Laserem (nie) po oczach

Przydatność i pożyteczność napędów CD-RW nie podlega dyskusji. Chyba każdy użytkownik komputera wie, że dysk twardy dowolnej wielkości prędzej czy później okaże się zbyt mały. Pliki audiowizualne wysokiej jakości mają sporą objętość, także autorzy współczesnych aplikacji rzadko dbają o rozmiar tworzonych przez nie zbiorów. Jeśli sporadycznie korzystamy z części zasobów, warto “zrzucić” je na płytę i zwolnić miejsce na dysku. Oprócz archiwizacji bardzo istotne jest też częste wykonywanie kopii bezpieczeństwa ważnych informacji. Płyty CD-R, których cena spadła już do poziomu złotówki za sztukę, są rozwiązaniem wręcz idealnym.

Przede wszystkim wydajność

Najważniejszym parametrem opisującym napęd CD-RW jest prędkość zapisu danych. Pojedyncza “krotność” oznacza transmisję 150 KB/s – taki strumień informacji przetwarzają odtwarzacze płyt audio. Do naszego laboratorium trafiły najnowsze napędy charakteryzujące się maksymalnymi prędkościami zapisu 24x, 32x i 40x.

Współczesne nagrywarki potrafią przerywać i wznawiać pracę lasera. Przerwa w zapisie wykorzystywana jest do zwiększenia tempa obrotów płyty, ponieważ w miarę przesuwania głowicy ku krawędzi nośnika możliwe staje się osiągnięcie większych prędkości liniowych. Zapis jest więc dokonywany w kilku etapach, stąd określenie strefowej stałej prędkości liniowej (Z-CLV). Taki podział nośnika jest czasem widoczny gołym okiem – obszary nagrane z różną szybkością odbijają światło w odmienny sposób.

Okazuje się, że na podstawie wyników testu wydajnościowego niemożliwe jest wskazanie wyraźnych granic dzielących napędy należące do różnych klas. Spojrzawszy na czasy nagrania wzorcowej płyty CD-R urządzeniami 40x (195-213 s), 32x (217-241 s) oraz 24x (236-263 s), widzimy, że częściowo się one pokrywają. Prowadzi to do sytuacji dość paradoksalnych, gdyż w skrajnym przypadku nagrywarka o prędkości 40x (Plextor) może być szybsza od modelu 24x (LG GCE-8240) zaledwie o 10%. Największy wzrost wydajności (Lite-On 40x w porównaniu do Sony 24x) wyniósł 34%, co przekłada się na minutę zaoszczędzonego czasu. Wyniki te tłumaczą popularność, jaką cieszą się starsze, słabsze modele napędów CD-RW – oferują one zbliżone parametry użytkowe przy znacząco niższej cenie.

Co nowego, co starego?

Zapobieganie błędom opróżnienia bufora (kończącego się zwykle zniszczeniem nośnika) jest już standardem. Każdy producent jednak inaczej nazywa tę samą technologię. Oprócz historycznie pierwszego BURN-Proof (Plextor) mamy więc: JustLink (AOpen), SafeBurn (Yamaha), ExacLink (LG 24x), Power-Burn (Sony), FlextraLink (Asus), SuperLink (LG 32x), Smart-Burn (oba Lite-Ony) oraz Buffer Underrun Protection (TDK). Wszystkie sprowadzają się do kontrolowanego przerwania zapisu na granicy sektora, tak aby możliwe było późniejsze wznowienie pracy lasera.

Popularne z racji niskiej ceny nośniki CD-R są zazwyczaj przeznaczone do zapisu z prędkością nieprzekraczającą 16x. Nagrywarki pozwalają na znaczne przekroczenie tej wartości, lecz nagranie może się wtedy zakończyć błędem zapisu lub – co gorsza – zbyt słabym “śladem” pozostawionym przez laser. Jest to sytuacja o tyle niekorzystna, że tak przygotowana płyta może później zostać odrzucona przez część napędów.

Rozwiązaniem tego problemu są technologie SafeBurn (CRW 3200E-VK) i PoweRec-II (PX-W4012TA) stosowane przy pracy w trybie Z-CLV. Zanim napęd zwiększy prędkość zapisu, dokonuje kontroli jakości aktualnie kończonego obszaru. Zbyt słaby wynik sprawia, że proces rejestracji zostanie zakończony z bieżącą prędkością. Kalibracji mocy lasera dokonuje jednak każda nagrywarka, nie należy się więc dziwić, że w niektórych przypadkach zapis będzie przeprowadzony z prędkością niższą od oczekiwanej.

