Po ostatnich obniżkach cen warto się zastanowić nad procesorem Pentium 4, tym bardziej że teraz może on współpracować ze zwykłymi i obecnie bardzo tanimi pamięciami typu SDRAM.
O procesorach Pentium 4 i ich wydajności pisaliśmy już wielokrotnie przy okazji testów każdego nowego modelu. Wiele uwagi poświęciliśmy pamięciom Rambus, których nowatorska architektura zyskała zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Niemal w ogóle nie wspominaliśmy natomiast o płytach głównych. Tymczasem wszystko wskazuje na to, iż to właśnie one przyczynią się do popularyzacji nowych procesorów Intela. Po wielu miesiącach, kiedy jedyną platformę dla Pentium 4 stanowił chipset Intel 850 współpracujący wyłącznie z pamięciami Rambus, nareszcie doczekaliśmy się alternatywnych rozwiązań. W ciągu ostatnich tygodni nastąpił prawdziwy wysyp płyt głównych bazujących na chipsecie Intel 845. Nowy zestaw układów pozwala konstruować niedrogie komputery w oparciu o wolniejsze modele Pentium 4 oraz powszechnie dostępne i tanie pamięci SDRAM. Chipset 845 pod wieloma względami podobny jest do popularnego układu 815. Jedyne istotne różnice to implementacja szyny AGTL+ dla procesorów Pentium 4 oraz możliwość asynchronicznego taktowania pamięci. Dzięki tej ostatniej właściwości procesor pracujący z magistralą FSB 100 MHz może korzystać z modułów SDRAM pracujących z szybkością zarówno 100, jak i 133 MHz. Niestety, jak widać na przykładzie niektórych z przetestowanych przez nas modeli, nie wszystkie płyty pozwalają na asynchroniczną pracę pamięci.
| Choć zarówno procesor, jak i przeznaczone dla niego gniazdo mPGA478 mają wymiary znacznie mniejsze niż oferowane dotychczas modele Pentium 4 ze złączem Socket 423, to do jego stabilnej pracy potrzebny jest jeszcze większy radiator. |  |
Idzie nowe
Jeśli zamierzacie już teraz wymienić procesor na Pentium 4, musicie liczyć się z dość poważną rekonfiguracją komputera. Wymiana samego układu oraz płyty głównej to nie wszystko. Okazuje się, że nowa platforma wymaga specjalnego zasilacza, który oprócz znanego ze specyfikacji ATX wąskiego złącza wyposażony jest co najmniej w jedno dodatkowe. Odstępstwem od tej reguły jest konstrukcja płyty głównej Asus P4B, do której zamiast specjalnej wtyczki podłączyć można 4-pinową złączkę – taką samą, jaką podłączamy np. do dysku twardego. Wybierając płytę główną, warto się też zastanowić nad typem podstawki pod procesor. Obecnie na rynku dostępne są dwa rozwiązania. Wraz z pierwszymi modelami Pentium 4 pojawiły się płyty wyposażone w gniazdo Socket 423. W takiej podstawce zamontować można wszystkie aktualnie produkowane modele z zegarem od 1,3 do 2,0 GHz. Nowością wprowadzoną ostatnio przez Intela są układy przystosowane do znacznie mniejszego gniazda mPGA478B. Zakup płyty z takim złączem wydaje się obecnie lepszym rozwiązaniem, gdyż zapewni kompatybilność zarówno z już produkowanym Pentium 4 Willamette (od modelu taktowanego zegarem 1,5 GHz), jak i mającym się dopiero pojawić układem o kodowej nazwie Northwood (prawdopodobnie od 2,2 GHz).
