Jedną z najważniejszych kwestii, którą poruszymy, jest odpowiedź na pytanie, czy komputer przenośny może pracować dłużej na bateriach pod Linuksem niż pod Windows. Próbowałem odpowiedzieć sobie na nie, zanim jeszcze rozpocząłem serię testów. Teoretycznie jest to możliwe. Gdyby się okazało, że Linux jest w stanie efektywniej zarządzać poborem energii przez podzespoły notebooka i lepiej “dogadywać się” z komponentami sprzętowymi przez interfejs ACPI (Advanced Configuration and Power Interface), to wcale nie zdziwiłbym się, że odpowiedź na powyższe pytanie byłaby twierdząca. Liczba czynników, które wpływają na czas pracy laptopa z zasilaniem bateryjnym, jest jednak bardzo duża. Dlatego też najlepiej było sprawdzić doświadczalnie, jak jest naprawdę.
Pierwsze kroki
Do zainstalowania na notebooku Eurocom D410S wybrałem Linuksa Mandrake’a 9.2, który uważany jest za jedną z najbardziej przyjaznych użytkownikowi dystrybucji. Atutem przemawiającym również za wyborem tej wersji była też wkompilowana w jądro (kernel 2.4.22) Mandrake’a 9.2 obsługa zaawansowanego interfejsu zarządzania energią ACPI. Po zainstalowaniu systemu baterie notebooka zostały rozpoznane przez niewielki program KLaptop. Na Pasku zadań pojawiła się ikona tej aplikacji, informująca o stanie naładowania akumulatorów. Okazało się jednak, że ACPI nie jest aktywne, ponieważ w KLaptopie (uruchamianym poleceniem
Konfiguracja | KDE | Sterowanie zasilaniem | Ostrzeżenie o słabych bateriach
) nadal nie były dostępne funkcje usypiania systemu, a zamiast ACPI działa APM (Advanced Power Management). Z włączonym systemem APM notebook z Mandrake’em działał około 17% krócej niż z Windows XP.
Gdzie jest ACPI?
W następnym kroku zainstalowałem w Mandrake’u 9.2 moduły acpid i acpi. W
Konfiguracja | Pakiety Instalacja oprogramowania
szukamy pozycji acpi-0.6.9mdk i
acpid-1.0.2-4mdk
(najlepiej w tym celu skorzystać z opcji
Wyszukaj
), zaznaczamy je i instalujemy. Następnie należy uaktywnić działanie ACPI w Centrum Sterowania Mandrake 9.2 (w
Konfiguracja | Konfiguracja komputera | Uruchamianie | DrakBoot
wybieramy Konfiguruj i zaznaczamy opcję
Włączanie ACPI
). Po restarcie systemu ACPI będzie już działało, a w katalogu /proc/acpi pojawi się kilka nowych plików z danymi zawierającymi np. informacje o stanie baterii i bieżącej temperaturze procesora. W KLaptopie dostępne będą dodatkowe opcje konfiguracyjne, dostępne pod przyciskiem Ustawienia ACPI, gdzie można zdefiniować trzy akcje, jakie ma podjąć system przy niskim i krytycznym stanie baterii (Stan oczekiwania, Uśpienie i Zatrzymanie).
Drzemka laptopa
Na testowanym przeze mnie notebooku poprawnie zadziałało usypianie komputera z zapisem stanu na dysk (
Suspend to Disk
), wywoływane komendą:
echo 4 > /proc/acpi/sleep
Komputer bez problemów przechodził w stan uśpienia i powracał z niego po naciśnięciu przycisku POWER. Przedstawiony sposób ma jednak wadę, gdyż stan uśpienia powyższą komendą może wywołać tylko użytkownik root. Inne osoby logujące się do systemu zrobią to dopiero po zainstalowaniu skryptu suspend.sh, który znajduje się na płycie CD lub DVD dołączonej do numeru w dziale Hardware | Linux na notebooku. Skrypt kopiujemy np. do katalogu /tmp, logujemy się jako root i instalujemy go komendą:
/tmp/suspend.sh –install Po ponownym uruchomieniu komputera możliwe jest już wprowadzenie notebooka w stan uśpienia za pomocą polecenia:
sudo /usr/local/sbin/hibernate
które możemy również wpisać w konfigurację KLaptopa do opcji Uśpienie. Jeżeli funkcja ta ma być dostępna dla wielu użytkowników, należy też do pliku etc/sudoers dopisać prawa dla nich. Do edycji pliku przechodzimy z poziomu roota komendą:
visudo
i dopisujemy do pliku następujące linie:
Host_Alias LOCALHOST=localhost,nazwa hosta
ALL LOCALHOST=NOPASSWD: /usr/local/
sbin/hibernate *
Gdyby po wyjściu z hibernacji KLaptop lub inny monitor stanu baterii nie potrafił już odczytać stanu akumulatorów, zalecam zaktualizować jądro Linuksa poprawką acpi-20031203-2.4.22.diff, dostępną na stronie http://acpi.sourceforge.net/. Można tam również znaleźć poprawki dla nowszych wersji kernela i szczegółowe wskazówki, jak przeprowadzić aktualizację i przekompilować jądro.
Przy zasilaniu bateryjnym KLaptop nie potrafi również określić czasu, jaki pozostał do wyczerpania baterii, dlatego też lepiej wyłączyć w nim opcję informowania o niskim stanie akumulatora lub skorzystać z alternatywnego programu Kapacity 0.1a.
Dłużej i wygodniej
Czas pracy komputera przenośnego z Linuksem i włączonym trybem ACPI był dłuższy o 34 minuty (ok. 30%) niż w przypadku uaktywnionego systemu APM, ale nie różnił się znacząco od czasu pracy z Windows XP. Patrząc na zamieszczoną powyżej tabelę z wynikami, łatwo zauważyć, że odtwarzanie filmów znacząco skraca czas pracy notebooka, przy czym nie ma większenia znaczenia, pod jakim systemem to robimy.
Na koniec warto dodać, że przedstawione przeze mnie fakty mogą nie znaleźć potwierdzenia na innych laptopach. To, jak długo notebook będzie pracował na akumulatorach, zależy nie tylko od zainstalowanego systemu operacyjnego i standardu zarządzania energią. Znaczenie mają też stan techniczny baterii, rodzaj prac, do jakich wykorzystujemy przenośny komputer, oraz liczba podłączonych urządzeń peryferyjnych (karty PCMCIA, karty sieciowe, Wi-Fi, modem itp). Niemniej jednak posiadacze notebooków nie powinni bać się instalowania na nich systemu Linux. To naprawdę działa!
| Czas pracy notebooka Eurocom D410S z różnymi systemami | ||||
| Czynność | Windows XP Professional | CD Linux 0.5.4 (APM) | Mandrake 9.2 (APM) | Mandrake 9.2 (ACPI) |
| Normalna praca z systemem – programy biurowe, Internet | 2 godz. 19 min | 2 godz. 20 min | 1 godz. 55 min | 2 godz. 29 min |
| Oglądanie filmu DivX | 1 godz. 45 min | 1 godz. 45 min. | 1 godz. 50 min | 2 godz. 10 min |
