Przede wszystkim ograniczono liczbę złączy na karty rozszerzeń do czterech. Najczęściej spotykana konfiguracja to trzy złącza PCI i port AGP. Obecność tego ostatniego może wydawać się zbędna, gdyż płyty microATX wyposażone są zazwyczaj w zintegrowany z chipsetem układ graficzny. Możliwość zainstalowania szybszej karty graficznej stała się jednak ważniejsza niż obniżenie kosztu samej płyty głównej. Wydajność chipsetów z grafiką nigdy nie nadążała bowiem za wymaganiami najnowszych gier, a przecież jednym z zastosowań mikropeceta jest rozrywka. Świadczą o tym kolejne standardowe elementy każdej nowoczesnej płyty microATX – wielokanałowy układ dźwiękowy i kontroler sieciowy zapewniający małemu komputerowi kontakt ze światem zewnętrznym. Wszystkie urządzenia, które z racji małych gabarytów pecetów bazujących na płycie microATX nie zmieszczą się w jego wnętrzu, można podłączyć za pomocą dostępnych najczęściej bezpośrednio na płycie czterech złączy USB. Taką lub bardzo podobną konfigurację mają niemal wszystkie dostępne na rynku płyty główne. Wśród 12 modeli prezentowanych w tym porównaniu największe różnice dotyczyły chipsetów, a co za tym idzie także obsługiwanych przez nie procesorów.
Remis w kościach
Choć większość z nas na pytanie o procesor do taniego peceta w pierwszej chwili pomyśli o jednym z układów firmy AMD, to w sklepach znacznie częściej znaleźć można płyty główne standardu microATX przeznaczone dla CPU Intela. Także w naszym zestawieniu znalazło się osiem modeli ze złączem Socket 478 i tylko cztery przeznaczone dla układów Athlon XP i Duron. Na szczęście, jeśli chodzi o chipsety, to zarówno na rynku, jak i w prezentowanym porównaniu zróżnicowanie oferty jest podobne. Dla zwolenników procesorów Intela przeznaczone są układy ATI Radeon 9100 IGP, SiS 661FX i, oczywiście, Intel 865G. Fani AMD wybierać mogą wśród kości nVidia nForce2 IGP, SiS 741 oraz VIA KM400.
Zanim przejdziemy do omówienia graficznych możliwości wymienionych układów, zajmijmy się przez chwilę ich pozostałymi cechami. Test na obsługę nowoczesnych interfejsów celująco zdały jedynie urządzenia bazujące na chipsetach i865G. O ile bowiem złącza USB 2.0 znajdziemy w każdej z prezentowanych płyt, o tyle slotami Serial ATA mogą pochwalić się wyłącznie cztery egzemplarze sterowane układami Intela. A szkoda, bo w ciasnym zazwyczaj wnętrzu komputera z płytą microATX wąski kabelek magistrali szeregowej zająłby mniej miejsca niż taśma IDE, usprawniając tym samym cyrkulację powietrza chłodzącego wszystkie podzespoły.
Jak już wspominałem, karta dźwiękowa 5.1 i sieciowa (10/100 Mb/s) to w klasie małych płyt głównych po prostu standard. Jednak kontroler FireWire znajdziemy już tylko w modelach debiutującej na europejskim rynku marki Foxconn (sama marka jest w Polsce nowa, ale urządzenia już znamy, bo Foxconn produkuje płyty np. dla Intela). Wyjścia wideo, pozwalającego oglądać np. filmy z komputera na odbiorniku TV, możemy spodziewać się wyłącznie na płytach Asusa. W modelu A7N8X-VM/400 na dodatkowym “śledziu” umieszczono zarówno złącze S-Video, jak i kompozytowe. Płyta Asus P4R800-VM dysponuje co prawda odpowiednim złączem, ale “śledzia” z gniazdami będziemy musieli dokupić.
Grafika w chipsecie…
Naturalnie jednym z najciekawszych i najistotniejszych elementów każdego z chipsetów, stosowanych w płytach microATX, jest wbudowany układ graficzny. Porównanie ich wydajności prezentują wykresy. Niespodzianki żadnej nie było. Obaj liderzy rynku wydajnych kart graficznych także w kategorii chipsetów zintegrowanych okazali się bezkonkurencyjni. Płyta bazująca na układzie nVidia nForce2 niepodzielnie rządziła w klasie urządzeń dla procesorów AMD, podobnie jak modele z układem ATI Radeon 9100 IGP nie dały żadnych szans innym płytom przeznaczonym dla Pentium 4 i Celeronów.
