Plik RAW to surowy (z ang. raw) zrzut danych z matrycy aparatu, zawierający jedynie informacje o stopniu naświetlenia pikseli odpowiadających za poszczególne składowe RGB. Dopiero na ich podstawie algorytm zaszyty w firmwarze aparatu lub programie do konwersji zbiorów RAW określa kolor każdego punktu zbioru wynikowego. Nie jest tu wykorzystywana kompresja stratna, więc nie występuje typowa dla JPEG-a utrata jakości, a rozmiar plików pozostaje na akceptowalnym poziomie. Ponadto przeniesienie z aparatu do komputera całego procesu przetwarzania obrazu (także interpolacji brakujących składowych barwnych w przypadku zdjęć z aparatów o matrycy mozaikowej) daje nam pełną kontrolę nad plikiem. Możemy więc już po zrobieniu zdjęcia wpłynąć np. na ekspozycję, balans bieli, ostrość, nasycenie barw itd. Dzięki dostępowi do danych niezniekształconych kompresją ani działaniem automatycznych korekt w oprogramowaniu aparatu uzyskamy możliwie najlepsze dla danego sprzętu efekty.
RAW RAW-owi nierówny…
Za wysoką jakość i bogate możliwości edycyjne płacimy jednak utratą zgodności naszych zdjęć z popularnymi programami graficznymi. RAW określa sposób zapisu danych i nie jest konkretnym formatem pliku. Zbiór RAW z jednego aparatu nie jest zgodny z pozyskanym z innego, i to nawet wtedy, gdy oba pochodzą od tego samego producenta!!! Aby obrabiać takie dane, musimy więc dysponować oprogramowaniem dostosowanym do konkretnego modelu.
Czym to edytować?
Poszukiwanie oprogramowania służącego do konwersji plików RAW przeważnie zaczynamy od płyt CD dostarczonych z aparatem. Znajdziemy tam bardzo różne aplikacje. Trafiają się znakomite, jak choćby Sigma Photo Pro 2.0, dołączany do cyfrowych lustrzanek Sigmy. Oferuje on praktycznie wszystko – od trybów całkowicie automatycznych po precyzyjnie działającą regulację ręczną z balansem bieli, korektą ekspozycji, kontrastu, jasności, nasycenia kolorów, wyostrzania, histogramem, “kołem barw” itd.
Nie zawsze jednak jest tak “różowo”. W przypadku Canon Digital Camera File Viewer Utility 1.2 zmiana ekspozycji czy balansu bieli z możliwością wybrania predefiniowanych wariantów oświetlenia wygląda jeszcze nieźle. Inne opcje wypadają już mizernie – dostępne regulacje typu Low, Standard, High i oczekiwanie do kilkunastu sekund na odświeżenie podglądu pozostawiają spory niedosyt.
Przykładem oprogramowania “skrajnie ubogiego” jest natomiast wtyczka do Photoshopa, udostępniana przez Olympusa. Brak w niej jakichkolwiek opcji edycyjnych! Przyjrzyjmy się, więc programom niezależnych producentów, kandydującym do miana “zamiennika” aplikacji fabrycznych. Może wśród nich znajdziemy coś ciekawszego.
BreezeBrowser 2.8
Jest to przeglądarka zdjęć wyposażona w moduł pozwalający na odczyt plików RAW z aparatów cyfrowych. Obsługuje głównie sprzęt firmy Canon, gdyż wykorzystuje biblioteki DLL pochodzące z fabrycznego oprogramowania tego producenta. Program jest jednak stale rozwijany i powoli przestaje być “nakładką” na algorytmy Canona, oferując coraz bardziej rozbudowane funkcje korekcji obrazu, a w obecnej wersji potrafi też czytać RAW-y z aparatów innych firm.
Firma Breeze Systems oddaje do dyspozycji użytkownika odświeżany na bieżąco podgląd wraz z densytometrem oraz trzy metody konwersji: Normal, Linear i Combined. Ich działanie modyfikować możemy, dokonując zmian w wartościach opcji redukcji zakłóceń, regulacji nasycenia barw, kontrastu i ostrości czy też balansu bieli, posługując się przy tym wartościami predefiniowanymi (Daylight, Cloudy, Tungsten, Fluorescent, Fluorescent-H, Flash) lub wskazaniem w obrazie punktu odpowiadającego barwie białej lub szarej neutralnej. BreezeBrowser oferuje ponadto możliwość modyfikacji histogramu i szczegółowej korekty parametrów filtrów oraz opcje skalowania wymiarów obrazu i wyboru formatu zapisu obrobionego pliku – JPEG, TIFF lub PNG.
