Mobilny i wydajny

Pierwsze komputery przenośne, zbudowane na bazie wydajnej i jednocześnie energooszczędnej platformy Centrino, trafiły do sprzedaży w kwietniu tego roku. Niemal w tym samym czasie w Internecie pojawiły się już wstępne, wtedy jeszcze nieoficjalne i mało szczegółowe informacje o jej następcy. Dziś na temat platformy Sonoma, bo o niej właśnie mowa, wiadomo już znacznie więcej. Podobnie jak Centrino (patrz: $(LC67653:Swoboda działania)$), Sonoma składać się będzie z trzech podstawowych elementów: mobilnego procesora, nowoczesnego energooszczędnego chipsetu oraz modułu do komunikacji bezprzewodowej i – co ważne – trafi do sprzedaży w przyszłym roku. Przyjrzyjmy się więc, jak będzie wyglądał i czym będzie się wyróżniał notebook A.D. 2004.

Kierunek: 90 nanometrów

Sercem platformy Centrino jest wykonany w technologii 0,13 mikrona procesor Pentium-M, znany również pod kodową nazwą Banias. W przypadku Sonomy następcą mobilnej kości Pentium-M jest układ obecnie określany mianem Dothan. Ta jednostka centralna bezpośrednio bazuje na architekturze Baniasa (patrz: $(LC67653:Swoboda działania)$). Podstawową różnicą, oprócz 0,09-mikronowej technologii wykonania, jest aż dwumegabajtowa pamięć podręczna drugiego poziomu, podczas gdy Pentium-M ma cache o wielkości “zaledwie” jednego megabajta.

Dzięki temu, że tranzystory układu Dothan są wytwarzane w 90-nanometrowej technologii, możliwe było obniżenie napięcia zasilającego z 1,48 do 1,2 V, a więc zmniejszenie zużycia energii w trybie pełnej wydajności procesora – pobór mocy obniżono o 3,5 wata. Sama jednostka centralna składa się aż ze 140 milionów tranzystorów, z czego 85 milionów przypada na cache L2, a cały rdzeń zajmuje 87 mm2. Wydawać by się mogło, że taka liczba tranzystorów musi pochłaniać ogromne ilości energii, a odprowadzenie ciepła z niewielkiej powierzchni CPU będzie stanowiło problem, zwłaszcza w notebookach. Dość powiedzieć, że składający się ze 125 milionów tranzystorów stacjonarny kuzyn Dothana, Prescott, ma wydzielać 103 waty energii! Na szczęście dla najszybszych jednostek, pracujących z częstotliwością 1,8 i 1,9 GHz, konstruktorom udało się ograniczyć zużycie energii do zaledwie 21 watów – i to przy działaniu obu modeli procesorów z ich nominalną prędkością!

Niemniej, podobnie jak w przypadku Pentium-M, Dothan będzie dostępny także w dwóch superenergooszczędnych wersjach: 1,3 GHz LV (Low Voltage) i 1 GHz ULV (Ultra Low Voltage). Pierwsza z nich ma pobierać 12, a druga zaledwie 7 watów energii, co pozwoli na ponaddziewięciogodzinną pracę komputera na zasilaniu bateryjnym! Niestety, pozostałe modyfikacje nowej jednostki centralnej w stosunku do Baniasa nie są jeszcze znane. Wiadomo tylko, że przyśpieszona zostanie magistrala systemowa z 400 do 533 megaherców oraz poprawione mają być mechanizmy zarządzania pamięcią podręczną drugiego poziomu, bezpośrednio wpływające na wydajność i oszczędzanie energii.

Tajemniczy Alviso

Drugi z elemenów platformy Sonoma to chipset Alviso. Również i tutaj konstruktorzy postarali się o znaczne zmniejszenie zużycia energii – zamiast dotychczasowych pięciu watów (mobilny i855M) Alviso pobierać będzie zaledwie trzy waty! W mostku północnym znajdą się dwukanałowy kontroler, obsługujący do 4 GB pamięci DDR2, oraz moduł zarządzający magistralą PCI Express (patrz: $(LC67815:Nowe rozdanie)$). To właśnie do niej podłączyć będzie można nowe wydajne układy graficzne. Dostępna ma też być wersja chipsetu Alviso ze zintegrowanym modułem akceleratora 3D (Intel Extreme Graphics 3) – takim samym, jaki znajdzie się w układzie Grantsdale, przeznaczonym dla procesorów Prescott.

