Funkcjonalność i spójność
Projektując stronę WWW, trzeba przede wszystkim wziąć pod uwagę nie tyle jej estetykę, co funkcjonalność (ergonomię). Internautom bowiem zależy głównie na szybkim dostępie do informacji zgromadzonych w serwisie. Jakob Nielsen, guru funkcjonalności (ang. web usability), charakteryzuje użyteczną witrynę w taki sposób: “Prostota z jak najmniejszą liczbą dodatków, jasnym układem informacji i dopasowanymi narzędziami nawigacji”. Podstrony serwisu powinny być spójne. Poszczególne elementy należy tak dobrać, aby użytkownik nie miał wątpliwości, czy nadal jest na tej samej stronie czy przeszedł już do innego serwisu.
We wzorcowo zaprojektowanej witrynie główna część strony zajmuje około 80% ekranu, pozostały obszar przeznaczony jest zaś dla elementów nawigacyjnych. W praktyce trudno osiągnąć “złoty podział”, zwłaszcza gdy dochodzą inne elementy, np. reklamy. Dlatego nie będzie źle, gdy uda się zasadniczą część zmieścić na 2/3 ekranu. Wyjątek mogą stanowić strony główne, które pełnią istotną rolę we wspomaganiu nawigowania po serwisie.
Dobra nawigacja
System nawigacji powinien być prosty i intuicyjny – użytkownicy nie lubią zapoznawać się z niestandardowymi sposobami poruszania się po witrynie. Wskazówki i pomoc dotyczące nawigacji nie rozwiążą problemu witryny zawierającej niestandardowe mechanizmy. Łatwość, z jaką internauci mogą się przemieszczać po zasobach Sieci, sprawia, że są wyjątkowo niecierpliwi i jeśli nie wywnioskują w ciągu kilkudziesięciu sekund, jak korzystać z danej witryny, wpisują kolejny adres lub zamykają okno przeglądarki.
Nawigacja ma za zadanie dostarczenie odwiedzającemu niezbędnych informacji, które pozwolą odpowiedzieć na pytania: Gdzie jestem? Gdzie byłem? Dokąd mogę pójść?
Wspieraniu użytkownika w ocenie jego bieżącej pozycji mogą pomóc takie elementy, jak umieszczenie logo firmy lub innego znaku identyfikującego witrynę, będącego jednocześnie linkiem do strony głównej. Istotną rolę odgrywają także tzw. ścieżki informujące, jakie miejsce zajmuje dana podstrona w strukturze serwisu. Przykładowo, ścieżka może mieć postać:
CHIP Online | NewsRoom | Hardware | Pamięci masowe
Rozwiązaniem ułatwiającym internaucie określenie jego położenia jest zaznaczanie w menu witryny opcji, do których należy wyświetlana strona. Ważne jest też podanie tematu strony oraz tytułu w nagłówku pliku HTML. Tytuł powinien być tak sformułowany, aby był zrozumiały dla użytkownika, który wszedł na stronę za pośrednictwem wyszukiwarki lub odsyłacza umieszczonego poza witryną.
Odnośnikom do stron już odwiedzonych nadajmy kolor bledszy od zastosowanego w odsyłaczach do stron jeszcze nieodwiedzonych – taki zabieg zapewni jednoznaczną ich identyfikację. Mimo że przeglądarki dysponują ikoną powrotu, umieśćmy na każdej stronie odnośnik do poprzedniej strony. Użytkownik skupi się na części prezentującej informacje i tam też w pierwszej kolejności poszuka możliwości przejścia wstecz. Dopiero gdy jej nie znajdzie na stronie, skieruje wzrok na pasek narzędziowy przeglądarki. Zalecane jest (o ile to możliwe) podanie nazwy strony docelowej, np. “powrót do listy produktów”. Poważnym błędem są strony “bez wyjścia”, tzn. takie, z których można się wydostać tylko za pomocą przycisku “Wstecz” w oknie przeglądarki.
Najlepszymi sposobami podpowiedzenia użytkownikowi, do której strony może przejść, są dopracowanie struktury witryny oraz odpowiedni wygląd odsyłaczy (patrz: “Odnośniki”). W przypadku rozbudowanych serwisów wygodne dla użytkownika jest wprowadzenie dwóch rodzajów nawigacji: wertykalnej – umożliwiającej szybkie przeskoczenie na wyższe poziomy witryny – oraz horyzontalnej – dającej możliwość wyboru strony na tym samym poziomie, np. najnowsze wiadomości o drukarkach atramentowych. Istotną rolę odgrywają także linki dające możliwość przejścia do stron o podobnej tematyce, np. “zobacz także”.
Błędem jest umieszczanie odnośnika prowadzącego do właśnie wyświetlanej witryny. Jej powtórne załadowanie wzbudzi negatywne emocje, zwłaszcza gdy potrwa kilkanaście sekund.
Standardem stały się mapy witryn pozwalające na szybki wgląd w jej strukturę. Należy jednak pamiętać o bieżącej aktualizacji “schematu” serwisu, a najlepiej zaprojektować coś, co zapewni jego automatyczną zmianę jednocześnie z aktualizacją struktury witryny.
Powinno się unikać w nawigacji rozwiązań bazujących wyłącznie na kolorze. Oprócz tego, że wymuszają na użytkowniku konieczność nauczenia się znaczenia poszczególnych kolorów, mogą okazać się nieprzydatne dla tych, którzy mają zaburzenia widzenia barwnego.
