia.

Info

Fibre Channel
http://www.fibrechannel.com/
Gary Field’s SCSI Info Central
http://www.scsifaq.org/
PCGuide
http://www.pcguide.com/ ref/hdd/if/
SerialATA.org
http://www.serialata.org/
T10.org
http://www.t10.org/
T13.org
http://www.t13.org/

Na CHIP-CD w dziale Hardware | Interfejsy dysków twardych znajduje się plik PDF ze słownikiem pojęć użytych w artykule.

Więcej:bezcatnews