Bałagan na 3 kółkach

Od kilku lat prasa rozprawia się z tzw. problemem roku dwutysięcznego, w skrócie zwanego “problemem y2k”. Niektóre wizje są straszne i mogą poddać w wątpliwość lojalność najlepszego, obok psa, przyjaciela człowieka – komputera. Czy taki problem rzeczywiście istnieje? Kogo może on dotknąć? Czy już należy się bać?

Wprowadzenie skróconego sposobu zapisywania daty ddmmrr (czyli z dwucyfrowym oznaczaniem numeru dnia, miesiąca i roku) było wynikiem naturalnego dążenia do upraszczania rzeczy. Ogromna większość codziennych spraw odbywa się przecież w relatywnie krótkim czasie. Pominąwszy specyficzne dziedziny działalności człowieka, takie jak badania historyczne lub astronomiczne albo dokumenty prawnicze, posługiwanie się czterema cyframi dla oznaczenia roku, było po prostu zbędne. Wszyscy rozumieli, że podany termin przydatności do spożycia zupy w proszku dotyczy bieżącego stulecia.

Tak bardzo przyzwyczailiśmy się do swoistej umowy w tej materii, że większość z nas nie dostrzegła konieczności zrewidowania jej założeń wraz ze zbliżającym się końcem wieku. Już teraz odczuwamy tego skutki. Ilu z nas, logicznie przecież myślących ludzi, miało moment zawahania podczas odczytywania daty ważności pastylek od kaszlu wyrażonego cyframi 27.09.00? Przyzwyczajenie podpowiadało dodanie cyfr 1 i 9 przed dwoma zerami. – “Ale przecież to niemożliwe?” – podpowiadał rozum. No właśnie! Pod tym względem świat komputerów nie różni się zbytnio od świata pastylek czy zup w proszku. W końcu także stworzyli go ludzie i to oni narobili bałaganu na dwa z trzema kółkami.

“Problem roku 2000” pojawia się wówczas, gdy oprogramowanie zapisuje i przetwarza daty używając tylko ostatnich dwóch cyfr na oznaczenie roku (np. 97); a programista założył, że poprzedza je liczba 19. Nie ma znaczenia, czy chodzi o system operacyjny, arkusz kalkulacyjny, czy też BIOS komputera. Takie rozwiązanie przyjęto z konieczności w czasie, gdy dopiero zaczynano używać komputerów w celach komercyjnych. Podobno dlatego, że koszt pamięci operacyjnej i masowej był niegdyś nieporównywalnie wyższy niż obecnie. Podobno, gdyż patrząc z perspektywy lat można wyciągnąć także inne wnioski – uczyniono tak z wygodnictwa i przekonania, że konstruowany wówczas sprzęt i tak nie dożyje końca stulecia. Przekonanie to okazało się jednak w części przypadków błędne, a na dodatek pomysł był przez dość długi czas bezkrytycznie powielany. Z tego powodu nie istnieje uniwersalny sposób rozwiązania problemu “y2k”, ponieważ składają się nań dziesiątki zagadnień – ogólnych i specyficznych. Na przykład należą do nich konwencje wynikające z ustaleń pomiędzy programistami a użytkownikami aplikacji. W ich wyniku wprowadzono daty mające specjalne znaczenie. I tak zapis “9.9.99” jest często używany na oznaczenie różnych przypadków specjalnych: “nieskończoność”, “przechowywać ten zapis wiecznie”, “usunąć ten zapis automatycznie po 30 dniach” czy “umieścić ten zapis na początku raportu”. Wiele firm i instytucji będzie musiało dokonać zmian w używanych systemach informatycznych. Sprawa dotyczy przede wszystkim dużych, szacownych i rozbudowywanych przez lata systemów typu mainframe.

Info
Więcej na temat problemu “y2k” przeczytać można w Internecie.
Internet
Strony WWW Microsoftu:
1. strona główna tematu “Rok 2000”: http://www.microsoft.com/cio/year.asp
2. pisemne opracowanie dla Kongresu Stanów Zjednoczonych (streszczenie): http://www.microsoft.com/cio/articles/year2000abstract.htm
3. opracowanie w języku polskim: http://www.microsoft.com/poland/problemy/rok2000.htm

Wybrane strony producentów oprogramowania i sprzętu:
1. Compaq Computer Polska: http://www.compaq.com.pl/support/index.html
2. Corel Corporation:
http://www.corel.com/2000_q3.htm;
http://www.corel.com/2000.htm
3. Digital Equipment Corporation: http://ww1.digital.com/year2000/
4. Hewlett-Packard Company: http://www.hp.com/ibpprogs/csy/advisor/sept96/news/year.html
5. IBM Company: http://www.ibm.com/IBM/year2000/
6. Novell Inc.: http://www.novell.com/p2000/
7. Soyo Computer, Inc.: http://www.soyo.com.tw/English/FAQ/year2000.htm
8. Tyan Computer, Inc.: http://www.tyan.com/html/year2k.html
9. ICL: http://www.icl.com/year2000/index.html

Inne:
1. dostawcy produktów i usług dotyczących roku 2000: http://www.year2000.com/
2. wymogi normatywne związane z rokiem 2000:
http://www.brainstorm.co.uk/disc/year2000/2000.html
3. Computer Software and Services Association: http://www.cssa.co.uk/cssa/new/millen.htm

Dodatkowe materiały
na temat problemu roku 2000 opublikujemy na CHIP-CD 4/98 w dziale Know how | Rok 2000

Szczęśliwie dla nas komputeryzacja instytucji nie przebiegała w Polsce tak gładko, jak na Zachodzie, głównie ze względu na “niewystarczające moce produkcyjne i brak środków na import” (tutaj choć raz można się doszukać pozytywnych skutków niewydolności socjalistycznej gospodarki). Wszystkie “Spectrusie” i “Atarynki”, którymi beznadziejnie próbowano skomputeryzować niektóre polskie przedsiębiorstwa już dawno wylądowały na śmietniku komputerowej historii. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych zastąpiły je maszyny klasy PC.

Więcej:bezcatnews