Same korzyści
Nie wyobrażam sobie pracy w redakcji bez programów wykonujących image (obraz) dysku. Każdy test porównawczy, wymagający takiego samego środowiska pracy, zajmowałby mi kilkadziesiąt godzin więcej. Za każdym razem musiałbym przecież instalować Windows, sterowniki, oprogramowanie sieciowe itd. Nie wspominając o sytuacji, gdy trzeba sprawdzić program w różnych systemach operacyjnych.
Narzędzia do wykonywania obrazów dysków przydatne będą też wszędzie tam, gdzie używanych jest kilka takich samych komputerów (np. kawiarnie internetowe). Wówczas wystarczy dobrze skonfigurować jedną maszynę, by pozostałe były gotowe do pracy w kilka minut.
Logicznie czy fizycznie
Kopię zapasową partycji bądź całego dysku można wykonać na kilka sposobów. Najbardziej prymitywny z nich polega na skopiowaniu całej powierzchni partycji bit po bicie we wskazane miejsce (kopiowanie fizyczne). Tak wykonany obraz nie uwzględnia tego, czy partycja jest wypełniona danymi w całości czy tylko we fragmencie. W efekcie do przechowywania backupu potrzeba dużo miejsca. Bardziej zaawansowane metody wykorzystują fakt, że nie cały obszar dysku jest zajęty przez dane, i dokonują “zrzutu” wyłącznie jego używanej części. Przeprowadza się też wówczas analizę i archiwizację tablicy alokacji plików (FAT, MFT), by po przywróceniu dane znalazły się w tym samym miejscu (kopiowanie logiczne). W obu wypadkach obraz można poddać kompresji (w czasie rzeczywistym), przez co znacznie zmniejsza się objętość pliku wynikowego.
Od przyjętego w programie sposobu archiwizacji zależy obsługa różnych systemów plików. O ile wszystkie aplikacje obsługują FAT, FAT 32 i NTFS w trybie logicznym, o tyle z innymi systemami (np. ext2, ReiserFS) nie radzą one sobie prawie w ogóle lub umożliwiają ich kopiowanie tylko w trybie fizycznym. W większości przypadków użytkownik jednak o tym nie decyduje, a sposób wykonania backupu jest wybierany automatycznie.
Wyjątkiem jest niemiecka aplikacja HDCopy, w której można te funkcje określić ręcznie.
Z precyzją chirurga
Programami do tworzenia obrazów trzeba się posługiwać ostrożnie, ponieważ niewłaściwe określenie miejsca wykonania obrazu lub przywrócenia partycji może się skończyć utratą cennych danych. O ile ryzyko zniszczenia istniejących partycji podczas wykonywania backupu jest małe (zazwyczaj wskazujemy folder, w którym ma być utworzony plik obrazu), o tyle przy przywracaniu lub zmianie wielkości partycji trzeba być bardzo uważnym. Podobnie podczas klonowania partycji bądź całych dysków należy się kilka razy upewnić, czy dobrze określiliśmy obszar docelowy, i dopiero wtedy kliknąć ostatni przycisk “kontynuuj”. Warto o tym pamiętać, bo czasami i potrójne ostrzeżenia programu mogą się okazać niewystarczające. Zapewne dlatego autorzy aplikacji idą w kierunku ułatwień dla początkujących użytkowników. Szczególnie jest to widoczne w dwóch programach: Drive Image 2002 i InstantRecovery 3.01, gdzie dostępna jest opcja “przywróć obraz w oryginalne miejsce”.
Potraktuj to z boota
Choć dyski twarde są coraz większe, zawsze będzie nam szkoda miejsca na przechowywanie na nich obrazów naszych partycji. Biorąc pod uwagę możliwość uszkodzenia całego dysku, lepiej trzymać backup na płytach CD. Jeszcze nie tak dawno trzeba było do tego celu wykorzystywać osobne aplikacje. Obecnie większość programów tworzących obrazy potrafi nagrać je bezpośrednio na CD-R/RW (wiele zależy tu od posiadanej nagrywarki). Problematyczne okazuje się jednak czyszczenie płyt CD-RW w tych programach – funkcja ta dostępna jest jedynie w InstantRecovery 3.01.
