Narysuj swe myśli!

Pierwsze pytanie, które się nasuwa, gdy zamierzamy zrealizować jakieś bardziej skomplikowane zadanie, brzmi: kiedy warto je narysować w postaci diagramu? Przecież równie dobrze można zrobić listę, według której będziemy postępowali, tak jak zawsze czynimy na przykład w wypadku zakupów. Trzeba jednak pamiętać, że lista zakupów jest praktycznie bezwarunkowa i łatwo napisać punkt po punkcie, co należy kupić. Znacznie trudniej zrobić opis w sytuacji, gdy np. chcemy podzielić na podstawowe czynności proces instalacji sieci Wi-Fi lub pisanie skomplikowanego programu. Wówczas jeden rysunek może powiedzieć znacznie więcej niż tasiemcowe opisy z kilkudziesięcioma punktami, zawierającymi niezliczoną liczbę warunkowych podpunktów.

Warto wiedzieć, że ustandaryzowane diagramy nie zostały wymyślone tylko dla programistów. Stosuje się je niemal w każdej dziedzinie nauki, tj. ekonomii, zarządzaniu, matematyce lub fizyce. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby wykorzystywać schematy również w domu czy firmie, tym bardziej że ich tworzenie nie jest trudne, a dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu może to robić praktycznie każdy. Diagramy rysowane na komputerze są ponadto łatwe do modyfikacji. Wprowadzanie zmian w wypadku rysunków odręcznych wiąże się często z koniecznością ponownego narysowania wszystkiego od nowa i pochłania dużo czasu. Dzięki programom wszystko jest znacznie łatwiejsze. Do wyboru mamy wiele aplikacji. Znajdziemy też narzędzia bezpłatne, co nie oznacza jednak, że mają one mniej możliwości niż ich komercyjni konkurenci.

Pierwsza myśl

Typów diagramów jest wiele. Każdy z nich służy do opisywania i przedstawiania ściśle określonego rodzaju czynności. Im trafniej dobierzemy diagram do tego, co robimy, tym bardziej precyzyjnie przedstawimy to, co mamy na myśli. Pamiętajmy, że po rozmowach z użytkownikiem zazwyczaj w projekcie pojawiają się nowe elementy lub ulegają modyfikacji te, które wymyśliliśmy wcześniej. I to jest właśnie jedna z największych zalet robienia diagramów. Wyobraźmy sobie, że jedziemy na pierwsze spotkanie z klientem już z gotowym programem czy też bez jakichkolwiek rozmów zrobilibyśmy w jego biurze sieć LAN. Później jednak klient powiedziałby nam, że 100 Mb/s nie spełnia jego oczekiwań co do prędkości transmisji danych z komputera na serwer… Jeżeli klient zgodził się już na wszystko, co mu zaprezentowaliśmy, czas na dokładniejsze zobrazowanie procesów i relacji między obiektami. Dzięki temu zdecydujemy o sposobie wykonnia danej czynności, np. w jakiej kolejności ułożyć kable sieciowe. Ze względu na zastosowanie wyróżniamy następujące rodzaje diagramów:

