Nauka z YouTube’a

W czasach sprzed internetu ciężar popularyzacji nauki na swoich barkach dźwigała, z lepszym lub gorszym skutkiem, telewizja. Z pewnością każdy, kto interesuje się technologiami i nauką słyszał (a starsi Czytelnicy mieli zapewne okazję też ów program oglądać) o popularnonaukowym programie Telewizji Polskiej pt. “Sonda”. Program ten prowadzony przez tragicznie zmarłych Zdzisława Kamińskiego i Andrzeja Kurka, cieszy się dziś wręcz statusem legendy. Więcej na temat popularnonaukowej telewizji, w retrospektywnym zacięciu, znajdziecie w tekście Jacka Tomczyka opublikowanym w naszym serwisie. Dziś zajmiemy się również popularyzacją nauki, ale za pomocą zupełnie innej platformy niż telewizja tradycyjna: mowa oczywiście o YouTubie.
Ludzie w białych fartuchach omawiają film z YouTube-a wyświetlany na tablecie; na ekranie prezenter, niebiesko-szary mechanizm i wzory wokół niego.
Ludzie w białych fartuchach omawiają film z YouTube-a wyświetlany na tablecie; na ekranie prezenter, niebiesko-szary mechanizm i wzory wokół niego.

Gdzie się podziała Sonda?

Swoboda wypowiedzi kontra rzetelność i wiarygodność

YouTube to zupełnie odmienne medium od telewizji tradycyjnych. Mimo podobieństwa samej formy przekazu (wszak mamy tu wciąż treści audiowizualne – jak w telewizji), różni je niemal wszystko. Zasięg, liczba twórców, liczba treści, interaktywność przekazu, swoboda wyszukiwania – wszystkie te czynniki powodują, że coraz częściej użytkownicy zainteresowani przekazem o ściśle określonej tematyce, np. moda, podróże, motoryzacja, czy właśnie nauka – wybierają treści publikowane na YouTube. Niestety, w tym serwisie obok rzetelnie opracowywanych materiałów popularnonaukowych znaleźć można również mnóstwo treści pseudonaukowych, pozbawionych faktycznego przekazu naukowego, a tylko wyglądających na “naukę”. Do tego mnóstwo wyznawców licznych teorii spiskowych, filmy kompletnie o niczym i wiele, wiele więcej.

Problemem z wolnością słowa – zasadą, której twórcy YouTube’a hołdują od zawsze – jest jednak to, że o ile patostreamerzy, są stosunkowo skutecznie usuwani z serwisu, to wiele treści pseudonaukowych wciąż pozostaje w nim obecnych. Filmy o płaskiej ziemi, “szkodliwości” szczepionek, czy truciu ludzkości przez “substancje” rzekomo rozpylane przez samoloty wciąż są dostępne. Powiecie “nieszkodliwi wariaci”? Nie do końca. Żeby tak oceniać trzeba mieć już odpowiedni zasób wiedzy i ugruntowany światopogląd oparty na realnych, faktycznych przesłankach (a nie wierze w Ziemię podtrzymywaną przez słonie na żółwiu czy czymkolwiek innym). Gdy widz tej wiedzy nie ma, albo jego światopogląd dopiero się kształtuje, fałszywe, pseudonaukowe przekazy mogą okazać się wyjątkowo szkodliwe ugruntowując błędne przekonania (np. o szkodliwości szczepionek), które w szerszym aspekcie mogą okazać się dużo bardziej szkodliwe dla populacji niż najbardziej chory przekaz jakiegoś zabłąkanego patostreamera.

Ambicje, wiedza i jej weryfikacja

Z przekazami popularnonaukowymi na YouTube jest jeszcze jeden problem. Twórcy próbujący swoich sił w popularyzacji nauki z różnych dziedzin, błądzą niekiedy schodząc na manowce nauki. I owszem błądzić jest rzeczą ludzką. A pomyłki zdarzają się każdemu, znajdziemy je również w podręcznikach szkolnych. Tu jednak cały ciężar pracy merytorycznej najczęściej spada na barki jednej osoby, a coś takiego jak errata na youtubowych kanałach nie istnieje. Tym bardziej, że coraz do sieci trafiło, nigdy w niej nie znika.

