Na rynku fotograficznym nastał wreszcie długo oczekiwany moment, w którym zarówno liczba modeli aparatów cyfrowych, jak i ich ceny zbliżyły się bardzo do tego, co producenci oferują w segmencie tradycyjnej fotografii. Taki stan rzeczy ma wyraźny wpływ na decyzję dotyczącą zakupu, podejmowaną przez większość użytkowników. Z miesiąca na miesiąc rośnie liczba osób, które bez namysłu wybiorą model cyfrowy zamiast tradycyjnego. Jednak nie tylko względne zrównanie cen obu rodzajów aparatów jest przyczyną tak dużego zainteresowania fotografią cyfrową. Ważnymi czynnikami determinującymi fotoamatora do zakupu modelu z matrycą światłoczułą jest praktyczny brak dodatkowych kosztów, które pojawiają się w przypadku kupna i wywoływania filmów oraz robienia odbitek.
Wśród dostępnych na rynku aparatów cyfrowych każdy powinien znaleźć coś dla siebie bez względu na to, czy jest początkującym fotoamatorem czy też profesjonalistą. Pierwszy otrzyma możliwość wygodnego i niemalże darmowego (pod warunkiem że zdecyduje się na pozostawienie zdjęć w postaci elektronicznej) doskonalenia swoich umiejętności. Drugi, będący zawodowo związany z fotografią, uzyska sposobność szybkiego i taniego zgromadzenia dużej ilości materiału, którego poprawność będzie mógł sprawdzić chwilę po naciśnięciu spustu migawki.
Przeglądając oferty sklepów, możemy dojść do wniosku, że fotografia cyfrowa przestała być domeną zawodowców i osób majętnych. Bogactwo oferty rynkowej pozwala nam odpowiednio dopasować możliwości aparatu do grubości naszego portfela.
Szklanym okiem
Zasada działania aparatu fotograficznego nie zmieniła się od początków jego istnienia. Jego podstawowym elementem nadal jest obiektyw, czyli układ kilku lub nawet kilkunastu soczewek, którego zadaniem jest skupienie światła na filmie lub matrycy światłoczułej aparatu cyfrowego. Od właściwości obiektywu, szczególnie jego jasności, w dużej mierze zależy jakość utworzonego obrazu. Nie pomoże nam najlepszy aparat z najbardziej wyrafinowaną elektroniką, gdy będzie wyposażony w słabej jakości obiektyw. W takim przypadku możemy się liczyć z tym, że zdjęcie będzie nieostre, bez kontrastu i w dodatku z dużymi zniekształceniami geometrycznymi. Dlatego jeśli kupujemy aparat, zwróćmy baczną uwagę na rodzaj i jakość obiektywu, w jaki wyposażony jest dany model. Oczywiście rozważając zakup taniego, kompaktowego cyfraka, którego cena nie będzie przekraczała 1000 zł, nie powinniśmy liczyć na optykę wysokiej klasy, której możliwości będą porównywalne z tradycyjnymi obiektywami przeznaczonymi dla lustrzanek. Niestety, będziemy się musieli zadowolić obiektywem o przeciętnej jakości, w najlepszym przypadku ze zmienną ogniskową zapewniającą trzykrotne zbliżenie optyczne i jasnością rzędu f:2,8-3,3. Większość aparatów w tej klasie cenowej będzie dysponowała obiektywem ze stałą ogniskową.
Wśród przetestowanych 40 aparatów aż 2/3 modeli wyposażonych było właśnie w taki układ optyczny. Niestety, korzystanie z aparatu z obiektywem stałoogniskowym nieco pogorszy komfort wykonywania zdjęć, ponieważ zamiast wykadrować scenę za pomocą przycisku zoomu, będziemy musieli nieco “pospacerować”, przybliżając się lub oddalając od fotografowanego przedmiotu. Według znanego fotografa Douglasa Kirklanda zoomu powinno używać się jak najrzadziej, więc braku zoomu w tanim cyfraku nie można uważać za bardzo dużą wadę. Oczywiście możemy wówczas skorzystać z funkcji tak zwanego zoomu cyfrowego, w który to wyposażone były prawie wszystkie testowane aparaty (z wyjątkiem Sony DSC-U30). Tę samą funkcję znajdziemy w prawie każdym programie graficznym. Musimy się jednak przy tym liczyć z wyraźną utratą jakości wykonanego zdjęcia. Oczywiście zastosowanie stałoogniskowego obiektywu w konstrukcji aparatu ma również pewne zalety. Przede wszystkim układ optyczny tego rodzaju korzystnie obniży cenę urządzenia lub przy tej samej cenie co w aparacie z zoomem zapewni lepszą jakość elementów optycznych. Poza tym pozwala to też na uzyskanie kompaktowych wymiarów aparatu i niewielkiej masy. Dobrym przykładem mogą być tutaj aparaty: Sony Cyber-shot DSC-U30, Mustek GSm@rt D35 oraz Mercury CyberPix S-330, które były najmniejszymi aparatami biorącymi udział w teście. Niestety, stosunkowo niska cena testowanych aparatów miała w niektórych przypadkach również odzwierciedlenie w dość słabej jakości obiektywach, a co za tym idzie – w kiepskiej jakości wykonywanych zdjęć. Często uzyskiwane fotografie były niewyraźne i rozmazane i przez to drobne szczegóły stawały się niewidoczne. Efekt ten nie był spowodowany bynajmniej poruszeniem aparatu podczas wykonywania zdjęcia, ponieważ wszystkie testowe zdjęcia zrobione zostały z użyciem statywu oraz przy włączonym samowyzwalaczu.