Testowane napędy Yamahy i Plextora wyposażono także w możliwość podnoszenia jakości nagrywanych płyt audio. W modelu CRW3200E-VK jest to technologia Audio Master Quality Recording. Polega ona na wypalaniu nieco dłuższych pitów i landów, co zmniejsza o kilkanaście procent dostępną przestrzeń, lecz obniża prawdopodobieństwo wystąpienia błędów odczytu. Plextor działa nieco inaczej – pozwala regulować moc lasera, przez co nagrana płyta może być bardziej dopasowana do “upodobań” konkretnego napędu audio. Funkcję tą nazwano Vari-Rec. W obu przypadkach celem jest zmniejszenie wartości współczynnika jitter, czyli niedokładności odczytu owocujących trzaskami i przeskakiwaniem fragmentów muzyki. Zwiększanie jakości możliwe jest wyłącznie podczas zapisu z prędkością 4x.

Dane techniczne i wyniki testu
ModelCRW3248CRW-3212AGCE-8240BGCE-8320BLTR-32123SLTR-40125SPX-W4012TACRX175ACyclone AI-321040XCRW3200E-VK
ProducentAOpen, TajwanAsus, TajwanLG Electronics, Korea Płd.LG Electronics, Korea Płd.Lite-On, TajwanLite-On, TajwanPlextor, JaponiaSony, JaponiaTDK, JaponiaYamaha, Japonia
Serwis WWW [http://]www.aopen.com/www.asus.com.tw/www.lg.co.kr/www.lg.co.kr/www.liteonit.com.tw/www.liteonit.com.tw/www.plextor.com/www.sony.com/www.tdk.com/www.yamaha.com/
DostawcaCalifornia ComputerAB SALG Electronics PolskaLG Electronics PolskaKomputronikAB SAAlstorAB SATDK PolskaAlstor
tel.:(22) 668 02 00(71) 324 05 50(22) 606 14 54(22) 606 14 54(61) 832 62 57(71) 324 05 50(22) 675 45 10(71) 324 05 14(22) 668 01 40(22) 675 45 10
serwis WWW [http://]www.california.pl/www.ab.pl/www.lge.pl/www.lge.pl/www.komputronik.pl/www.ab.pl/www.alstor.com.pl/www.ab.pl/www.tdk-europe.com/www.alstor.com.pl/
Cena (z VAT-em)1030 zł650 zł450 zł580 zł670 zł600 zł1130 zł450 zł660 zł830 zł
Gwarancja [miesiące]12122424122424122424
Funkcjonalność96,4 100,096,796,793,2 93,385,469,084,676,7
Wyposażenie80,2 87,774,572,675,5 84,993,482,193,479,2
Wydajność (odczyt)91,2 89,081,589,090,4 100,086,680,491,088,0
Wydajność (zapis)91,6 90,784,480,889,7 100,086,878,985,080,5
Możliwości (POWER)90,3 90,883,483,288,1 97,187,678,887,781,8
Możliwości/cena (ECONO)43,5 69,392,071,265,2 80,338,586,866,048,9
Dane techniczne
Odczyt CD [krotność]48x40x40x40x40x48x40x40x40x40x
Zapis CD-R/CD-RW [krotność]32x/12x32x/12x24x/10x32x/10x32x/12x40x/12x40x/12x24x/10x32x/10x24x/10x
ATAPI: maks. tryb (PIO/UDMA)UDMA 2UDMA 2UDMA 2UDMA 2UDMA 2UDMA 2UDMA 2UDMA 2UDMA 2UDMA 2
Bufor [KB]8192204881928192204820484096204840968192
Techn. gwarantowanego zapisuJustLinkFlextraLinkExacLinkSuperLinkSmart-BurnSmart-BurnBURN-Proof, PoweRec-IIPower-BurnBuffer Underrun ProtectionSafeBurn, Audio Master
Odczyt płyt 90/99 minut+/++/++/++/++/++/++/--/-+/-+/+
Zapis płyt 90/99 minut+/++/++/++/++/++/++/- -/-+/--/-
+ – jest; – – nie ma; * – ceny z 18 marca 2002
Więcej:bezcatnews