| W płycie głównej Asus P4B zastosowano nietypowe rozwiązanie wyjść audio. Na osobnym śledziu wyprowadzono cyfrowe wyjścia dźwiękowe, w tym jedno optyczne. Umożliwiają one transmisję sygnału audio do zewnętrznego dekodera np. podczas odtwarzania filmów na DVD. |  |
W testowanej przez nas grupie ośmiu płyt znalazła się tylko jedna z podstawką Socket 423. Model Intel D850MD wyposażony jest ponadto w chipset 850 współpracujący wyłącznie z pamięciami Rambus. Wśród pozostałych konstrukcji przeważają modele bazujące na układzie 845. Ponieważ większość modeli – podobnie jak w przypadku kart graficznych na układach Nvidii – niemal się od siebie nie różni, producenci starają się w różny sposób uatrakcyjniać swoje produkty, aby skusić klientów do zakupu. Przykładowo firma Abit w modelu BL7 zastosowała system fixPCI, dzięki któremu częstotliwość taktowania magistrali PCI wynosi zawsze 33 MHz, niezależnie od ustawionej szybkości FSB. Sygnalizowanie kodów POST informujących o poszczególnych fazach startu komputera nie jest już żadną nowością. Sposób prezentacji tych kodów stał się dziedziną rywalizacji producentów płyt głównych. W modelu Abit BL7 sygnalizację odczytać można dzięki czterem diodom świecącym, umieszczonym na płycie. Konstruktorzy Chaintecha CT-9BJA zadbali o to, by odpowiednie numery komunikatów wyświetlane były na ekranie monitora. Użytkownicy Asusa P4B nie będą musieli nawet patrzeć na komputer, gdyż płyta informuje o poszczególnych etapach startowania systemu informacją głosową w języku angielskim. Prawdziwą atrakcją w przypadku płyt głównych z chipsetem Intel 845 będzie jednak obsługa pamięci DDR, co ma nastąpić niestety dopiero w przyszłym roku.
| Nie wszystkie płyty główne dla Pentium 4 wymagają specjalnego zasilacza. Do płyty Asus P4B zamiast specjalnego złącza zasilającego można podłączyć standardową, cztero- pinową wtyczkę, którą zwykle doprowadza się zasilanie np. do dysku twardego. |  |
Licencja na konkurowanie
Użytkowników, którzy już teraz chcieliby używać Pentium 4 z modułami DDR, zainteresować powinna płyta Shuttle Spacewalker AV40R. Model ten bazuje na chipsecie VIA P4X266, o którym było ostatnio głośno w związku z zatargiem pomiędzy firmami Intel i VIA, dotyczącym licencji na magistralę AGTL+ wykorzystaną w procesorach Pentium 4. Choć sprawa jeszcze nie jest rozstrzygnięta (być może trafi do sądu), niektóre firmy zdecydowały się wprowadzić do sprzedaży płyty główne z chipsetem VIA P4X266. Prezentowany model firmy Shuttle oprócz oryginalnego chipsetu wyposażony jest w dodatkowy kontroler RAID, umożliwiający podłączenie do czterech dysków ATA100 i zorganizowanie ich w macierz. Stabilnie pracująca płyta AV40R okazała się czarnym koniem wśród testowanych urządzeń. Przy cenie konkurencyjnej nawet w stosunku do płyt na chipsecie 845 prezentowała osiągi zbliżone do modelu Intel D850MD, który wyposażony był przecież w znacznie droższe od SDRAM-ów i DDR-ów pamięci Rambus. Najsłabiej chipset firmy VIA z pamięciami DDR sprawował się w teście kodowania i dekodowania obrazu (Video 2000), gdzie płyta główna Shuttle Spacewalker AV40R uzyskała najniższy wynik. Za to w grze Quake III Arena nie miała sobie równych, osiągając wynik lepszy nawet od osiągów płyty Intela na i850.
| Procesor Pentium 4 teraz w nowej, znacznie mniejszej obudowie mPGA478, w której produkowany będzie także następca modelu Willamette, procesor Pentium 4 Northwood. Układy przeznaczone dla Socket 423 będą oferowane w wersjach do modelu pracującego z częstotliwością 2,0 GHz. |  |
Rozchwytywany procesor
Płyty z chipsetem firmy P4X266 mogą pomóc firmie VIA w odniesieniu sukcesu na rynku, który Intel stara się podporządkować wyłącznie swoim wpływom. Dopóki układ 845 nie będzie obsługiwał pamięci typu DDR, z hitem tajwańskiego potentata rywalizować będzie mógł wyłącznie Intel 850 – i to pod warunkiem że ceny Rambusów znacznie spadną. Obie firmy już dziś przygotowują się do wejścia na rynek nowych, szybszych pamięci DDR i Rambus. Pamięci DDR 533 są już właściwie produkowane, a układy RDRAM pojawią się wkrótce. Walka będzie trudna, ponieważ do szturmu na lukratywny rynek płyt dla Pentium 4 przygotowują się także inni producenci chipsetów.