Chociaż wiedza stwarza problemy, to ignorancja ich nie rozwiąże.
Isac Assimov, amerykański pisarz SF i profesor biochemiki rosyjskiego pochodzenia

Niemniej wielu twórców stara się bardzo profesjonalnie podchodzić do poruszanych przez nich zagadnień, weryfikując przekazywaną wiedzę z ekspertami w danej dziedzinie. Często oni sami są uznanymi badaczami mającymi duże doświadczenie w materii, którą dzielą się z widzami swojego kanału – dobrym przykładem jest tu np. anglojęzyczny kanał StarTalk, którego gospodarzem jest dr Neil deGrasse Tyson, amerykański astrofizyk i popularyzator nauki. Wśród polskich twórców wymienić można np. dr Tomasza Rożka, dziennikarza i doktora nauk fizycznych (kanał Nauka to lubię). Pamiętajmy też, że wiele kanałów naukowych dostępnych w najpopularniejszej internetowej platformie wideo świata to w istocie uporządkowane cykle wykładów prowadzonych przez ekspertów w swoich dziedzinach, np. KhanAcademyPoPolsku, cykle wykładów TED i inne, wymieniane w naszym zestawieniu). Zresztą same telewizje skrzętnie wykorzystują popularność YouTube’a emitując za jego pośrednictwem własne treści, tutaj przykładem może być przygotowany przez Telewizję Polską cykl popularnonaukowych programów pt. “Astronarium” – są one dostępne na YouTube, na kanale o takiej samej nazwie.

Z kolei w przypadku podręczników, o ile możemy być w miarę pewni ich poprawności merytorycznej, właśnie dzięki odpowiedniej weryfikacji zawartej w nich wiedzy, zdarza się, że informacje w nich zawarte choć była aktualna np. 10 czy 20 lat temu, to obecnie mogą być przestarzała lub wręcz myląca. Dotyczy to szczególnie szybko ewoluujących dziedzin wiedzy, takich jak np. technologie informacyjne, medycyna czy nauki społeczne. Natomiast dziedziny ścisłe – takie jak np. matematyka czy fizyka – choć również się oczywiście zmieniają w miarę postępów naukowych, są znacznie bardziej odporne na upływ czasu.

YouTube, ten “worek bez dna” na ludzką kreatywność jest pełen wszystkiego. O mentalnych fekaliach produkowanych przez patostreamerów próbujących zbić fortunę na swoich nikczemnych przekazach już pisaliśmy w materiale pt. “Patostreamerzy – zaraza sieci [18+]”. Dobrze jednak wiedzieć, że – po pierwsze – administracja YouTube sukcesywnie stara się usuwać niepożądane, czy wręcz szkodliwe społecznie treści ze swojego serwisu, a – po drugie – w największym serwisie wideo znajdziemy również sporo prawdziwych pereł popularnonaukowych. Także w naszym kraju. Zapraszam zatem do przewodnika po Youtuberach i kanałach (głównie polskich, ale nie tylko), tworzonych i prowadzonych przez ludzi, którzy uwielbiają naukę i potrafią się dzielić rzetelną wiedzą z innymi. Ich przewaga nad tradycyjną edukacją, zwłaszcza w polskim wydaniu jest niezaprzeczalna.

Medioznawca, dr Jacek Wasilewski w wypowiedzi dla serwisu NaTemat.pl podkreśla: Dzieciaki z natury lubią się uczyć, natomiast szkoła funkcjonuje wbrew naturalnym skłonnościom młodzieży. Polska szkoła pokazuje, że to co ciekawe, staje się nudne, a dziecko musi się dostosować do nauczyciela. Nauka nie jest przygodą, a sprowadza się do opanowywania materiału, a wszystko pod dyktatem ocen. Można jedynie uzupełnić, że nie tylko dzieci są ciekawe świata, a dzięki ambitnym popularyzatorom nauki działającym na YouTube każdy może tę ciekawość zaspokoić.

