I tak po układach nVidii z serii GeForce4 na rynku pokazały się FX 5200 oraz FX 5600, które wydajnościowo nie dorównują swoim poprzednikom. Model FX 5200 przegrywa z najszybszymi kartami bazującymi na budżetowych układach GeForce4 MX440, nie wspominając o szybszych GF4 Ti 4200. Co więcej, z tymi ostatnimi nie zawsze radzi sobie nawet szybszy FX 5600! Podobnie sytuacja zaczyna wyglądać w przypadku produktów firmy ATI. O ile Radeon 9800 Pro (patrz: Top 10 Kart graficznych) nie pozostawił cienia wątpliwości kto oferuje najwyższą wydajność, o tyle modele 9200 (którego wydajność jest na poziomie starszych modeli z układami Radeon 9000) i 9600 Pro sytuacja nie jest już tak pewna, a samo oznaczenie nie mówi jednoznacznie gdzie je sklasyfikować.
Pod lupą
Przyjrzyjmy się zatem bliżej nowej jednostce ATI, oznaczonej jako 9600 Pro. Tym razem – przynajmniej w wersji testowej – jako podstawę producent wykorzystał nie czerwony, a zielony kolor laminatu.
Podobnie jak w modelu 9800 Pro, również 9600 Pro ma bardzo skromny system chłodzenia oraz brak nawet radiatorów na pamięciach. Dzięki temu karta jest bardzo cicha. Zainstalowane pamięci firmy Samsung o czasie dostępu 2,86 ns – identyczne jak w modelu Radeon 9800 Pro – zaprojektowane do pracy z zegarem do 350 MHz, pozostawiają spory margines dla overclockerów. Co ważne, do overclockingu nie przeszkadza im nawet brak radiatorów.
Na “śledziu”, jak we wszystkich nowych modelach ATI, znajdziemy zaś złącza D-Sub dla monitora, DVI-I dla panelu LCD oraz wyjście wideo, z którego niezależnie wyprowadzić można sygnały S-Video oraz Composite. Ponieważ sampla otrzymaliśmy w wersji OEM, nie ma on żadnego dodatkowego wyposażenia. W sprzedaży z pewnością dostępne będą wersje z kompletem kabelków, sterownikami, a nawet pełnymi wersjami gier.
Parametry i wydajność
Jeśli popatrzymy na oznaczenia zbliżonych układów, nowa karta powinna plasować się pomiędzy Radeonami 9700 Pro i 9500 Pro. Niestety, nawet pobieżne spojrzenie na podstawowe parametry pokazuje, że Radeon 9600 Pro to produkt o znacznie niższych możliwościach od obu wymienionych poprzedników.
I rzeczywiście. Już pierwsze testy pokazują, że nowy Radeon 9600 Pro to następca raczej modelu Radeon 9500 niż 9500 Pro. Nawet nowe wersje technologii SmoothVision 2.1 (poprawa algorytmów kompresji bufora Z oraz obsługi kolorów) oraz HyperZ III+ (zoptymalizowana obsługa bufora Z) nic tu nie pomogły. Nowa karta ma wprawdzie większą przepustowość pamięci, jednak zmniejszona do czterech liczba potoków renderujących, nawet przy taktowaniu rdzenia i pamięci odpowiednio 400/600 MHz, sprawiły, że pod względem wydajności brakuje jej nieco do modelu 9500 Pro.
W każdym przypadku (poza Quake’em w standardowych ustawieniach) wyprzedza jednak GeForce FX 5600. Dopiero wersja 5600 Ultra powinna zbliżyć się, a może nawet wyprzedzić w niektórych testach Radeona 9600.
Na koniec prezentacja uzyskanych wyników. Dla ułatwienia interpretacji będę się odnosił do dwóch zbliżonych i najbardziej interesujących w tym porównaniu modeli – ATI Radeona 9500 Pro oraz nVidia FX 5600.
W zależności od rozdzielczości Radeon 9600 Pro wyprzedza FX 5600 od 4,5 do 8%, jednak przewaga produktu firmy ATI maleje wraz ze wzrostem rozdzielczości. Co ciekawe, w rozdzielczości 1024×768 pikseli, zdecydowanie najszybsza jest starsza GeForce4 Ti 4600, a GF4 Ti 4200 ma wyniki na poziomie Radeona 9500 Pro. Podobna sytuacja ma miejsce w rozdzielczości 1280×1024 pikseli, jednak w tym przypadku GF4 Ti 4600 wyprzedza Radeona 9500 Pro o niecałe 5%, GF4 Ti4200, przegrywa z nim zaś o 5%. Obie jednak są szybsze od 9600 Pro o odpowiednio około 20 i 10%.
W najwyższej rozdzielczości 1600×1200 punktów sytuacja wygląda podobnie jak w przypadku 1024×768 pikseli. GF4 Ti 4600 jest ponownie zdecydowanie najszybsza, a GF4 Ti 4200 i Radeon 9500 Pro osiągają zbliżone wyniki.
