Nie tylko procesor

Cóż byłby wart nawet i najlepszy procesor, jeśli nie istniałaby możliwość zainstalowania go na płycie głównej? Choć może się to wydawać dziwne, taka sytuacja miała już miejsce kilka lat temu, podczas premiery pierwszych Athlonów – na rynku dostępne były jednostki centralne, ale ze świecą trzeba było szukać płyt głównych, które je obsługiwały. Aby tym razem nie popełnić tego błędu, firma AMD znacznie wcześniej przekazała producentom chipsetów niezbędne dane, umożliwiające skonstruowanie odpowiednich zestawów układów sterujących. Na efekty nie trzeba było długo czekać! W Hanowerze już na ubiegłorocznych targach CeBIT oglądać można było prototypowe konstrukcje płyt głównych, przeznaczone dla Athlona 64 i Opterona, znanych wówczas jeszcze pod kodowymi nazwami ClawHammer i SledgeHammer.

Praktycznie niemal każdy producent płyt głównych, m.in. Asus, Abit, Albatron, Soltek, Epox, ECS, Gigabyte, Jetway czy MSI, ma już przygotowane konstrukcje tych płyt dla 64-bitowego Athlona 64. Urządzenia te wykorzystują chipsety czterech firm: ALi, SiS, VIA i nVidii, lub referencyjne układy przygotowane przez firmę AMD – zestaw kości z serii AMD 8000. Ponieważ możliwości płyty głównej w dużym stopniu zależą od użytego chipsetu, przyjrzyjmy się budowie nowych układów sterujących.

Rozwiązanie wzorcowe

Ze względu na to, że wewnątrz procesorów Athlon 64 i Opteron zintegrowano wiele elementów znajdujących się dotychczas w mostku północnym (patrz: $(LC21885:Papierowy młotek)$) – kontroler pamięci RAM oraz podzespoły sterujące pracą magistrali systemowej – sama konstrukcja chipsetu dla nowych CPU firmy AMD znacznie się uprościła. Co więcej, dzięki zastosowaniu w kościach z rodziny Hammer wszechstronnego łącza HyperTransport (patrz: $(LC67925:Nowe rozdanie)$), które zastąpiło różne wewnętrzne szyny komunikacyjne w komputerze (w tym najważniejszą – magistralę systemową), możliwe jest dalsze zoptymalizowanie konstrukcji chipsetu. Wystarczy jedna uniwersalna kość z wbudowanym interfejsem HyperTransport, będąca w istocie translatorem sygnałów z urządzeń peryferyjnych, takich jak np. szyna PCI, na informacje zrozumiałe dla procesora. Tak też skonstruowany jest wspomniany AMD 8000.

Najważniejszym elementem chipsetu AMD 8000 jest układ AMD-8111. Jest on hubem I/O ze zintegrowanym interfejsem HyperTransport, a kość tę, właśnie dzięki tej ostatniej technologii, można bezpośrednio połączyć z procesorami Athlon 64 lub Opteron. W huba AMD-8111 wbudowano kontroler szyny PCI, dysków twardych UltraATA/133, magistrali USB 2.0 umożliwiającej podłączenie do sześciu urządzeń peryferyjnych oraz moduł sieciowy Ethernet 10/100 Mbit/s. Do układu można też “podpiąć” klawiaturę, mysz, porty szeregowe i równoległe oraz układ zawierający BIOS. Jak widać, łącząc procesor, mamy do czynienia niemal z kompletnym komputerem. No prawie… Brakuje portu AGP dla karty graficznej.

Kontroler magistrali AGP wbudowany jest zwyczajowo w mostek północny. Hub AMD–8111 odpowiada zaś funkcjonalnie klasycznemu mostkowi południowemu. Ponieważ, jak wszystko na to wskazuje, karty graficzne ze złączem AGP będą powoli zastępowane akceleratorami PCI Express oraz PCI-X, firma AMD postanowiła nie wbudowywać interfejsu AGP ani w procesory Hammer, ani też w kość AMD-8111. Obsługę interfejsu AGP 8x zapewnia zaś opcjonalnie montowany na płycie głównej układ AMD-8151. Wstawiany on jest “pomiędzy” procesor a hub I/O i z obydwoma komunikuje się za pośrednictwem magistrali HyperTransport. Oprócz kontrolera portu AGP 3.0 kość AMD-8151 pełni więc funkcje tunelu dla danych przesyłanych pomiędzy mostkiem południowym a procesorem, stąd jej formalna nazwa – tunel AGP 3.0. Podobne zadanie ma również opcjonalny układ AMD-8131, będący kontrolerem (tunelem) magistrali PCI-X.

Więcej:bezcatnews