Bardzo często nasze najbardziej wrażliwe dane, czy po prostu dostęp do naszego komputera chronimy, a raczej nie chronimy, zbyt prostym hasłem. Jest to imię sympatii, kota czy psa, podstawowy ciąg cyfr (np. 12345), czy data urodzenia. Tymczasem każdy wyraz czy ciąg cyfr może być złamany przez hakerów w kilka sekund, przy użyciu tzw. słownikowych ataków. Jak się chronić? Wymyślić przypadkową kombinację liter i cyfr (w tym znaków specjalnych, przy użyciu klawisza shift: @, #, $, %, & itd.). Warto także użyć co najmniej jednej dużej litery w haśle.
2. Nie korzystaj z szerokopasmowego Internetu bez firewalla
Gdy wychodzi z domu, zamykasz go na klucz. Gdy pozostawiasz samochód na parkingu, wykonujesz tę samą czynność. Dlaczego więc z komputerem miałbyś postąpić inaczej? W Sieci czają się tysiące oszustów, poszukujących niezabezpieczonych komputerów, które są najłatwiejszymi celami. Dla nich nie liczy się to, czy znają swoją ofiarę, czy jest bogata czy biedna. Mogą zaatakować każdego, kto pozostawia otwartą furtkę do swojego komputera. I wcale nie muszą mieszkać w tym samym mieście, kraju, a nawet na tym samym kontynencie. Najlepszą ochroną przed nimi są właśnie firewalle, które niejako ukryją twój komputer przed poszukującymi łatwego celu.
3. Nie wysyłaj haseł e-mailem lub sms-em
Hasło do komputera (i zawartych w nim wrażliwych danych) jest jak pin do karty kredytowej – powinieneś znać je tylko ty i nikt więcej. Ale jeśli musisz już komuś je wysłać, nie rób tego przez niezaszyfrowaną wiadomość e-mail czy sms. Taka informacja jest niezwykle łatwa do przejęcia przez nawet mniej wytrawnego hakera, a stąd już tylko krok do stracenia dostępu do swoich danych.
4. Nigdy nie odpowiadaj na podejrzane linki, pytania, wiadomości
Zwykle próby wyłudzenia w Sieci, tzw. phishingu, są widoczne na pierwszy rzut oka – wiadomości pisane są łamaną polszczyzną i wszystkie każą wpłacać gdzieś pieniądze. Niektóre są jednak doskonale spreparowane i należy być niezwykle czujnym. Za przykład wystarczy podać wciąż groźny Welsoft, podszywający się pod policję i próbujący wymusić od użytkownika zapłatę kilkuset złotych za odblokowanie komputera, choć tego komputera tak naprawdę nie zablokował, a jedynie sprawił takie wrażenie.
5. Nie dziel swojego komputera z młodszym rodzeństwem
Wiele nastolatków uwielbia wszystko, co darmowe w Sieci – muzykę, filmy, gry. Ściąga je skąd tylko się da, nie zważając na czyhające zagrożenia. Często młodsi użytkownicy doskonale znają programy i inne sposoby na pobieranie treści z internetu, ale nie zdają sobie sprawy z zagrożeń jakie niosą ze sobą programy p2p, że są to prawdziwe kopalnie złota dla wszelkiej maści internetowych oszustów. Jeśli ktokolwiek w rodzinie zamierza korzystać z takich programów (oczywiście do legalnej wymiany plików freeware), warto rozważyć przeznaczenie na ten cel osobnego komputera.
6. Nie instaluj darmowego oprogramowania z niezaufanych źródeł
Darmowe programy (innymi słowy oprogramowanie z licencją freeware) jest jedną z najznakomitszych rzeczy, jakie mogą nas spotkać w Internecie. Pod warunkiem, że pobieramy je z zaufanych źródeł, a nie z odnośników, do których trafiliśmy przez przypadek. Najlepiej najpierw poczytać o programie, który mamy zamiar zainstalować, a pobierać najlepiej jest bezpośrednio ze strony producenta lub z powszechnie znanych witryn z programami.
7. Nie otwieraj e-maili od nieznajomych
A już na pewno nie uruchamiaj załączników, które w takim mailu się znajdują. Oprócz spamu, która jest niegroźną, choć irytującą masową wysyłką e-maili, elektroniczne wiadomości to najprostszy sposób by doręczyć komuś niechcianą przesyłkę w postaci szkodliwego oprogramowania, szpiega, a nawet phishingu. Nie otwieraj więc wiadomości, które z pozoru wydają się być skierowane do ciebie (w tytule mogą mieć podane twoje imię), ale ich pochodzenie jest nieznane. Znacznie bardziej uważać trzeba na maile z załącznikami, nawet od znajomych.
8. Aktualizuj oprogramowanie!
Bez względu na to, czy jest to system operacyjny Windows, przeglądarka internetowa czy odtwarzacz muzyczny, każde oprogramowanie trzeba aktualizować zawsze, gdy pojawia się nowsza wersja. Nie tylko dlatego, że z pewnością jest ona bardziej funkcjonalna i stabilna, ale także dlatego, że może zawierać ważne uaktualnienia dotyczące bezpieczeństwa, jak chociażby łatki znalezionych luk, przez które hakerzy mogą uzyskać dostęp do komputera ofiary.
9. Czytaj, zanim w coś klikniesz
Nie oszukujmy się – może 5 procent z nas czyta dokładnie wszystkie warunki i licencje przy instalowaniu programów czy akceptowaniu regulaminów. Do tego raczej was nie namówimy, choć dobrze jest wiedzieć co takiego się “cyfrowo podpisuje”. Najważniejsze jest jednak, by zawsze czytać, jaki link otwieramy, co instalujemy i czy coś instaluje się oprócz programu, który pobraliśmy.
10. Zdrowy rozsądek to podstawa
Istnieje mnóstwo oprogramowania antywirusowego, wiele zabezpieczeń i cała masa reguł, którymi należy się kierować. Najważniejsze to jednak zachować zdrowy rozsądek w każdej sytuacji i trochę pomyśleć przed wykonaniem ruchu w Sieci.