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/user/SciTeraz”]SciFun[/mycred_link] – wyścig do miliona, przerwany?

Dariusz Hoffman, bardziej znany internautom jako SciFun – taką też nazwę ma jego popularnonaukowy kanał wideo na YouTube – to jeden z najpopularniejszych twórców dzielących się naukowymi ciekawostkami z widzami. Swoją działalność kanał rozpoczął już w 2012 roku. Od tamtej pory Hoffmanowi udało się zgromadzić blisko milion subskrybentów (w chwili, gdy przygotowywaliśmy ten materiał licznik subskrypcji wyświetlał liczbę 942 tysiące). Najpopularniejszym filmem na kanale SciFun jest nieszczególnie naukowy, ale zapewne dość widowiskowy dla widzów materiał o “bombie mentosowej”. Jednak znacznie bardziej wartościowym materiałem jest “Krótki film o prawdzie i fałszu”. Film nie jest krótki, trwa 100 minut i jest najdłuższym, opublikowanym przez twórcę materiałem na opisywanym kanale. Jednak to właśnie od tego filmu powinni zacząć wszyscy, którzy poszukują rzetelnych i wiarygodnych treści w internecie. Nie tylko naukowych. Szkoda tylko, że Dariusz Hoffman od jakiegoś czasu zaprzestał dalszych publikacji – ostatni film zamieszczony na tym kanale opublikowano pod koniec marca 2019 roku.

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/user/naukatolubie”]Nauka to lubię[/mycred_link] – jeżeli nie lubisz, to polubisz

Autorski projekt Nauka to lubię powstał z inicjatywy dziennikarza popularnonaukowego, a zarazem fizyka z tytułem doktorskim – Tomasza Rożka. To kolejny godny polecenia kanał na YouTube dla poszukujących interesujących treści naukowych. Spośród ponad 200 filmów umieszczonych na kanale sporo dotyczy fizyki i astronomii, ale podanych w bardzo przystępny sposób. Jednak równie dużo nagranych przez dr Rożka materiałów dotyczy również innych dziedzin nauki, chemii, biologii, czy nawet… kulinariów. Np. najpopularniejszy obecnie na kanale materiał wyjaśnia w jaki sposób świat postrzegają kleszcze. Filmy dr Rożka to najczęściej krótkie, kilkuminutowe (prawie żaden nie przekracza 10 minut) nagrania, które nie wymagają rezerwacji czasu i możemy dawkować sobie interesująco przekazaną wiedzę praktycznie w dowolnym momencie. Zaletą kanału jest też aktualność poruszanych zagadnień, np. po ukrywanej przez Federację Rosyjską eksplozji na północy Rosji, w wyniku której wykryto skażenie izotopami promieniotwórczymi, na kanale Nauka to lubię pojawił się film będący próbą wyjaśnienia, co w istocie w Rosji wybuchło. Dr Rożek porusza też kwestie społeczne, dotyczące np. edukacji w naszym kraju, czego dotyczy jeden z najpopularniejszych filmów na kanale, zamieszczony poniżej. Liczba subskrybentów? Nieco ponad 200 tys.

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/user/Astrofaza”]Astrofaza[/mycred_link] – z pasją o kosmosie

Prowadzony przez Piotra Koska kanał Astrofaza to przykład tego, jak pasję do wybranej dziedziny nauki – tu astronomii – przekuć w interesujący projekt medialny. Potwierdza to systematycznie rosnąca liczba subskrybentów, w momencie publikacji tego materiału przekraczająca 330 tys. Kosek nie ogranicza się do nagrywania materiałów, w których on jako gospodarz wprowadza widza w jakieś zagadnienie. Twórca nie boi się interakcji z widzami organizując przekazy, podczas których odpowiada na ich pytania. Na kanale znajdziemy również sporo wywiadów z osobami, które z całą pewnością mogą mieć – w kontekście nauki – coś interesującego do powiedzenia. Jeżeli astronomia, fizyka gwiazd i wiele innych zagadnień związanych z kosmosem was interesują, zdecydowanie warto złapać Astrofazę. Poniżej najpopularniejszy film na tym kanale.