Za współdziałanie pozostałych urządzeń notebooka odpowiadać będzie, podobnie jak ma to teraz miejsce w przypadku Centrino, mobilny mostek południowy. Dla Sonomy projektowana jest jego szósta wersja – ICH6-M. Co ciekawe, komunikacja z układem Alviso, po raz pierwszy w historii notebooków, odbywać się będzie za pośrednictwem magistrali PCI Express. Oprócz modułu obsługującego magistralę PCI, klawiaturę czy mysz, hub ICH6-M ma wbudowany kontroler Serial ATA, gigabitową kartę sieciową, moduł obsługujący osiem portów USB 2.0 oraz układ dźwiękowy 7.1 zgodny ze standardem Azalia – patrz: $(LC67597:Będzie lepiej grało)$.

Kable precz

Oczywiście w systemie Sonoma nie mogło zabraknąć radiowego modułu Wi-Fi, który jest ostatnim elementem tej nowej mobilnej platformy Intela. Bezprzewodową łączność zapewnia następca układu Calexio – kość Calexio 2. Najważniejszą różnicą w stosunku do poprzednika jest dodanie obsługi standardów 802.11g oraz Bluetooth. Do notebooka podłączyć też będzie można nadawczo-odbiorczą antenę GSM, dzięki czemu po włożeniu karty SIM możliwa będzie transmisja danych w systemie GPRS bez pośrednictwa telefonu komórkowego! Inną ciekawostkę w module Calexio 2 stanowią systemy autoryzacji i bezpiecznej transmisji danych w sieciach Wi-Fi, zgodne z opracowywanym obecnie standardem IEEE 802.11i.

Niestety, na Dothana i całą platformę Sonoma przyjdzie nam jeszcze poczekać. Pierwsze komputery pojawią się dopiero w drugiej połowie przyszłego roku i z pewnością na początku będą bardzo drogie. Na razie Intel przygotował jednak inną niespodziankę. 23 września pojawiła się nowa, mobilna i zarazem wydajna odmiana procesorów Pentium 4 zgodnych z technologią Hyper-Threading. Data premiery nie jest wcale przypadkowa – wszak tego samego dnia pokazane zostały notebookowe 64-bitowe procesory firmy AMD – układy z rodziny Athlon 64-M. Czyżby rywalizacja dwóch procesorowych gigantów przeniosła się również na platformę mobilną?

Platforma mobilna Sonoma w porównaniu z konkurencją
WłasnośćDothan (Sonoma)Pentium 4-MPentium-M (Centrino)Pentium 4-M HTAthlon XP-MTransmeta CrusoeVIA Antaur
Zegar1,0-1,9 GHz1,4-2,6 GHz900-1700 MHz2,66-3,2 GHz1400+-2500+3)667-1000 MHz1,0-1,2 GHz
tryb energooszczędny600 MHz 1,2 GHz600 MHz1,6 GHzbrak danych300 MHz 667 MHz
Zużycie energii21 W (7 W)1)35 W24,5 W (7 W)2)35 W35 W (25 W)4)7,5 W11 W
Czas pracy na bateriach*7 godz. (9 godz.)1)4-5 godz.6 godz. (8 godz.)2)3-5 godz.4-6 godz.8-10 godz.4-5 godz.
Zasilanie1,2 V (0,96 V)1)1,3 V1,48 V (1 V)1)1,55 V1,4 V (1,25 V)4)1,3 V1,25 V
tryb energooszczędny 0,92 V (0,82 V)1)1,2 V0,96 V (0,84 V)2)1,2 V1,05 V0,8 V1,05 V
RdzeńDothanNorthwoodBaniasNorthwood HTBartonTM5800Nehemiah
Technologia oszczędzania energiiEnhanced SpeedStepEnhanced SpeedStepEnhanced SpeedStepEnhanced SpeedstepPowerNow!LongRunPowerSaver 2.0
Magistrala FSB533 MHz400 MHz400 MHz533 MHz266 (200)4) MHz 133 MHz133 MHz
Cache L164 KB12+8 KB64 KB12+8 KB128 KB128 KB128 KB
Cache L22 MB512 KB1 MB512 KB512 KB512 KB 64 KB
* – szacunkowy czas pracy dla energooszczędnych notebooków, 1) – model Dothan 1 GHz ULV, 2) – model Pentium-M 900 MHz ULV, 3) – producent podaje tylko rating, 4) – modele 1400+-1800+ Low Voltage
Więcej:bezcatnews