Obiektywy stałoogniskowe charakteryzują się również minimalną odległością, przy której aparat “złapie” ostrość. W przypadku niektórych aparatów, np. Sweex DC4000, odległość ta była na tyle duża, że pojawiły się problemy z fotografowaniem niewielkich przedmiotów testowej sceny. Ponadto, pomimo zapewnień producenta, nie wszystkie aparaty wykonywały ostre zdjęcia z deklarowanej odległości minimalnej. Remedium okazało się przełączenie aparatu w tryb makro. Niestety, tylko część dysponowała takowym. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj Canon PowerShot A300, umożliwiający wykonanie ostrego i wyraźnego zdjęcia w trybie makro już z odległości 5 cm.
| Co tracimy, a co zyskujemy, kupując taniego cyfraka | ||
| aparat za 1000 zł | aparat za 2000 zł | |
| Przetwornik CCD | 2-3 mln | 3-4 mln |
| Rozmiar przetwornika | 1/2,7″ | 1/1,8″ |
| Regulacja czułości ISO | automatyczna | automatyczna i ręczna |
| Sprzętowa redukcja szumów | – | + |
| Zoom optyczny | nie we wszystkich aparatach | zwykle 3x |
| Zoom cyfrowy | + | + |
| Automatyczne ustawianie ostrości | + | + |
| Ciągły autofocus | – | – |
| Ręczne ustawianie ostrości | – | + |
| Ustawianie balansu bieli | automatyczne | automatyczne i ręczne |
| Liczba trybów balansu bieli | 3-4 | 3-6 |
| Zakres przysłon | tylko jedna, stała wartość | najczęściej od 2,8 do 8,0 |
| Maksymalny czas otwarcia migawki | około 1 sekundy | około 15 sekund |
| Zasięg flesza lampy błyskowej | ok. 2 m | ok. 2,5-5 m |
| Korekcja ekspozycji | od -2 do +2 EV co 1/3 EV | od -2 do +2 EV co 1/2 EV |
| Braketing i funkcje automatycznej kontroli ekspozycji | – | – |
| Stopka na zewnętrzną lampę błyskową | – | rzadko montowana |
| Dodatkowe tryby pracy lampy błyskowej | – | tryb slow-sync |
| Preselekcja przysłony | – | + |
| Preselekcja migawki | – | + |
| Konwertery i dodatkowe obiektywy | – | + |
| Sterowanie pilotem | – | w niektórych modelach |
| Samowyzwalacz | 1 tryb | 1 lub 2 tryby |
| Format zapisu zdjęć | JPEG | JPEG, czasami TIFF |
| Przekątna ekranu LCD | ok. 1,5″ | ok. 1,6-1,8″ |
| Obrotowy ekran LCD | – | tylko w niektórych modelach |
| Liczba obsługiwanych typów kart pamięci | 0-1 | 1 |
| Programy tematyczne | 0-4 | 3-5 |
| Profile użytkownika | – | + |
| Wyjście TV | zazwyczaj jest, nie we wszystkich modelach | + |
| Ładowarka do akumulatorów w zestawie | – | jest w niektóych modelach |
| Zasilanie | zwykle 2 ogniwa typu AA | 4 ogniwa typu AA lub akumulator |
| Masa | mała, 100-300 g | średnia, 200-600 g |
| Wymiary | małe | średnie |
| Materiał obudowy | plastik | plastik, stopy metali |
| Decydując się na urządzenie w cenie około 1000 zł musimy zrezygnować z części funkcji dostępnych w droższych modelach. Zwykle tani aparat ma tylko podstawowy zestaw opcji, robi akceptowalne jakościowo zdjęcia, jest mniejszy od cyfraka za 2 tys. zł i, niestety, wykonany z materiałów niższej jakości | ||