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/channel/UCJ6RgJ8lYW5BGaLNM9FEMJg”]Astronarium[/mycred_link] – telewizja wpycha się na YouTube. I dobrze.

Kolejny kanał o badaniach kosmosu i astronomii to przykład projektu zrealizowanego przez klasyczną telewizję, która jednak nie ograniczyła się wyłącznie do własnego medium i skrzętnie wykorzystuje internetową platformę publikacji jaką jest YouTube. Astronarium to profesjonalnie zrealizowany program telewizyjny prowadzony przez Bogumiła Radajewskiego (twórcę samego pomysłu na ten projekt), a produkowany przez Polskie Towarzystwo Astronomiczne i TVP Bydgoszcz. Astronarium skupia się na osiągnięciach nauki w badaniach kosmosu, ale też skupiający się przede wszystkim na osiągnięciach polskich badaczy pracujących w różnych placówkach badawczych na całym świecie. Ten swoisty ciężar skupienia na polskich badaczach i głównie polskich (ale nie tylko) ośrodkach naukowych to wyróżnik tego kanału. Mimo umieszczenia odcinków Astronarium na YouTube, nie da się nie zauważyć, że to treści powstałe z myślą o klasycznej telewizji. Brakuje tu tak wszechobecnej wśród autorskich i tworzonych własnym sumptem kanałów popularnonaukowych na YouTube, interakcji z widzami. Tu nie usłyszymy “subskrybujcie”, ale też nie poznamy odpowiedzi na pytania widzów zadane w komentarzach. Sztywna jest też długość poszczególnych odcinków: trwają niespełna pół godziny – to już wymaga znalezienia czasu na konsumpcję treści. Liczba subskrypcji przekroczyła 64 tysiące, a poniżej najpopularniejszy odcinek na tym kanale.

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/channel/UCUercAwR2To1Zx6GA6ZP2TQ”]Kasia Gandor[/mycred_link] – przełamując stereotypy

Autorski kanał Katarzyny Gandor nie tylko potwierdza, że nie tylko Maria Curie-Skłodowska interesowała się nauką, ale przełamuje też wiele krzywdzących stereotypów, takich jak np. ten głoszący, że modelka to “ma tylko ładną buzię”. Katarzyna Gandor jest byłą modelką, obecnie studiuje biotechnologię, a swoją pasję do nauki udowadnia wraz z każdym nowo publikowanym odcinkiem na swoim kanale. Mimo biotechnologicznych zainteresowań i wykształcenia, nagrywane przez nią materiały dotykają szerszych zagadnień, w tym również coraz bardziej istotnych dla całej ludzkości zmian klimatycznych, zrównoważonej gospodarki zasobami, ekologii i wiele więcej. W chwili gdy publikujemy ten materiał licznik subskrypcji przekroczył 172 tys., a najpopularniejszym filmem na kanale jest naukowa rzecz o… całowaniu.

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/channel/UCZgxE8WOvOmHNfMpv1otPxQ”]emce□[/mycred_link] – od zera do… 700 tys.

Luźna, lekko humorystyczna forma, prosty przekaz, zrozumiały dla laików język, wykorzystanie autorskich materiałów graficznych i szeroki przekrój zagadnień przekazywanych widzom przez nieszablonową i pełną pasji prowadzącą to – jak widać po liczbie subskrybentów sięgającej 700 tys. – recepta na sukces kanału emce□. Kanał prowadzony jest przez Hyuen Pham (to ją widzimy na kanale) i Marcina Nguyena – odpowiadającego za montaż i stronę techniczno-wizualną tworzonych materiałów. Pochodząca z Wietnamu (tam się urodziła) Hyuen zaraża optymizmem i własną pasją do nauki, a nieszablonowe podejście do poruszanych zagadnień podoba się widzom. Oprócz szeroko poruszanych zagadnień naukowych na kanale znajdziemy również filmy o Wietnamie. Najpopularniejszym materiałem jest film wyjaśniający czy można chodzić po… płynach.

https://www.youtube.com/watch?v=KTCbm8Hobo8

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/user/Polimaty”]Polimaty[/mycred_link] – cotygodniowa porcja ciekawostek

