Do tej pory właściciele tańszych pecetów ze zintegrowanymi chipami graficznymi nie mogli w zasadzie korzystać z możliwości wirtualnego świata 3D. Sytuacja ta uległa jednak zmianie za sprawą nowej karty ELSA Erazor X PCI.
Chociaż jeszcze niedawno byliśmy dumni z naszego nowego peceta, obecnie irytuje nas, że podczas wyświetlania grafiki 3D komputer dostaje “czkawki”. Po otwarciu obudowy czeka nas kolejna niespodzianka: nie mamy portu AGP, który mógłby wyratować nas z opresji. W tym przypadku możemy jednak skorzystać z pomocy najnowszego rozwiązania firmy ELSA. Czy warto?
Graficzna wydajność PCI
W większości komputerów z najniższego przedziału cenowego stosowane są płyty główne typu wszystko-w-jednym (all-in-one), w których układy graficzne są na stałe przylutowane do płyty głównej lub nawet stanowią integralną część chipsetu. Niestety, pecety tego typu nie mają portu AGP (Accelerated Graphics Port); co na pewno pozwala obniżyć koszty, ale jednocześnie skutecznie uniemożliwia instalację nowej karty graficznej korzystającej z tego interfejsu. Tym, którym zależy na przyspieszeniu obsługi grafiki, nie pozostaje nic innego, jak szukać rozwiązań wykorzystujących standardowy slot PCI. Okazuje się, że po taką pomoc sięgają także inni użytkownicy pecetów. Niektórzy posiadają przecież starsze komputery z procesorami AMD K6, które dzięki chipsetom TX lub HX udało się “podkręcić” do 450 MHz. Inni z kolei mają dość problemów z zasilaniem kart AGP, co nie zdarza się w przypadku magistrali PCI.
Karta graficzna PCI może być wreszcie przydatna także dla użytkowników nowszych, lecz przetaktowanych komputerów, w których cały system – wraz z magistralą PCI i AGP – pracuje na granicy swoich możliwości. Rozwiązanie to nie jest szczególnie korzystne dla kart rozszerzających obu typów. O ile jednak magistrala AGP może pracować jedynie współczynnikiem podziału taktu systemowego 1/1 lub 2/3, o tyle w przypadku PCI niektóre BIOS-y umożliwiają obniżenie tej wartości z 1/3 do 1/4 taktu systemowego. Taka operacja pozwala na przywrócenie stabilności całego systemu.
Pozostaje zatem do rozstrzygnięcia jeszcze kilka kwestii: w jakim stopniu Erazor X PCI ustępuje równorzędnej karcie AGP? Jakie rozwiązania techniczne kryje w sobie nowy produkt firmy ELSA? Jak karta ta sprawdza się w praktyce?
 |
| Firma ELSA musiała wyposażyć kartę Erazor X PCI w kilka dodatkowych mechanizmów, aby mogła ona pracować z magistralą PCI. Widoczne z lewej strony zielone przewody wskazują wyraźnie, że jest to jeszcze model prototypowy. 1. BIOS, 2. Pamięć, 3. Chip graficzny, 4. GAL (na drugiej stronie karty), 5. Zasilanie |
Przy użyciu odpowiednich benchmarków w laboratorium CHIP-a wykonano testy mające np. określić, jakie korzyści daje instalacja karty PCI w porównaniu z chipem zintegrowanym na płycie. Sprawdzono również, czy technologia AGP 4× rzeczywiście zapewnia znacznie wyższą wydajność w stosunku do AGP 2× oraz AGP 1×. Rezultaty tych testów zostały zamieszczone na stronie 87.
Zdjęcie znajdujące się na dole strony przedstawia budowę karty ELSA Erazor X PCI. Korzystając z tej ilustracji, przyjrzymy się teraz bliżej poszczególnym elementom technicznym.
Kapitan: wydajność determinuje rodzaj chipa graficznego
W przeciwieństwie do wcześniejszych generacji układów graficznych GeForce jest całkowicie niezależnym procesorem. Z tego też względu jego producent, firma Nvidia, określa go mianem GPU (Graphics Processor Unit). W rzeczywistości ten niewielki krzemowy układ kryje w sobie aż 23 miliony tranzystorów, gdy tymczasem Pentium III nie zawiera nawet połowy tej liczby. Tak zminiaturyzowany układ elektroniczny konsumuje oczywiście bardzo dużo prądu, co z kolei powoduje emisję sporej ilości ciepła. Z tego powodu wszystkie karty GeForce posiadają aktywny system chłodzenia.
Magazynier: także pamięć ma wpływ na szybkość pracy
Im więcej pamięci lokalnej znajduje się na karcie graficznej, tym mniej danych musi ona przechowywać w stosunkowo wolnej pamięci roboczej komputera. W przypadku testowanej przez CHIP-a karty PCI jest to szczególnie ważne, gdyż magistrala PCI przesyła dane wielokrotnie wolniej niż port AGP. Z tego względu dobrym rozwiązaniem jest jak największa ilość pamięci lokalnej karty graficznej.
Procesor GeForce może współpracować maksymalnie ze 128 MB pamięci lokalnej, na którą składają się przylutowane na stałe do karty moduły SDR-RAM (Single Data Rate) lub – od niedawna – DDR-RAM (Double Data Rate). Przyjrzyjmy się bliżej parametrom technicznym obu typów pamięci. SDR-RAM pracuje z częstotliwością 166 MHz i w każdym cyklu taktowania zapisuje jedną informację. Pamięć DDR-RAM funkcjonuje wprawdzie tylko z częstotliwością 150 MHz, ale potrafi przekazywać informacje zarówno przy wznoszącym się, jak i opadającym zboczu sygnału (a więc na jeden cykl taktowania przypadają dwie dane). W ten sposób cały układ “pracuje” w praktyce z częstotliwością 300 MHz. Umożliwia to niemal podwojenie szerokości pasma przenoszenia między GPU a pamięcią graficzną (z 2,6 GB do nawet 4,7 GB). Dane o wielkości przekraczającej rozmiary pamięci RAM karty muszą być przechowywane w wolniejszej pamięci operacyjnej komputera. Wadą takiego rozwiązania jest wysoka cena oraz duże zużycie energii. Dla przykładu, karty GeForce AGP z pamięcią 32 MB SDR-RAM pobierają do 6,1 A prądu, a takie same karty z 32 megabajtami DDR-RAM – już do 8 amperów (oczywiście w obu przypadkach przy napięciu zasilającym 3,3 V). Intelowska specyfikacja portu AGP przewiduje natomiast maksymalną wartość natężenia prądu na poziomie tylko 6,0 A. Z tego też względu w wielu systemach występują problemy z kartami GeForce, co sprawia, że przy obecnej architekturze nie ma co nawet myśleć o ewentualnej rozbudowie pamięci do 64 lub więcej megabajtów.
Nawigator: BIOS wyznacza aktualny kurs
Informacjami przetwarzanymi przez kartę graficzną oraz jej poszczególnymi funkcjami steruje BIOS karty. Dzięki technice Flash istnieje możliwość dokonania późniejszej aktualizacji zawartości BIOS-u.
—
| Info Grupy dyskusyjne Uwagi i komentarze do artykułu: # Pytania techniczne do zagadnień poruszanych w tekście: # Internet Nvidia: http://www.nvidia.com/ ELSA: http://www.elsa.com/ |
