Kierunek: 90 nanometrów
Sercem platformy Centrino jest wykonany w technologii 0,13 mikrona procesor Pentium-M, znany również pod kodową nazwą Banias. W przypadku Sonomy następcą mobilnej kości Pentium-M jest układ obecnie określany mianem Dothan. Ta jednostka centralna bezpośrednio bazuje na architekturze Baniasa (patrz: $(LC67653:Swoboda działania)$). Podstawową różnicą, oprócz 0,09-mikronowej technologii wykonania, jest aż dwumegabajtowa pamięć podręczna drugiego poziomu, podczas gdy Pentium-M ma cache o wielkości “zaledwie” jednego megabajta.
Dzięki temu, że tranzystory układu Dothan są wytwarzane w 90-nanometrowej technologii, możliwe było obniżenie napięcia zasilającego z 1,48 do 1,2 V, a więc zmniejszenie zużycia energii w trybie pełnej wydajności procesora – pobór mocy obniżono o 3,5 wata. Sama jednostka centralna składa się aż ze 140 milionów tranzystorów, z czego 85 milionów przypada na cache L2, a cały rdzeń zajmuje 87 mm2. Wydawać by się mogło, że taka liczba tranzystorów musi pochłaniać ogromne ilości energii, a odprowadzenie ciepła z niewielkiej powierzchni CPU będzie stanowiło problem, zwłaszcza w notebookach. Dość powiedzieć, że składający się ze 125 milionów tranzystorów stacjonarny kuzyn Dothana, Prescott, ma wydzielać 103 waty energii! Na szczęście dla najszybszych jednostek, pracujących z częstotliwością 1,8 i 1,9 GHz, konstruktorom udało się ograniczyć zużycie energii do zaledwie 21 watów – i to przy działaniu obu modeli procesorów z ich nominalną prędkością!
Niemniej, podobnie jak w przypadku Pentium-M, Dothan będzie dostępny także w dwóch superenergooszczędnych wersjach: 1,3 GHz LV (Low Voltage) i 1 GHz ULV (Ultra Low Voltage). Pierwsza z nich ma pobierać 12, a druga zaledwie 7 watów energii, co pozwoli na ponaddziewięciogodzinną pracę komputera na zasilaniu bateryjnym! Niestety, pozostałe modyfikacje nowej jednostki centralnej w stosunku do Baniasa nie są jeszcze znane. Wiadomo tylko, że przyśpieszona zostanie magistrala systemowa z 400 do 533 megaherców oraz poprawione mają być mechanizmy zarządzania pamięcią podręczną drugiego poziomu, bezpośrednio wpływające na wydajność i oszczędzanie energii.
Tajemniczy Alviso
Drugi z elemenów platformy Sonoma to chipset Alviso. Również i tutaj konstruktorzy postarali się o znaczne zmniejszenie zużycia energii – zamiast dotychczasowych pięciu watów (mobilny i855M) Alviso pobierać będzie zaledwie trzy waty! W mostku północnym znajdą się dwukanałowy kontroler, obsługujący do 4 GB pamięci DDR2, oraz moduł zarządzający magistralą PCI Express (patrz: $(LC67815:Nowe rozdanie)$). To właśnie do niej podłączyć będzie można nowe wydajne układy graficzne. Dostępna ma też być wersja chipsetu Alviso ze zintegrowanym modułem akceleratora 3D (Intel Extreme Graphics 3) – takim samym, jaki znajdzie się w układzie Grantsdale, przeznaczonym dla procesorów Prescott.
Za współdziałanie pozostałych urządzeń notebooka odpowiadać będzie, podobnie jak ma to teraz miejsce w przypadku Centrino, mobilny mostek południowy. Dla Sonomy projektowana jest jego szósta wersja – ICH6-M. Co ciekawe, komunikacja z układem Alviso, po raz pierwszy w historii notebooków, odbywać się będzie za pośrednictwem magistrali PCI Express. Oprócz modułu obsługującego magistralę PCI, klawiaturę czy mysz, hub ICH6-M ma wbudowany kontroler Serial ATA, gigabitową kartę sieciową, moduł obsługujący osiem portów USB 2.0 oraz układ dźwiękowy 7.1 zgodny ze standardem Azalia – patrz: $(LC67597:Będzie lepiej grało)$.
