Zwykle całą winę za nieprawidłową pracę systemu zrzucamy na oprogramowanie. Na “krytyczne wyjątki” niemal zawsze reagujemy wiązanką ostrych, często niecenzuralnych zwrotów pod adresem autorów systemu operacyjnego. Może warto jednak czasem się zastanowić, czy przyczyna takiego stanu rzeczy nie leży gdzieś dalej niż tylko w używanych aplikacjach… Być może to jednak sprzęt jest tym najsłabszym ogniwem w naszym zestawie. Element, który ma decydujący wpływ na stabilną pracę aplikacji, nie jest procesor czy dysk twardy, lecz płyta główna. Dlatego też, decydując się na zakup nowego komputera bądź modernizację starego, powinniśmy zwracać baczną uwagę na ten właśnie element.
Łatwo powiedzieć, tylko skąd zaczerpnąć informacji, który model wybrać, aby w maksymalnym stopniu spełniał on nasze wymagania? Odpowiedź jest prosta – ponieważ miałem rzadką możliwość bliższego przyjrzenia się prawie siedemdziesięciu nowym płytom głównym, chętnie podzielę się z Tobą spostrzeżeniami i wnioskami z testu.
Wojna o układy…
Najpierw przyjrzyjmy się obecnej sytuacji na rynku – liczba modeli dostępnych płyt głównych przeznaczonych dla procesorów Intela i AMD jest wręcz przytłaczająca. Logika nakazywałaby cieszyć się z tego faktu – wielość producentów i mnogość stosowanych rozwiązań powinny być gwarancją konkurencji cenowej, a także umożliwiać swobodny wybór interesującego nas egzemplarza. Niestety, to tylko złudzenie… Wbrew pozorom taki stan rzeczy powoduje ogromne zamieszanie, bardzo utrudniając trafny zakup płyty niedoświadczonemu użytkownikowi. A wszystko to za sprawą kilkunastu chipsetów, na bazie których budowane są współczesne płyty główne.
Już dawno minęły czasy, gdy na półkach sklepowych leżały egzemplarze niemal wyłącznie z logo Intela. Obecnie produkcją takich układów zajmuje się więcej firm, wśród nich ALi, SiS, AMD oraz, oczywiście, VIA, a ostatnio nawet liderzy w dziedzinie kart graficznych – nVidia i ATI.
Owszem, coraz nowsze wersje chipsetów odznaczają się dużo lepszymi parametrami od swoich poprzedników, jednak do prawidłowej pracy zazwyczaj wymagają instalowania łatek dla systemu operacyjnego. Paradoksalnie, często właśnie za sprawą takiego patcha oprogramowanie zaczyna pracować niestabilnie. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy nowy układ nie ma jeszcze dopracowanego zaplecza programowego.
Wielu doświadczonych użytkowników miano najstabilniejszych chipsetów dla procesorów ze stajni Intela bez wahania przyznałoby serii i815 firmy Intel. W pewnym sensie słusznie – w trakcie testów nie mieliśmy większych problemów z żadną płytą główną, zbudowaną na bazie tego właśnie układu. Niestety, prawdą jest też fakt, iż chipset ten ma już swoje lata i pewne związane z nim ograniczenia zaczynają dawać się użytkownikom we znaki. Stosunkowo niewielki rozmiar obsługiwanej pamięci (maksymalnie 512 MB) oraz brak współpracy z coraz popularniejszymi DDR-ami sprawiają, iż jest to układ przeznaczony głównie do zastosowań domowych i biurowych. Wspomnianych wad pozbawione są płyty, w których konstrukcji wykorzystano moduły firm SiS (635/T) i ALi (Alladin Pro 5). Nie dość, że oba obsługują aż 1 GB pamięci SDRAM, to dodatkowo zapewniono obsługę DDR-ów.
Innym rozwiązaniem może się okazać zakup egzemplarza bazującego na chipsecie VIA – w tej chwili dostępne są dwie wersje: współpracujący ze standardowymi modułami SDRAM układ Apollo Pro133T oraz wykorzystujący pamięci DDR Apollo Pro266.
Jeżeli sercem naszego zestawu ma być procesor z rodziny AMD (Athlon lub Duron), musimy skorzystać z innej puli układów. Tutaj dla odmiany pod względem liczebności prym bezspornie wiedzie firma VIA, której chipsety wykorzystano do konstrukcji większości płyt głównych znajdujących się w naszym teście. Swego czasu wczesne wersje tych właśnie układów sprawiały ogromne problemy w czasie użytkowania, bardzo często doprowadzając do zawieszenia systemu. Obecnie sytuacja nieco się poprawiła, głównie za sprawą regularnie aktualizowanych sterowników i nowych wersji popularnych modułów. Znacznie rzadziej reprezentowaną alternatywą mogą się okazać zyskujące coraz większe uznanie układy firm AMD 761, SiS 735 oraz hit ostatniego sezonu – nVidia nForce 420D.