Blisko 600 tys. subskrybentów, charyzmatyczny prowadzący z nienaganną fryzurą, który jak sam twierdzi, jest uzależniony od zdobywania informacji i dzielenia się wiedzą z innymi. Wystarczy? Jak się okazuje, tak. Radosław Kotarski, bo o nim mowa, nie został prawnikiem (studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim) zamiast reprezentować klientów kancelarii prawnej wybrał prezentowanie wiedzy szerokiemu gronu odbiorców na własnym kanale na YouTube, pt. Polimaty. Tematyka zagadnień poruszanych przez Kotarskiego na łamach Polimatów jest bardzo szeroka, obejmuje historię, psychologię, biologię, chemię, lingwistykę i wiele więcej. Poniżej najpopularniejszy materiał na tym kanale:

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/channel/UCpCe7I0x_h2GVPX1nY5CV_w”]Wszechnica FWW[/mycred_link] – nie musisz tego oglądać, ale słuchać – warto

Kanał o nazwie Wszechnica FWW ma odmienny charakter od wielu prezentowanych tu kanałów. To po prostu ogólnodostępna baza wykładów popularnonaukowych, wywiadów oraz dyskusji na tematy naukowe, społeczno-polityczne itp. Ponieważ forma materiałów najczęściej sprowadza się do zarejestrowanego klasycznego wykładu, wizualnie na tle wielu innych popularnonaukowych treści na YouTubie wypada kiepsko. Z drugiej strony w żaden sposób nie umniejsza to merytorycznej wartości zgromadzonych na kanale materiałów. To nie są krótkie klipy, tylko pełnowartościowe wykłady prowadzone przez ekspertów w swoich dziedzinach. Zaletą takiej formy jest to, że często możemy zignorować warstwę wizualną i odtwarzać poszczególne materiały jak podcasty. Jednak relatywnie niewielka liczba subskrypcji (nieco ponad 22 tys.), pokazuje, że widzowie preferują krótszą i atrakcyjniejszą wizualnie formę. Najpopularniejszym materiałem jest wykład prof. Krzysztofa Meissnera o fizyce i wierze.

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/user/HistoriaBezCenzuryMB”]Historia bez cenzury[/mycred_link] – na wesoło i patriotycznym zacięciem

Ten kanał to doskonały dowód na to, że nie merytoryka, a przede wszystkim forma ma szczególnie istotne znaczenie dla widza na YouTube. Tematem przewodnim kanału prowadzonego przez Wojciecha Drewniaka jest przede wszystkim historia. Podana w humorystyczny, niekiedy kontrowersyjny sposób, z wykorzystaniem – jak ostrzega sam Drewniak – skrótów myślowych. Młodzieżowa i na swój sposób przebojowa formuła Historii bez cenzury okazuje się skuteczna. Słyszeliśmy, że taki sposób przekazywania historycznej wiedzy nie podoba się wszystkim, ale licznik subskrypcji, który w momencie opracowywania niniejszego materiału przekroczył milion, pokazuje, że właśnie taka forma jest łatwiejsza do przyswojenia dla masowego odbiorcy. Czy luźna formuła kanału nie przekracza dobrego smaku? Oceńcie sami, najpopularniejszy materiał na kanale dotyka kwestii dalekich od humorystycznych…

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/user/rgajda”]Radosław Gajda & Natalia Szcześniak[/mycred_link], czyli Good Idea

Liczący blisko 100 tys. subskrybentów kanał prowadzony przez Radosława Gajdę wyraża jego motto: “Architecture is a good idea”. Jeżeli interesujesz się architekturą, urbanistyką, cenisz sztukę użytkową interesujesz się projektowaniem domów, wnętrz, ogrodów i wzornictwem urządzeń to zdecydowanie kanał dla Ciebie. Sam byłem zaskoczony, gdy z jednego z zamieszczonym na tym vlogu materiałów dowiedziałem się, że wzornictwo iPhone’a opiera się na… stuletniej szkole projektowania. Pasja z jaką prowadzący przekazują interesującą wiedzę na temat projektowania i architektury udzieli się nawet tym, którzy do tej pory specjalnie nie interesowali się tymi dziedzinami. Warto zajrzeć, a może zostaniecie z kanałem na dłużej. Poniżej najpopularniejszy film na tym kanale.