Unreal Tournament 2003
Na początek wyniki na Celeronie 1,7 GHz. FX 5600 jest szybszy od Radeona 9600 Pro jedynie w trybie “antalus-flyby” dla rozdzielczości 1600×1200 pikseli. W wszystkich pozostałych trybach nowy produkt ATI wyprzedza konkurenta 7-10%.
Przy standardowych ustawieniach bez włączonych dodatkowych opcji wyniki na Pentium 4 3,06 GHz wypadają podobnie jak na Celeronie. Radeon 9600 Pro przegrywa o ok. 2% z FX’em 5600 w trybie „antalus-flyby” dla rozdzielczości 1600×1200 pikseli. W wszystkich pozostałych trybach wyprzedza konkurenta o 4-21%.
Teraz pora na bardziej wymagające warunki testów. Po włączeniu trybu 4xAA (antyaliasing) w trybie “antalus-flyby” 9600 Pro wyprzedza FX-a 7-9%. Bliższy realiom jest jednak “antalus-bot”, w którym Radeon 9600 Pro wypada 17-25% lepiej od konkurenta. Przy takich parametrach oba starsze układy GF4 są wolniejsze od nowszych jednostek.
Przy ustawieniach Anisotropic 8x Radeon 9600 Pro nie dał konkurentowi (FX 5600) żadnych szans. Różnica: ok. 38% w trybie “antalus-flyby” oraz odpowiednio 16% i 45% różnicy dla trybu “antalus-bot” w rozdzielczościach 800×600 i 1024×768 pikseli. Co ciekawe, przy podanych parametrach w “antalus-bot” Radeon 9600 Pro ma zbliżone wyniki do szybszego poprzednika 9500 Pro.
Teraz oba powyższe ustawienia jednocześnie – 4xAA + Anisotropic 8x. W obu testowych rozdzielczościach dla “antalus-flyby” FX 5600 przegrywa o 30%, dla „antalus-bot” różnica wynosi zaś 53% w 800×600 i 60% w 1024×768!
Na koniec kilka przykładów z Quake’a III. W standardowych ustawieniach tradycyjnie prym wiedzie nVidia FX 5600 – wyprzedza konkurenta od 6-13%. Co ciekawe, ATI przegrywa tutaj również z układami GF4 Ti 4600 i 4200. Sytuacja zmienia się jednak po włączeniu dodatkowych funkcji. I tak przy ustawieniach 4xAA Radeon 9600 Pro wygrywa o 5-7,5%. Po przestawieniu na Anisotropic 8x nVidia wygrywa o 5% w rodzielczości 800×600, ale już w 1024×786 przegrywa o 2%. Po włączeniu obu wymienionych funkcji przewaga Radeona 9600 Pro wynosi już 12-14%.
Podsumowanie
Jak widać, nowy produkt ATI pozwala utrzymać przewagę nad nVidią. Przyznać jednak trzeba, że Radeon 9600 Pro jest droższy od nVidii FX 5600 o 150-200 zł. Co jednak ważne, mimo braku radiatorów na pamięciach, karta dobrze poddaje się zabiegom overclockingu. Z standardowych ustawień 400/600 MHz dla rdzenia i pamięci, uzyskać można 500/710 MHz! Takie podkręcenie daje 21,5% przyrost wydajności, a słabym elementem są pamięci, które w modelach z radiatorami (np. takimi jakie zwykle ma w swojej ofercie Hercules czy Tyan) powinny pozwolić na pracę z jeszcze wyższym zegarem.
Na dziś idealną propozycją wydaje się zatem zbliżony cenowo Radeon 9500 Pro, zwolennicy nVidii – szczególnie jeśli nie zależy im na ustawieniach 4xAA i Anisotropic 8x w najwyższych rozdzielczościach – powinni zaś rozważyć zakup GF4 Ti 4200 lub tani model (jeśli się taki trafi) GF4 Ti 4600.
Wraz z nowymi sterownikami CATALYST RADEON 3.4 wydajność wzrosła jeszcze bardziej, zaś poniższe wykresy nie wymagają dodatkowych komentarzy.
Najważniejsze parametry i technologie wybranych układów graficznych | ||||||
Układ | Liczba potoków renderujących | Magistrala pamięci [bity] | Taktowanie rdzenia [MHz] | Taktowanie pamięci [MHz] | Przepustowość pamięci [GB/s] | Technologie ATI |
Radeon 9500 | 4 | 128 | 275 | 540 | 8,64 | SmartShader 2.0 SmoothVision 2.0 TruForm 2.0 HyperZ III |
Radeon 9500 Pro | 8 | 128 | 275 | 540 | 8,64 | SmartShader 2.0 SmoothVision 2.0 TruForm 2.0 HyperZ III |
Radeon 9600 Pro | 4 | 128 | 400 | 600 | 9,6 | SmartShader 2.0 SmoothVision 2.1 TruForm 2.0 HyperZ III+ |
Radeon 9700 Pro | 8 | 256 | 325 | 620 | 19,8 | SmartShader 2.0 SmoothVision 2.0 TruForm 2.0 HyperZ III |
nVidia FX 5600 | 4 | 128 | 325 | 550 | 6,5 | n/d |