Kable precz
Oczywiście w systemie Sonoma nie mogło zabraknąć radiowego modułu Wi-Fi, który jest ostatnim elementem tej nowej mobilnej platformy Intela. Bezprzewodową łączność zapewnia następca układu Calexio – kość Calexio 2. Najważniejszą różnicą w stosunku do poprzednika jest dodanie obsługi standardów 802.11g oraz Bluetooth. Do notebooka podłączyć też będzie można nadawczo-odbiorczą antenę GSM, dzięki czemu po włożeniu karty SIM możliwa będzie transmisja danych w systemie GPRS bez pośrednictwa telefonu komórkowego! Inną ciekawostkę w module Calexio 2 stanowią systemy autoryzacji i bezpiecznej transmisji danych w sieciach Wi-Fi, zgodne z opracowywanym obecnie standardem IEEE 802.11i.
Niestety, na Dothana i całą platformę Sonoma przyjdzie nam jeszcze poczekać. Pierwsze komputery pojawią się dopiero w drugiej połowie przyszłego roku i z pewnością na początku będą bardzo drogie. Na razie Intel przygotował jednak inną niespodziankę. 23 września pojawiła się nowa, mobilna i zarazem wydajna odmiana procesorów Pentium 4 zgodnych z technologią Hyper-Threading. Data premiery nie jest wcale przypadkowa – wszak tego samego dnia pokazane zostały notebookowe 64-bitowe procesory firmy AMD – układy z rodziny Athlon 64-M. Czyżby rywalizacja dwóch procesorowych gigantów przeniosła się również na platformę mobilną?
Platforma mobilna Sonoma w porównaniu z konkurencją | |||||||
Własność | Dothan (Sonoma) | Pentium 4-M | Pentium-M (Centrino) | Pentium 4-M HT | Athlon XP-M | Transmeta Crusoe | VIA Antaur |
Zegar | 1,0-1,9 GHz | 1,4-2,6 GHz | 900-1700 MHz | 2,66-3,2 GHz | 1400+-2500+3) | 667-1000 MHz | 1,0-1,2 GHz |
tryb energooszczędny | 600 MHz | 1,2 GHz | 600 MHz | 1,6 GHz | brak danych | 300 MHz | 667 MHz |
Zużycie energii | 21 W (7 W)1) | 35 W | 24,5 W (7 W)2) | 35 W | 35 W (25 W)4) | 7,5 W | 11 W |
Czas pracy na bateriach* | 7 godz. (9 godz.)1) | 4-5 godz. | 6 godz. (8 godz.)2) | 3-5 godz. | 4-6 godz. | 8-10 godz. | 4-5 godz. |
Zasilanie | 1,2 V (0,96 V)1) | 1,3 V | 1,48 V (1 V)1) | 1,55 V | 1,4 V (1,25 V)4) | 1,3 V | 1,25 V |
tryb energooszczędny | 0,92 V (0,82 V)1) | 1,2 V | 0,96 V (0,84 V)2) | 1,2 V | 1,05 V | 0,8 V | 1,05 V |
Rdzeń | Dothan | Northwood | Banias | Northwood HT | Barton | TM5800 | Nehemiah |
Technologia oszczędzania energii | Enhanced SpeedStep | Enhanced SpeedStep | Enhanced SpeedStep | Enhanced Speedstep | PowerNow! | LongRun | PowerSaver 2.0 |
Magistrala FSB | 533 MHz | 400 MHz | 400 MHz | 533 MHz | 266 (200)4) MHz | 133 MHz | 133 MHz |
Cache L1 | 64 KB | 12+8 KB | 64 KB | 12+8 KB | 128 KB | 128 KB | 128 KB |
Cache L2 | 2 MB | 512 KB | 1 MB | 512 KB | 512 KB | 512 KB | 64 KB |
* – szacunkowy czas pracy dla energooszczędnych notebooków, 1) – model Dothan 1 GHz ULV, 2) – model Pentium-M 900 MHz ULV, 3) – producent podaje tylko rating, 4) – modele 1400+-1800+ Low Voltage | |||||||