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/user/MiroslawZelent”]Pasja informatyki[/mycred_link] – chcesz programować? Zacznij tu

Jeżeli informatyka jest dla was czymś więcej niż “nauką obsługi komputera”, to zdecydowanie warto zajrzeć na kanał Pasja informatyki, prowadzony przez Mirosława Zelenta i Damiana Stelmacha – prawdziwych pasjonatów bitowego postrzegania rzeczywistości. Swoją pasją panowie dzielą się na tyle skutecznie, że do dziś przekazywaną przez nich wiedzę konsumuje ponad ćwierć miliona subskrybentów. Programowanie, działanie sieci komputerowych, kursy do konkretnych egzaminów informatycznych, a do tego ciekawostki matematyczne, zagadki logiczne i wiele więcej. Oto próbka udowadniająca, że matematyka ma wiele wspólnego np. z biologią i wieloma innymi elementami otaczającej nas rzeczywistości:

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/user/KhanAcademyPolski”]KhanAcademyPoPolsku[/mycred_link] – edukacja za darmo

Khan Academy to międzynarodowa organizacja non-profit, której celem jest wyrównywanie szans ludzi chcących zdobywać wiedzę. Chodzi o to, by mogli ją zdobyć bez względu na pochodzenie, status majątkowy czy społeczny, lokalizację itp. Pod względem formy treści publikowane na tym kanale przypominają bardziej wykłady, niż autorskie vlogi popularyzatorów nauki. Siłą rzeczy oznacza to, że publikowane tu materiały nie są tak widowiskowe jak w przypadku wielu wymienionych w artykule kanałów, ale nie sposób odmówić im wysokiej wartości merytorycznej. Zaletą jest też to, że poszczególne filmy są krótkie, co pozwala przyswoić potrzebne nam zagadnienie w niedługim czasie. Najpopularniejszym filmem na opisywanym kanale jest materiał przygotowany na zlecenie Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, prowadzony przez Alicję Puścian z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN.

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/user/jezykalnia”]Arlena Witt[/mycred_link] i Po Cudzemu

Czy to możliwe, żeby kanał dotyczący nauki języka angielskiego zdobył ponad 445 tys. subskrypcji? Okazuje się, że tak. Prowadzony przez pełną energii i pasji do języka Szekspira Arlenę Witt kanał cieszy się coraz większą popularnością, a jego olbrzymią zaletą jest przede wszystkim forma. To nie jest kurs językowy, to raczej materiały uzupełniające wiedzę, pokazujące niejednokrotnie drobne, ale istotne niuanse językowe – akcent, różnice pomiędzy brytyjską a amerykańską odmianą języka i wiele innych ciekawostek, dzięki którym Polacy uczący się angielskiego mogą być lepiej zrozumiani przez anglojęzycznych mieszkańców świata. Poniżej już tradycyjnie przykładowy film – najpopularniejszy materiał z danego kanału:

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/user/PamikuPL”]Mówiąc Inaczej[/mycred_link] – polski język, trudny język

Język polski jest trudny. Według serwisu Babbel Magazine (źródło), jest trzecim najtrudniejszym językiem do opanowania dla ludzi, dla których językiem ojczystym jest angielski (za mandaryńskim i arabskim). Tym samym jest najtrudniejszym dla anglosasów językiem korzystającym z tego samego alfabetu – łacińskiego. Problem w tym, że i wielu z nas, Polaków ma z językiem polskim problem. Z nimi pomaga uporać się Paulina Mikuła, absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, która od ponad sześciu lat z powodzeniem krzewi wiedzę o naszym języku, starając się wypleniać popularne błędy i forsować poprawną wymowę czy zapis wybranych fraz. Ponad 420 tysięcy subskrypcji, poniżej próbka materiału:

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/user/TDGwiazda”]Tomasz Gwiazda[/mycred_link] i Matematikus