Z punktu widzenia użytkownika ważne jest jednak sprawne przywrócenie danych nagranych na CD. Niestety, tylko Drive Image 2002 i Norton Ghost 2002 potrafią zapisać obraz na CD w postaci płyty bootowalnej. W pozostałych przypadkach często trzeba uruchomić aplikację z dyskietki ratunkowej (warto je wykonać przy instalacji programu). O wiele ciekawsza, zwłaszcza dla firm, jest możliwość wykorzystania dysków sieciowych jako magazynów obrazów. O ile narzędzia pracujące w Windows (Drive Image, Acronis True-Image Deluxe) nie będą miały z tym kłopotów, korzystając z sieci MSN, o tyle w pozostałych aplikacjach jest nieco gorzej. W HDCopy nie ma żadnego wsparcia dla tej opcji, niemniej jeśli ktoś wie, jak uruchomić obsługę sieci Microsoft pod DOS-em, upora się z tym problemem. W wypadku Instant-Recovery o obsłudze sieci można zapomnieć, co dziwi, zwłaszcza że pracuje on w środowisku linuksowym. Ciekawie rozwiązano ten problem w Norton Ghost. Ze specjalnych dyskietek należy uruchomić wersję programu obsługującego protokół TCP/IP. W tym trybie możliwa jest praca w systemie peer-to-peer, gdzie jedna z maszyn pracuje jako Master, a druga Slave. I choć sterowanie odbywa się wyłącznie na pierwszym komputerze, to można wykonać obraz partycji dysku włożonego do stacji Slave.
| Dane techniczne | |||||||||||||||
| Program | Drive Image 2002 | Norton Ghost 2002 | Acronis True-Image Deluxe | InstantRecovery 3.01 | HDCopy 2.04.10 | ||||||||||
| Producent | PowerQuest, USA | Symantec, USA | Acronis, USA | NovaStor Corporation, USA | HDTronic, Niemcy | ||||||||||
| http:// | www.powerquest.com/ | www.symantec.com/ | www.acronis.com/ | www.novastor.com/ | www.hdtronic.de/ | ||||||||||
| Cena (z VAT-em) | 307 zł | 314 zł | 230 zł | 184 zł | 218 zł | ||||||||||
| Wyniki | |||||||||||||||
| Funkcjonalność (50%) | 84,5 | 79,5 | 66,0 | 52,5 | 53,0 | ||||||||||
| Ergonomia (20%) | 86,0 | 74,0 | 85,0 | 60,0 | 46,0 | ||||||||||
| Wydajność (25%) | 92,5 | 71,5 | 63,4 | 64,9 | 35,3 | ||||||||||
| Pomoc (5%) | 83,0 | 76,0 | 75,0 | 48,0 | 36,0 | ||||||||||
| POWER | 86,7 | 76,2 | 69,6 | 56,9 | 46,3 | ||||||||||
| ECONO | 91,4 | 78,5 | 97,8 | 100,0 | 68,7 | ||||||||||
| Funkcjonalność | |||||||||||||||
| Obsługiwane systemy plików FAT/FAT 32/NTFS/ext2/swap/inne | +/+/+/+/+/- | +/+/+/+/+/- | +/+/+/+/+/+ | +/+/+/+/+/+ | +/+/+/o 5)/o 5)/o 5) | ||||||||||
| Wykonywanie/przywracanie obrazu z dysku twardego | +/+ | +/+ | +/+ | o 9)/ o 9) | +/+ | ||||||||||
| Wykonywanie/przywracanie obrazu z CD | +/+ | +/+ | +/+ | +/+ | -/+ | ||||||||||
| Wykonywanie/przywracanie obrazu poprzez sieć LAN | o 1,3) / o 1,3) | +/+ | o 1)/ o 1) | -/- | – 6)/- 6) | ||||||||||
| Klonowanie dysków | + | + | – | + | + | ||||||||||
| Nagrywanie płyty bootowalnej | + | + | – | – | – | ||||||||||
| Czyszczenie CD-RW | – | – | – | + | – | ||||||||||
| Ochrona dysków przed zapisem | – | – | – | – | + | ||||||||||
| Tworzenie obrazu z backupem kilku partycji | + | + 7) | + | + 7) | – | ||||||||||
| Podział wykonywanego backupu na mniejsze pliki | + | + 8) | + | + | + | ||||||||||
| Kompresja danych | + | + | + | + | + | ||||||||||
| Zabezpieczenie backupu hasłem | + | + | + | + | + | ||||||||||
| Sprawdzanie błędów partycji (dysku) | + | + | – | – | + | ||||||||||