  • MAPA – służy przede wszystkim do usystematyzowania pomysłów w celu podzielenia się swoimi myślami czy uwagami z pozostałymi osobami w zespole. Często bywa tak, że ktoś może zupełnie inaczej postrzegać dany problem, a nie potrafi zobrazować swej idei. Jeżeli w burzy mózgów uczestniczy wiele osób, czasem powstaje niezły galimatias, czego efektem będą błędy w rozumowaniu i realizacji zadań.
  • DIAGRAM PRZYPADKÓW – stosowany jest, gdy pomysły na realizację danego zadania mamy już rozrysowane i czas na zaprezentowanie planu działania przyszłemu użytkownikowi. Mapa utworzona w trakcie burzy mózgów nie zawsze musi być najbardziej trafnym diagramem. Najlepiej zaprezentować punkt widzenia osoby uczestniczącej w zadaniu. Przykładowo: jeżeli chcemy opracować system rezerwacji miejsc w hotelu, to nie będziemy klientowi przedstawiali, co ma się dziać z plikami na serwerach, ale pokażemy mu, co będzie musiała zrobić osoba przyjmująca zamówienia. W tej sytuacji najlepiej narysować tzw. diagram przypadków użycia (patrz: “$(LC166547:Podstawowe typy diagramów)$”). Taki rysunek przygotujemy w każdym programie (np. Umbrello UML Modeller czy SmartDraw), który obsługuje UML-a (patrz: ramka “$(LC166545:Język modelowania UML)$”).
  • DIAGRAM PRZEPŁYWÓW – potrzebny jest on tylko wówczas, gdy zachodzi obawa, że ktoś może nie rozumieć naszej idei, lub też wtedy, gdy sami wiemy, że możemy się pogubić i nie mamy szans zapamiętać, co po kolei należy wykonać i czym są uwarunkowane poszczególne czynności. Na przykład do wymiany całej sieci energetycznej w budynku z całą pewnością potrzebne będą zatwierdzenie naszych działań przez właściciela, kompletny plan zadań oraz dokumentacja.
  • W diagramie przepływów do dyspozycji mamy gros symboli pomocnych w zdefiniowaniu procesu, warunku, danych wejściowych i wyjściowych, a także – co najważniejsze – strzałek, za pomocą których opiszemy kierunek przepływu danych między procesami. Przykładem takiego diagramu jest rysunek wyżej, opisujący kroki, które należy zazwyczaj wykonać w trakcie tworzenia sieci lokalnej.

    Oczywiście typów diagramów jest znacznie więcej. Niemal wszędzie, gdzie trzeba przedstawić myśl inżynieryjną czy techniczną, diagram z całą pewnością będzie bardzo przydatny. Należy jednak zachować zdrowy rozsądek z liczbą diagramów. Może się okazać, że samo ich utworzenie zajmie więcej czasu niż realizacja przedstawionej nimi czynności.

    Wybrane cechy programów do rysowania diagramów
    Nazwa programuSmartDraw Suite 7 EditionEDGE Diagrammer 5.03Novagraph Chartist Std. 4.3RFFlow 5EDraw Flowchart Software 1.6.3MindManager 6.0Microsoft Visio Standard 2003 PLUmbrello UML Modeller 1.5
    WWW [http://]www.smartdraw.com/www.pacestar.com/www.novagraph.com/www.rff.com/www.edrawsoft.com/www.mindjet.comoffice.microsoft.com/uml.sourceforge.net/
    Cena197 USD124,95 USD49 USD49 USD28 USD229 USD886 złfreeware
    SystemWindows 98/
    Me/2000/XP
    Windows 9x/
    Me/NT/2000/XP
    Windows 98/
    Me/2000/XP
    Windows 9x/
    Me/NT/2000/XP
    Windows XP/2000/
    NT/Me/98
    Windows 2000/
    XP/2003/Tablet PC
    Windows 2000/XPLinux KDE 3.4
    UMLtnntnnt1)t1)
    Burza mózgówtnnnnttn
    Diagramy przepływówtttttntn
    Diagramy siecitnnttntn
    Formaty eksportuWMF, BMP, JPEG, GIF, TIF, HTML, AI, PDF, DXF, EMFWMF, EMF, BMP, JPEG, PNG, TIF, GIFPNG, WMF, EMF, HTML, SVGEMF, WMF, BMP, GIF, JPEG, HTMLBMP, JPEG, GIF, TIF, PNGWMF, BMP, GIF, JPEG, PNG,DOC, HTMLSVG, CAD, HTML, XML, DWG, EMF, EPS, AI, JPEG, BMP, PCX, PNG, PSPNG, SVG
    t – jest; n – nie ma; 1) – generuje kod źródłowy
    Więcej:bezcatnews