Tematem przewodnim tego kanału jest matematyka. Jak twierdzi prowadzący ten kanał Tomasz Gwiazda, zakres poruszanej tematyki w pełni wyczerpuje program nauczania na poziomie Szkoły Podstawowej i Gimnazjum (których już nie ma). Jest to zatem kanał dla dzieci, a także dla rodziców, którzy dzięki filmom Tomasza Gwiazdy mogą podpatrzeć jak swoim milusińskim wytłumaczyć podstawowe działania matermatyczne. Na przykład najpopularniejszym filmem na opisywanym kanale jest materiał dotyczący dodawania i odejmowania ułamków zwykłych o różnych mianownikach. Ponad 183 tysiące subskrybentów to – biorąc pod uwagę o czym jest ten kanał – imponująca popularność.

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/user/matemaks”]Matemaks[/mycred_link] – matematyka na wyższym poziomie

Kolejny kanał z filmami wyjaśniającymi meandry matematyki odróżnia od wyżej opisanego przede wszystkim poziom poruszanych zagadnień. W tym przypadku mamy do czynienia z filmami tłumaczącymi matematykę na poziomie szkoły średniej, matury i studiów wyższych. Matemaks cieszy się jeszcze większą popularnością od poprzednika, ma blisko 200 tys. subskrybentów. Na kanale oprócz rozwiązań zadań maturalnych (zarówno poziomu podstawowego jak i rozszerzonego) znajdziemy także sporo zagadek logicznych i przejrzyście wytłumaczonych zagadnień matematycznych. Najpopularniejszym filmem Matemaksa jest wideo dotyczące funkcji kwadratowej.

[mycred_link href=”https://www.youtube.com/channel/UC_7PqixGIdE-jjoHKMPYpGA”]Uwaga! Naukowy Bełkot[/mycred_link] – z chemią (i nie tylko) za pan brat

Kanał prowadzony przez Dawida Myśliwca to jedno z bardziej lubianych miejsc popularnonaukowych w polskiej przestrzeni na YouTube. Tematem przewodnim większości zamieszczonych na tym kanale filmów jest chemia w najróżniejszych wariantach i odmianach. Nie są to jednak tematyczne wykłady, lecz przedstawienie interesujących faktów naukowych w kontekście otaczającego nas świata. Myśliwiec z powodzeniem radzi sobie również z tematami w dziedzinie psychologii, neurofizjologii, czy historii nauki. Właśnie z tej ostatniej dziedziny jest najpopularniejszy film na opisywanym kanale.

Jeszcze tytułem uzupełnienia warto dodać, że Uwaga! Naukowy Bełkot to nie jedyny projekt Myśliwca dostępny na YouTube. Ten ambitny chemik i popularyzator nauki prowadzi również dwa inne kanały: Wyłącznie Naukowy Bełkot (krótkie formy) oraz Nauka BEZ fikcji.

Na następnej stronie, najlepsze anglojęzyczne kanały Youtube o nauce – uporządkowane według tematów i popularności!

Twórcy i kanały anglojęzyczne – nie ograniczaj się

W naszym materiale skupiliśmy się głównie na polskich kanałach, czy też tych, które udostępniają treści w naszym języku. Warto jednak pamiętać, że nauka generalnie “lubi” angielski. To w języku Szekspira publikuje się większość tekstów naukowych na świecie, nie inaczej jest w przypadku materiałów wideo. Dlatego na zakończenie proponujemy jeszcze listę linków do anglojęzycznych kanałów naukowych na YouTube – wiele udostępnianych przez nie filmów ma polskojęzyczne napisy dialogowe, co pozwala pokonać barierę językową i cieszyć się z ciekawych treści. Poniższa lista jest skatalogowana względem głównej tematyki poruszanej na danym kanale. Warto przynajmniej spojrzeć na każdy z niżej wymienionych, a z całą pewnością znajdziecie coś, przy czym zostaniecie na dłużej.

Kanały ogólnonaukowe

Jednym z najpopularniejszych kanałów na świecie jest Vsauce prowadzony przez Michaela Stevensa, poniżej próbka jego możliwości, a następnie proponowane przez nas odnośniki do innych kanałów o szerokim spektrum poruszanych tematów.

