Każdy komputer wykorzystać można do przeprowadzania skomplikowanych obliczeń matematycznych. Za pomocą odpowiednich aplikacji niemal natychmiast otrzymuje się rozwiązania problemów, których analiza tradycyjnymi metodami zajęłaby wiele godzin. Niestety, noszenie ze sobą komputera nie jest wygodne, a popularne kalkulatory kieszonkowe funkcjonalnością daleko ustępują nawet najprostszym programom matematycznym dla PC. Specjalnie dla użytkowników potrzebujących efektywnego narzędzia do obliczeń numerycznych na poziomie matematyki wyższej firma Hewlett-Packard przygotowała serię programowalnych kalkulatorów graficznych HP 40G, 48G+ oraz 49G .
Wszystkie urządzenia z tej serii wyposażono w czarno-białe wyświetlacze ciekłokrystaliczne o rozdzielczości 131×64 punkty. Dzięki pracy w trybie graficznym możliwe jest m.in. rysowanie wykresów. Prezentacja graficzna pozwala w wygodny sposób edytować złożone wyrażenia czy operować na macierzach. Testowane urządzenia mają pamięć RAM służącą do przechowywania danych oraz programów napisanych przez użytkownika.
Oprócz oferowanych przez wszystkie kalkulatory naukowe operacji na ułamkach, funkcjach trygonometrycznych, logarytmicznych i wykładniczych oraz operacji na liczbach zespolonych przewidziano też wiele niedostępnych w innych urządzeniach opcji. Wymienić tutaj należy m.in. rozwiązywanie równań różniczkowych (tylko modele 48G+ i 49G), układów równań liniowych czy rozwijanie funkcji w szeregi Taylora (48G+, 49G). Przydatne może się także okazać różniczkowanie symboliczne oraz całkowanie. Należy tu jednak zaznaczyć, że operacje te wykonywane są tylko na stosunkowo prostych funkcjach – całkowanie wyrażeń rozwiązywanych np. na wykładach z matematyki wyższej często jest niemożliwe.
Przetestowane urządzenia mogą rysować wykresy funkcji. Modele 48G+ i 49G przystosowano do kreślenia wykresów dwu- i trójwymiarowych, a HP 40G tylko dwuwymiarowych. Istnieje także możliwość znalezienia ekstremów funkcji, miejsc zerowych, określenia powierzchni pod krzywą czy nachylenia wykresu. W przypadku rysowania przebiegów złożonych funkcji pewnym mankamentem jest niewielka rozdzielczość obrazu.
Testowane kalkulatory mogą wykonywać operacje na macierzach (także liczb zespolonych), takie jak m.in. mnożenie dwóch macierzy, wyznaczanie macierzy odwrotnej i obliczanie wyznaczników.
Wśród oferowanych funkcji nie zabrakło także obliczeń statystycznych – na podstawie serii danych wyznaczone mogą zostać: wartość średnia, wariancja i współczynniki regresji. Modele HP 40G i HP 49G wyposażone zostały dodatkowo w opcję testowania hipotez oraz określania przedziałów ufności. Niestety, oferowany zestaw testów oraz obliczanych przedziałów jest niewielki i nie obejmuje nawet całego materiału wykładanego na podstawowym kursie rachunku prawdopodobieństwa na uczelniach wyższych.
Jednym z najważniejszych atutów testowanych urządzeń jest możliwość programowania. Odbywa się to wprost z klawiatury. Aplikacje mają wtedy postać sekwencyjnych wywołań dowolnych funkcji dostępnych podczas normalnego użytkowania kalkulatorów i przechowywane są w pamięci w postaci tekstowej. Oczywiście w opracowywanych programach daje się wykorzystwać pętle oraz instrukcje warunkowe.
Użytkownicy kalkulatorów HP 48G+ oraz HP 49G tworzyć mogą swoje aplikacje również w asemblerze. W tym przypadku należy pobrać z Internetu zestaw bezpłatnych narzędzi programistycznych pracujących w systemie Windows, służących do kompilacji programów napisanych w języku niższego poziomu. Po skompilowaniu aplikacje przesyłane są z PC do kalkulatorów za pomocą łącza szeregowego. W Sieci znaleźć można również ogromną liczbę (ponad 1000) programów napisanych przez użytkowników kalkulatorów. Oprócz wielu aplikacji naukowych, inżynierskich i matematycznych dostępne są nawet gry, jak choćby Lemmings czy Prince of Persia.
Komunikacja ze światem zewnętrznym we wszystkich opisywanych urządzeniach odbywa się za pomocą łącza szeregowego (nietypowe gniazdo, maksymalna prędkość transmisji 9600 bit/s). Model HP 48G+ ma dodatkowo port podczerwieni. Do urządzenia HP 40 standardowo dołączany jest kabel służący do połączenia z PC i odpowiednie oprogramowanie komunikacyjne. Użytkownicy modeli 48G+ i 49G wymagany przewód mogą wykonać samodzielnie (schemat i niezbędne aplikacje dla PC są dostępne za darmo w Internecie) lub zdecydować się na droższy wariant – zakup odpowiedniego zestawu od firmy HP.
Port podczerwieni w kalkulatorze 48G+ może zostać użyty także do drukowania na przenośnej drukarce HP 82240B. Odbywa się to z prędkością 1 linii/s i wykorzystuje rolkę papieru termicznego o szerokości 6 cm. Dzięki temu sporządzić można kopię ekranu, przenieść na papier wykres lub historię obliczeń. Transmisja w podczerwieni jest jednak dość czuła na zakłócenia – do otrzymania bezbłędnych wydruków wymagane jest, aby oba urządzenia pozostały w bezruchu podczas komunikacji.
Testowane kalkulatory są z pewnością atrakcyjną ofertą dla uczniów szkół średnich oraz studentów uczelni technicznych. Choć ceny produktów HP są wyższe od cen konkurencyjnych kalkulatorów, ich dobra funkcjonalność i dodatkowe możliwości (m.in. możliwość programowania w asemblerze) czynią je opłacalną inwestycją.
—
| 40G Pamięć: 256 KB Wyświetlacz: 8 linii×22 znaki (131×64 punkty) Złącza: szeregowe Gwarancja: 12 miesięcy Cena: 400 zł |  |
—
| 48G+ Pamięć: 128 KB Wyświetlacz: 8 linii×22 znaki (131×64 punkty) Złącza: szeregowe, podczerwieni Gwarancja: 12 miesięcy Cena: 600 zł |  |
—
| 49G Pamięć: 1,5 MB Wyświetlacz: 8 linii×22 znaki (131×64 punkty) Złącza: szeregowe Gwarancja: 12 miesięcy Cena: 900 zł |  |
—
| 82240B Technologia druku: termiczna Szerokość druku: 6 cm Szybkość druku: 1 linia/s Gwarancja: 12 miesięcy Cena: 1000 zł |
—
| Producent: Hewlett-Packard, USA http://www.hp.com/calculators/ Dostarczył: Glen, Kraków tel.: (0-12) 427 30 32, faks: 422 05 99 e-mail: [email protected] http://www.glen.com.pl/ W dziale Hardware | Nowe produkty znajduje się emulator kalkulatora HP 49G oraz instrukcje obsługi testowanego sprzętu |