Model | TUV4X | ST6 | P6IPAT | P6S5AT | K7T266 Pro2-RU | GA-7VTXH | AK75-EC | K7S5A |
[POWER/ECONO] | 1/- | 2/- | -/1 | -/2 | 1/- | 2/- | -/1 | -/2 |
Producent | Asus, Tajwan | Abit, Tajwan | ECS, Tajwan | ECS, Tajwan | Microstar, Tajwan | Gigabyte, Tajwan | DFI, Tajwan | ECS, Tajwan |
Serwis WWW [http://] | www.asus.com.tw/ | www.abit.com.tw/ | www.ecs.com.tw/ | www.ecs.com.tw/ | www.msi.com.tw/ | www.gigabyte.com.tw/ | www.dfi.com/ | www.ecs.com.tw/ |
Dostawca | AB SA | AB SA | AB SA | AB SA | Incom | JTT Computer | AB SA | Ropla |
tel. | (71) 324 05 00 | (71) 324 05 00 | (71) 324 05 00 | (71) 324 05 00 | (71) 358 80 00 | (71) 347 58 00 | (71) 324 05 00 | (71) 787 99 39 |
Serwis WWW [http://] | www.ab.pl/ | www.ab.pl/ | www.ab.pl/ | www.ab.pl/ | www.incom.pl/ | www.jtt.pl/ | www.ab.pl/ | www.ropla-computers.pl/ |
Cena (z VAT-em)* | 375 zł | 425 zł | 275 zł | 245 zł | 670 zł | 485 zł | 325 zł | 320 zł |
Gwarancja [miesiące] | 36 miesięcy | 24 miesiące | 24 miesiące | 24 miesiące | 36 miesięcy | 24 miesiące | 24 miesiące | 24 miesiące |
Wyniki | ||||||||
Funkcjonalność | 98,6 | 100,0 | 94,9 | 72,9 | 91,7 | 89,7 | 76,4 | 74,0 |
Wyposażenie | 98,6 | 97,9 | 92,3 | 78,5 | 94,0 | 89,8 | 73,6 | 67,5 |
Ergonomia | 83,3 | 79,2 | 70,8 | 62,5 | 100,0 | 84,6 | 80,8 | 53,8 |
Wydajność | 96,9 | 96,5 | 96,4 | 100,0 | 93,9 | 99,2 | 84,1 | 93,3 |
Dane techniczne ** | ||||||||
Chipset | VIA Apollo Pro133T | Intel 815EP | Intel 815EP | SIS 635T | VIA KT266A | VIA KT266A | VIA KT133A | SIS 735 |
Mostek północny (Memory Controler Hub) | VT82C694T | i82815EP | i82815EP | HT2635AGP | VT8366A | VT8366A | VT8363A | SIS 735 |
Mostek południowy (I/O Controler Hub) | VT82C686B | i82801BA | i82801BA | n.d. | VT8233 | VT8233 | VT82C686B | n.d. |
Gniazda pamięci RAM (SDRAM/VCRAM/DDR SDRAM) | 4/4/0 | 3/0/0 | 3/0/0 | 2/0/2 | 0/0/3 | 0/0/3 | 3/3/0 | 2/0/3 |
Obsługiwana pamięć maks./w jednym module | 1532/512 MB | 512/512 MB | 512/512 MB | 1024/512 MB | 3072/1024 MB | 3072/1024 MB | 1536/512 MB | 1024/512 MB |
Magistrala min./maks. | 66/192 MHz | 50/250 MHz | 66/150 MHz | 66/133 MHz | 100/164 MHz | 100/161 MHz | 90/166 MHz | 66/133 MHz |
Liczba złączy PCI/ISA/AGP | 6/0/1 | 6/0/1 | 6/1/1 | 5/0/1 | 5/0/1 | 5/0/1 | 5/0/1 | 5/0/1 |
Wersja AGP (1x, 2x, 4x) | 4x | 4x | 4x | 4x | 4x | 4x | 4x | 4x |
Pierwszy kontroler IDE | UltraATA/100 | UltraATA/100 | UltraATA/100 | UltraATA/100 | UltraATA/100 | UltraATA/100 | UltraATA/100 | UltraATA/100 |
Drugi kontroler IDE | – | – | – | – | UltraATA/100 | – | – | – |
model | n.d. | n.d. | n.d. | n.d. | Promise 20265R | n.d. | n.d. | n.d. |
RAID 0/1/0+1/3/5 | n.d. | n.d. | n.d. | n.d. | +/+/-/-/- | n.d. | n.d. | n.d. |
Karta dźwiękowa (DSP/kodek AC-97) | -/- | -/ALC200 | -/ALC200 | -/ALC100P | -/ALC201A | CT5880/AO119 | -/VT1611A | -/ALC100P |
Zintegrowana karta graficzna | – | – | – | – | – | – | – | – |
Karta sieciowa | – | – | – | – | – | RealTek RTL8100L | – | – |
Kontroler USB (wersja/liczba gniazd) | 1,1/4 | 1,1/4 | 1,1/4 | 1,1/4 | 1,1/4 | 1,1/4 | 1,1/4 | 1,1/4 |
Kontroler FireWire | – | – | – | – | – | – | – | – |
SB_Link/Wake On LAN/Modem Wake Up | -/+/+ | -/+/- | -/+/+ | -/+/- | -/+/+ | -/-/- | -/+/+ | -/+/- |
Złącza AMR/CNR/SMB | +/-/+ | -/+/+ | -/+/- | +/-/- | -/+/- | -/-/- | -/+/- | +/-/- |
Czujnik temperatury procesora/temperatury w obudowie | +/+ | +/+ | +/+ | +/+ | +/+ | +/+ | +/+ | +/+ |
b.d. – brak danych, n.d. – nie dotyczy, + – jest, – – nie ma, * – ceny z 18 stycznia 2002 r. ** – w zależności od wersji modelu i BIOS-u specyfikacja może się różnić od podanej |