Siłą rzeczy poniższa lista jest najdłuższa spośród wszystkich kategorii, bo wielu twórców nie lubi ograniczać się do jednej dziedziny nauki. Listę uporządkowaliśmy względem popularności danego kanału (liczby subskrybentów).

Matematyka – królowa nauk

Matematyka powszechnie jest uznawana za dziedzinę wyjątkowo trudną. Owszem, może i wymaga pewnych predyspozycji i ścisłego umysłu, ale poniższe kanały z topowym Numberphile na czele, z całą pewnością przybliżą matematykę każdemu.

Również w tej kategorii poniższe odnośniki posortowano względem popularności kanału

Informatyka

Informatyka, komputery i technologie im towarzyszące są tematami przewodnimi wielu filmów na ogólnonaukowych kanałach, których listę zaprezentowaliśmy już wyżej. Jednak jeżeli interesujesz się kodowaniem, sieciami neuronowymi, bezpieczeństwem danych itp., to kanał Computerphile jest zdecydowanie dla Ciebie.

Chemia i biologia

Jesteś ciekaw jak wyglądają w rzeczywistości różne pierwiastki? W jakie reakcje wchodzą (niejednokrotnie dość widowiskowe)? Zacznij od najpopularniejszego kanału o chemii – Periodic Videos, oprócz tego jeszcze kilka innych propozycji skupiających się na chemii i biologii.

Astronomia i kosmos

Informacje na temat badań niezgłębionych, kosmicznych pustkowi to wdzięczny temat, którym para się wielu popularyzatorów nauki. Są też i tacy, którzy swoją działalność na YouTube ograniczają wyłącznie do tej dziedziny wiedzy.

Edukacja

Niektóre kanały oprócz tego, że poruszają różne naukowe zagadnienia, to przede wszystkim skupiają się na przekazywaniu wiedzy w sposób skodyfikowany, uporządkowany – tak jak w klasycznej edukacji. Co jednak wcale nie oznacza, że jest nudno. Sprawdźcie sami.

Fizyka

W XX wieku to fizyka stała się jedną z najważniejszych dziedzin wiedzy. Poniższe kanały z bardzo widowiskowym, kreskówkowym minutephysics na czele z pewnością zainteresują wielu pasjonatów tej trudnej, ale zachwycającej nauki.

Historia

Ciekawostki historyczne, naukowe retrospekcje, prezentacje dawnych eksperymentów wielkich uczonych i wiele więcej odnajdziecie oczywiście w ogólnonaukowych kanałach, ale gdy zależy wam wyłącznie na historii, to tu mamy jedną, ale bardzo treściwą propozycję – kanał History.

Robotyka

Podobnie jak w przypadku historii, również robotyka jest dziedziną, którą z wdziękiem prezentuje wielu twórców. Jednak dla szwedzkiej konstruktorki Simone Giertz roboty to cały świat. Mimo kłopotów ze zdrowiem (guz mózgu) Simone się nie poddaje.

Psychologia

Nauka jest fascynująca, jednak większość twórców skupia się na otaczającym nas świecie, a co z nami samymi, co z naszymi umysłami? Co z psychiką? Tutaj zdecydowanie warto spojrzeć na prowadzony przez Vanessę Hill kanał BrainCraft. Dlaczego oszukujemy innych? Czy “mowa ciała” to ściema? A do tego błędy poznawcze, paradoksy i figle jakie nam płata własny umysł. Zdecydowanie warto zajrzeć.

Z całą pewnością wybrane przez nas propozycje dotyczące treści popularnonaukowych publikowanych na YouTube, to zaledwie czubek góry lodowej. Jeżeli znacie interesujący kanał popularyzujący rzetelne treści naukowe, dajcie nam znać w komentarzach. Dzięki temu zbudowalibyśmy wspólnie swoisty katalog naukowych kanałów, dzięki czemu innym byłoby łatwiej dotrzeć do sprawdzonych i ciekawych treści naukowych, a nie postprawd, fake newsów czy pseudonauki. | CHIP