Więcej niż negatyw

W szystkie aparaty cyfrowe zapisują fotografowane obrazy w formacie JPEG. Niewątpliwą zaletą wykorzystywanego wówczas algorytmu kompresji jest niewielka objętość otrzymywanych plików, okupiona jednak dość znaczną utratą informacji o utrwalonym obrazie (tylko 24-bitowa głębia koloru oraz – w zależności od wybranego stopnia kompresji – mniej lub bardziej widoczne artefakty). Na szczęście wraz ze spadkiem cen nośników pamięci na rynku pojawiają się coraz częściej modele – także te kompaktowe – oferujące możliwość zachowywania zdjęć w postaci plików TIFF lub RAW. Oba wymienione formaty pozwalają na zapisanie fotografii bez utraty informacji o obrazie, jednak ich pozostałe właściwości znacznie się różnią. Przyjrzyjmy się zatem ich mocnym i słabym stronom…

TIFF – piękny, lecz za duży

Jednym z najstarszych i najpopularniejszych sposobów bezstratnego zapisu grafiki jest format TIFF. Można za jego pomocą zachowywać bez utraty informacji zeskanowane zdjęcia lub namalowane grafiki z 24-, a nawet 48-bitową głębią kolorów.

Wadą TIFF-a jest niestety trudna do zaakceptowania przez cyfrowych fotografów pracujących poza studiem wielkość plików. W wyniku zapisania zdjęcia o wymiarach 2560×1920 z 24-bitową paletą barw (z matrycy o rozdzielczości 5 milionów pikseli) otrzymamy zbiór o wielkości 14 megabajtów. Istnieją co prawda metody pozwalające na bezstratną kompresję plików TIFF (np. algorytm LZW), ale ze względu na potrzebną moc obliczeniową nie są one stosowane w cyfrakach.

Problem stanowi jednak nie tylko szybko wyczerpujące się miejsce na karcie pamięci. Plik takich rozmiarów jest też znacznie dłużej zapisywany (nawet przez kilkadziesiąt sekund), co utrudnia wykonywanie kolejnych zdjęć w krótkich odstępach czasu.

RAW – surowy, ale z potencjałem

Ograniczenia w formacie JPEG z jednej strony, z drugiej zaś znaczne rozmiary plików TIFF zdecydowały o wyposażeniu popularnych aparatów cyfrowych w możliwość obsługi trzeciego z wymienionych formatów.

RAW (ang. surowy) jest zbiorem informacji o natężeniu światła padającego na poszczególne piksele matrycy w czasie ekspozycji. Nie zawiera więc danych o kolorze, bo każda komórka światłoczuła na matrycy rejestruje tylko jeden z podstawowych kolorów – R (czerwony), G (zielony), B (niebieski). Pozostałe informacje są później interpolowane na podstawie oświetlenia sąsiednich czujników (patrz: $(LC76391:Cyfrowa klatka)$). Dzięki temu otrzymywane pliki są znacznie mniejsze, niż ma to miejsce w przypadku wykorzystania formatu TIFF. Nie bez znaczenia jest także fakt, że obraz w formacie TIFF zarejestrowany zostanie przez aparat z 24-bitową głębią koloru, co da nam zaledwie ośmiobitową rozpiętość tonalną dla każdego z kolorów podstawowych. W przypadku formatu RAW – w zależności od czułości danej matrycy – możemy uzyskać nawet 16-bitową gradację tonalną dla każdego piksela matrycy CCD czy CMOS. Obrazy przekonwertowane z postaci RAW pozwolą nam więc uzyskać aż 48-bitową paletę kolorów, a tym samym zachować więcej szczegółów, tak istotnych w ciemnych i jasnych partiach obrazu. Pozwoli nam to na większą swobodę działania podczas korekcji zdjęcia.

Niestety, aby obejrzeć zapisany w ten sposób obraz, musimy przekonwertować plik RAW przy użyciu specjalnego programu lub wtyczki przeznaczonych dla konkretnego modelu aparatu. Aplikacja taka, znając rozmieszczenie poszczególnych pikseli i odpowiadających im kolorów, na bazie zapisanych wartości ekspozycji dokona interpolacji właściwego, kolorowego już obrazu. W tej z pozoru czasochłonnej i uciążliwej konieczności konwertowania plików kryje się jednak chyba najistotniejsza zaleta tego formatu.

Charakterystyka formatów zapisu w aparatach cyfrowych
FormatJPEG TIFF RAW
Głębia koloru 24 bity24 bity* 8-16 bitów okre_lających jasność koloru składowego, które po koncowej wersji zamieniają się w od 24 do 48 bitów informacji o kolorze punktu
Kompresjastratnabrak*brak lub bezstratna
Wielkość pliku maładużaśrednia
Uniwersalnośćtaktaknie
Uwagiw zależności od stopnia kompresji w obrazie zawsze widoczne są większe bądź mniejsze zakłóceniaznaczna wielkość plików, długi czas zapisu na kartęmożliwość konwertowania obrazu z różnymi wartościami balansu bieli, nasycenia kolorów, korekcji ekspozycji, wyostrzania i odszumiania
* dotyczy sposobu zapisu realizowanego przez aparaty cyfrowe
Więcej:bezcatnews