Program Breeze Systems prezentuje się całkiem nieźle i mimo że samo przeliczenie obrazu (zwłaszcza z aktywnymi filtrami) trwa dosyć długo, przyznać trzeba, że nie przypadkiem aplikacja ta słynie właśnie jako doskonały konwerter RAW-ów.
| RAW – negatyw przyszłości |
| Aparaty cyfrowe cieszą się coraz większą popularnością. Ze względu na wygodę i szybkość wielu ich użytkowników pozostanie zapewne przy zapisie zdjęć w popularnym formacie JPEG. Jednak dla osób z “ciemniową” przeszłością możliwość zawansowanej korekty swoich prac będzie jednym z podstawowych argumentów za przejściem na “cyfrę”. Dla nich plik RAW z cyfraka jest dokładnie tym samym, czym kiedyś był negatyw – materiałem wejściowym, który się obrabia, korygując błędy popełnione podczas fotografowania bądź dodając efekty artystyczne. Można więc powiedzieć, że format RAW w aparatach cyfrowych wraz z zawansowanymi programami do ich obróbki nie jest niczym nowym – to wszystko już kiedyś było, tyle że teraz zamiast kuwet, powiększalnika i papieru mamy komputer, program i drukarkę. Trudno dziś przewidzeć, jak będzie wyglądała cyfrowa fotografia przyszłości, ale w najbliższych latach z pewnością RAW-y oraz dobrej klasy oprogramowanie do ich obróbki pozwolą wielu fotoamatorom ratować pozornie kompletnie nieudane zdjęcia. |
| Podstawowe parametry konwerterów RAW | |||||||
| Adobe Camera Raw 2.1 (Adobe Photoshop CS) | Bibble 2002 3.1a | BreezeBrowser 2.8 | Capture One 1.3 (Pro/SE/LE/Rebel) | Qimage 2004.132 | SharpRaw 1.42 | SilverFastDCPro 6.2.0 | |
| WWW | http://www.adobe.com/ | http://www.bibblelabs.com/ | http://www.breezesys.com/ | http://www.c1dslr.com/ | http://www.ddisoftware.com/ | http://www.logicaldesigns.com/ | http://www.silverfast.com/ |
| Cena | 649 USD | 99 USD | 49,95 USD | PRO – 599 USD, SE – 249 USD, LE – 99 USD, Rebel – 49 USD | 44,95 USD | 99 USD | 299 USD |
| Wymagania | Windows 2000 (SP3)/XP, 280 MB na dysku | Windows 9x/NT/Me/2000/XP, 14 MB na dysku | Windows 98/Me/NT4/2000/XP, 20 MB na dysku | Windows Me/2000/XP, 20 MB na dysku | Windows 9x/Me/NT/2000/XP, 10 MB na dysku | Windows 98 lub nowszy, 5 MB na dysku | Windows 98/Me/2000/XP, 50 MB na dysku |
| Wersja shareware/demo | -/+ | -/+ | +/- | -/+ | -/+ | -/+ | -/+ |
| Polska wersja | + | – | – | – | – | – | – |
| Obsługiwane marki aparatów1) | Canon, Nikon, Minolta, Olympus, Fujifilm, Leica, Kodak, Pentax, Sony, Leaf | Nikon, Canon, Olympus, Kodak, Fuji | Canon, Nikon, Olympus, Pentax, Minolta | Canon, Nikon | Nikon, Fuji, Olympus | Canon, Casio, Creative, Fuji, Imacon, Kodak, Minolta, Nikon, Olympus, Pentax, Phase One, Rollei, Sigma, Sinar, Sony | Canon, Casio, Fuji, Kodak, Leica, Minolta, Nikon, Olympus, Panasonic, Pentax, Sigma, Sinar, Sony |
| Najważniejsze funkcje | |||||||
| Integracja z Photoshopem | + | + | – | – | – | – | + |
| Histogram | + | + | + | + | + | + | + |
| Korekty ekspozycji/balans bieli | +/+ | +/+ | +/+ | +/+ | +/+ | +/+ | +/+ |
| Regulacje: jasność, kontrast, nasycenie itp. | + | + | + | + | + | + | + |
| Wyostrzanie | + | + | + | + | + | + | + |
| Korekta kolorystyki za pomocą krzywych/”koła barw” | -/- | +/+ | -/- | +/+ | +/- | -/+ | +/+ |
| Densytometr RGB | + | + | + | + | + | + | + |
| Podgląd w czasie rzeczywistym | + | + | + | + | + | – | + |
| Korekta aberracji chromatycznych | + | – | – | – | – | – | – |
| Korekta winietowania/dystorsji obiektywu | +/- | -/- | -/- | -/- | -/- | -/+ | -/- |
| Usuwanie przebarwionych pikseli, pyłków kurzu itp. | – | – | – | – | + | + | + |
| Wbudowana przeglądarka plików | + (w Adobe Photoshopie CS) | – | + | – | – | – | + |
| Przetwarzanie wsadowe wielu plików | – | – | – | + | – | – | + |
| Konwersja do 16-bitowego TIFF-a | + | + | + | + | + | + | + |
| + – jest; – – nie ma; 1) – informacje o konkretnych modelach, obsługiwanych przez poszczególne aplikacje, znajdują się na CHIP-CD/DVD | |||||||
