Wspomnienia z przyszłości

Na całym świecie komputery skonstruowane na bazie zintegrowanych płyt głównych, tzw. all-in-one (z wbudowaną kartą graficzną, kartą dźwiękową, modemem itp.), cieszą się dużą popularnością (patrz: CHIP 1/2000, s. 86). Do podstawowych zalet takich pecetów oprócz ich dużo niższej ceny zaliczyć można: łatwość montażu (odpada m.in. problem kompatybilności kart rozszerzeń z płytą główną) oraz niewielkie koszty eksploatacyjne (np. łatwa konfiguracja wielu identycznych stanowisk roboczych). Niemniej konstrukcje all-in-one mają też swoje wady. Ich najczęściej wymienianym mankamentem jest bardzo słaba wydajność wbudowanego układu grafiki 3D – ze względu na koszty w większości wypadków wykorzystuje się zamiast oddzielnego akceleratora 3D, zintegrowany z chipsetem płyty głównej (np. Intel 810, SiS 530, VIA MVP4) nieefektywny układ graficzny.

Przedstawioną tu sytuację postanowiły zmienić dwie firmy – ALi i Art X. Kilka miesięcy temu rozpoczęły one prace konstrukcyjne nad nowym chipsetem, w który wbudowany miał zostać układ graficzny o możliwościach porównywalnych z osiągami GeForce’a. Obecnie próbne egzemplarze płyt głównych zbudowanych na bazie Aladdina 7, bo o nim tutaj mowa, zostały przetestowane przez dziennikarzy ze światowych serwisów internetowych.

Aladdin 7 jest pierwszym na świecie chipsetem płyt głównych, w którym umieszczono kompletny akcelerator grafiki trójwymiarowej, wykonujący sprzętowo wszystkie operacje transformacji i oświetlenia (Transform and Lighting – T&L). Produkt firmy ALi przeznaczony jest do budowy tanich, lecz wydajnych komputerów biurowo-domowych.

Aladdin 7 – podobnie jak jego poprzednik Aladdin V – obsługuje procesory Socket 7 (np. Pentium MMX, AMD K6-2, K6-III). Architektura nowego chipsetu firmy ALi to klasyczna konstrukcja składająca się z dwóch mostków (północnego i południowego) komunikujących się ze sobą poprzez magistralę PCI. Głównym elementem odpowiedzialnym za obsługę pamięci, magistrali PCI, AGP oraz za komunikację z procesorem i kartą graficzną jest mostek północny (North Bridge) – ALi M1561. Układ ten współpracuje zarówno z 66-, 100-, jak i ze 133-megahercową magistralą systemową. Nietypowym rozwiązaniem jest 128-bitowa szyna danych, wykorzystywana do komunikacji z pamięcią operacyjną. Dzięki temu, stosując standardowe moduły SDRAM (PC-133), możliwe jest przesyłanie w ciągu jednej sekundy 2,1 GB informacji. Jest to o ok. 0,5 GB/s więcej niż w przypadku dużo droższych pamięci typu RDRAM! Aby chipset prawidłowo pracował, należy w jednym banku pamięci umieścić dwa standardowe 64-bitowe DIMM-y. Co prawda, istnieje też możliwość pracy tylko z jednym modułem pamięci, lecz w tym przypadku wydajność systemu spada o ponad 30%.

Aby obniżyć koszty produkcji, w płytach all-in-one pamięć karty graficznej jest wydzielana z pamięci operacyjnej komputera – wówczas moduł graficzny pracuje w tzw. trybie UMA (Unified Memory Architecture). W przypadku Aladdina 7 może to być od 4 do aż 64 MB. Takie rozwiązanie ma jednak swoją wadę – dużo dłuższy czas dostępu do danych niż w kartach graficznych z własną pamięcią wideo (tryb SMA – Shared Memory Architecture). W przypadku nowego chipsetu firmy ALi problem ten nie występuje, gdyż przy wspomnianej 2,1-gigabajtowej przepustowości (co odpowiada wirtualnej magistrali AGP 8×) nie ma praktycznie różnic w czasie dostępu do danych pomiędzy układem graficznym pracującym w trybie SMA i UMA.

Wbudowany w Aladdina 7 akcelerator 3D sprzętowo wspomaga wszystkie operacje T&L (Transform and Lighting). Opracowana przez firmę Art X kość przetwarza 12,5 miliona trójkątów na sekundę (GeForce2 GTS – 25 mln), a współczynnik fill rate wynosi 250 Mpikseli/s. Wśród hardware’owo realizowanych efektów 3D producent wymienia m.in. akcelerację odbić, rozpraszania i otaczania światłem, korekcję perspektywy, MIP-mapping, filtrowanie dwu- i trójliniowe, alphablending oraz antyaliasing. Zadeklarowano też wsparcie odtwarzania filmów DVD (kompensacja ruchu).

Uzupełnieniem chipsetu Aladdin 7 są dwie wersje układu mostka południowego (South Bridge) – M1535D oraz M1543C. Pierwsza, bardziej rozbudowana kość, zawiera m.in. kontroler dysków twardych (UltraATA/66), sześcioportowy koncentrator USB, kartę dźwiękową zgodną z Sound Blasterem Pro/16 (z syntezą WaveTable), procesor sygnałowy HSP (Host Signal Processing) współpracujący z oprogramowaniem do obsługi faksmodemu, kontroler myszy i klawiatury oraz tzw. kontroler super I/O (porty szeregowe i równoległe), obsługujący również interfejs IrDA. W drugim ze wspomnianych układów zrezygnowano z integracji karty dźwiękowej.

Jaka jest rzeczywista wydajność nowego chipsetu? Jak dowodzą pierwsze opublikowane w Internecie wyniki testów przeprowadzonych przy wykorzystaniu procesora AMD K6-III 500 MHz, szybkość “zintegrowanego” komputera jest zadowalająca. Otrzymane rezultaty są niższe od uzyskiwanych na standardowym pececie (Celeron 500 MHz, GeForce 256 DDR) jedynie o ok. 20%. Jednak użycie AMD K6-2 500 MHz (bez pamięci L2) powoduje drastyczny spadek wydajności do ok. 60% szybkości maszyny wzorcowej. Niestety, szanse na rynkowy sukces nowego chipsetu zmniejszone zostały przez to, że AMD całkowicie zaprzestał produkcji układów z serii K6-III. Na szczęście licencyjna wersja Aladdina (S1-370 TL), rozprowadzana przez firmę ATI, przystosowana jest do pracy z procesorami zgodnymi ze specyfikacją Socket 370.

Info
Grupy dyskusyjne
Uwagi i komentarze do artykułu:
#
Pytania techniczne:
#
Internet
Informacje o chipsecie Aladdin 7
http://www.ali.com.tw/eng/product/core/ali7.htm
http://www.artx.com/products/aladdin7.html
http://www.ati.com/na/pages/technology/hardware/s1-370.html
Pierwsze testy w Internecie
http://www.tomshardware.com/
http://www.benchmark.ceti.com.pl/
Więcej:bezcatnews