| Sprawdzanie poprawności wykonanego backupu (weryfikacja) | + | + | – | + | + | ||||||||||
| Środowisko wykonywania obrazów | Windows, DOS 2) | DOS | Windows, DOS 2) | Linux | DOS | ||||||||||
| Dyskietki startowe | 2*FD z aplikacją/2*FD z obsługą MSN | 3*FD (bootCD, TCP/IP, aplikacja) | 3*FD lub CD z aplikacją | 2*FD lub CD z aplikacją + 1 FD | FD z aplikacją | ||||||||||
| Przeglądarka pliku obrazu | + | + | + | – | – | ||||||||||
| Kopiowanie plików lub katalogów z/do pliku obrazu | +/- | +/+ | +/- | – | – | ||||||||||
| Planowanie zadań | + | – | – | – | – | ||||||||||
| Obsługa z wiersza poleceń | o 4) | + | – | – | + | ||||||||||
| Funkcje dodatkowe (np. fdisk) | Virtual Floppy, operacje na partycjach | gdisk (narzędzie do partycjonowania) | zmiana rozmiaru partycji | brak | operacje na partycjach | ||||||||||
| Wydajność | FAT 32 | NTFS | ext2 | FAT 32 | NTFS | ext2 | FAT 32 | NTFS | ext2 | FAT 32 | NTFS | ext2 | FAT 32 | NTFS | ext2 |
| Czas wykonania obrazów partycji bez kompresji (w sek.) | 97 | 273 | 250 | 157 | 473 | 427 | 105 | 242 | 251 | 79 | 178 | 172 | 440 | 1010 | 598 5) |
| Czas przywrócenia partycji z obrazów bez kompresji (w sek.) | 164 | 412 | 347 | 134 | 375 | 355 | 162 | 380 | 470 | 168368 | 438 | 277 | 590 | 510 5) | |
| Czas wykonania obrazów partycji z kompresją (w sek.) | 147 | 309 | 262 | 213 | 741 | 400 | 601 | 770 | 972 | 293 | 1013 | 535 | 662 | 1454 | 1375 5) |
| Czas przywrócenia partycji z obrazów z kompresją (w sek.) | 105 | 460 | 161 | 110 | 375 | 276 | 96 | 322 | 191 | 171 | 382 | 428 | 354 | 990 | 652 5) |
| Maksymalny stopień kompresji danych partycji (w %) | 51 | 11 | 65 | 52 | 11 | 65 | 40 | 12 | 71 | 47 | 11 | 51 | 39 | 7 | 41 |
| Komentarz | Program prosty w obsłudze, zawiera jednak bardzo wiele możliwości konfiguracji. Jest najszybszy przy wykonywaniu skompresowanych obrazów. Jako jedyny umożliwia planowanie backupów. | Mimo pracy w środowisku DOS ma czytelny, graficzny interfejs. Przeglądarka obrazów umożliwia dodawanie i kasowanie zarchiwizowanej zawartości. Jest to też jedyny program potrafiący zdalnie wykonać obraz partycji. | Obsługuje wiele systemów plików, w tym ReiserFS. Cechują go wysoki stopień kompresji oraz duża szybkość przywracania partycji. Potrafi też wykonać obraz partycji znajdujących się na różnych dyskach. | Program uruchamiany we własnym środowisku (linux). Najszybszy podczas wykonywania obrazów bez kompresji. Niestety, ma wiele braków funkcjonalnych – w tym nie potrafi wykonać obrazu na partycji HDD. | Program zbudowany w oparciu o ergonomiczny DOS-owy interfejs. W pełnym trybie obsługuje tylko partycje windowsowe. Nie wspłópracuje z nagrywarką. Jako jedyny umożliwia jednak ochronę dysków przed zapisem. | ||||||||||
| + – jest, – – nie ma, o – częściowo, b.d. – brak danych, 1) poprzez sieć MSN w Windows, 2) podczas uruchamiania programu z dyskietki lub CD, 3) również w trybie MS-DOS, 4) w trybie MS-DOS, 5) obsługuje te partycje wyłącznie w trybie “fizycznym”, FD – floppy disk (dyskietka 3,5″) 6) producent nie supportuje tej opcji, choć można uzyskać obsługę sieci MSN, 7) tylko w obrębie 1 dysku, 8) tylko automatyczny podział 9) nie w postaci pliku widzialnego w Windows | |||||||||||||||