Niestety, cechą większości płyt jest – co mnie osobiście zaskoczyło i rozczarowało – niska jakość obrazu. W przypadku odświeżania 85 Hz w rozdzielczości 1024×768 pikseli już na pierwszy rzut oka dało się zauważyć wady ostrości.
Zadowalający efekt przy tych przecież wcale niewygórowanych parametrach dawały jedynie dwie płyty. Wśród modeli dla procesorów P4 i Celeron był to model Intel D865GLC (Intel 865G), a w gronie urządzeń dla Athlona XP i Durona wyróżniał się Asus A7N8X-VM/400 (nVidia nForce2). Zaskakująco słabą jakość obrazu miały obie płyty z chipsetem firmy ATI, której układy do kart graficznych od lat przecież prezentują pod tym względem wysoki poziom. Producenci obu feralnych egzemplarzy (Asus i Gigabyte) – mający przecież spore doświadczenie w konstruowaniu nie tylko płyt głównych, ale i kart graficznych – tym razem się nie postarali.
Płyty główne microATX* | Dane techniczne | Pomiary | Składowe oceny POWER | ||||||||||||||||
Miejsce POWER | Miejsce ECONO | Ocena POWER | Ocena ECONO | Cena | Chipset | Sloty RAM/ tryb dwukanałowy | Złącza IDE/SATA | Układ graf./dźw./liczba kanałów | USB (wersja/ liczba gniazd) | Kontroler FireWire | 3DMark2001 SE Results | QIII Arena (640×480) | CHIP Bench32 memory | Wydajność | Budowa i wyposażenie | Funkcjonalność | Gwarancja | Dostawca [http://] | |
Dla procesorów Intela | |||||||||||||||||||
1 | 4 | 96 | 85 | Foxconn 865M01-G-6ELS | 455 zł | Intel 865G | 2/+ | 2/2 | +/+/6 | USB 2.0/8 | + | 10 769 pkt | 261,3 fps | 1 176 500 MB/s | 94 | 98 | 100 | 36 miesiące | www.dtk.com.pl |
2 | 5 | 94 | 85 | Biostar P4TSV-A01 | 435 zł | Intel 865G | 4/+ | 2/2 | +/+/6 | USB 2.0/8 | – | 10 748 pkt | 267,0 fps | 1 173 950 MB/s | 95 | 91 | 89 | 24 miesiące | www.veracomp.pl |
3 | 7 | 94 | 70 | Intel D865GLC | 530 zł | Intel 865G | 4/+ | 2/2 | +/+/6 | USB 2.0/8 | – | 10 733 pkt | 264,1 fps | 1 151 300 MB/s | 94 | 100 | 89 | 36 miesiące | www.intel.pl |
4 | 3 | 91 | 90 | Canyon 9I6GM-L | 385 zł | Intel 865G | 2/+ | 2/2 | +/+/6 | USB 2.0/8 | – | 11 042 pkt | 283,0 fps | 1 241 100 MB/s | 100 | 77 | 64 | 24 miesiące | www.asbis.pl |
5 | 2 | 88 | 95 | Foxconn 661M03-G-6L | 340 zł | SiS 661FX | 2/- | 2/0 | +/+/6 | USB 2.0/8 | + | 10 285 pkt | 251,4 fps | 870 500 MB/s | 88 | 79 | 100 | 36 miesiące | www.dtk.com.pl |
6 | 6 | 88 | 81 | Gigabyte GA-TRS300M | 400 zł | ATI R9100 IGP | 4/+ | 2/0 | +/+/6 | USB 2.0/6 | – | 10 709 pkt | 268,8 fps | 1 079 450 MB/s | 93 | 60 | 94 | 24 miesiące | www.ntt.pl |
7 | 8 | 82 | 63 | Asus P4R800-VM | 450 zł | ATI R9100 IGP | 4/+ | 2/0 | +/+/6 | USB 2.0/6 | – | 10 474 pkt | 246,7 fps | 1 043 900 MB/s | 88 | 64 | 75 | 36 miesiące | www.ab.pl |
8 | 1 | 78 | 100 | Asrock P4S61 | 255 zł | SiS 661FX | 3/- | 2/0 | +/+/6 | USB 2.0/6 | – | 10 095 pkt | 246,0 fps | 824 650 MB/s | 86 | 54 | 62 | 24 miesiące | www.komputronik.pl |
Dla procesorów AMD | |||||||||||||||||||
1 | 3 | 96 | 93 | Gigabyte GA-7VM400M | 280 zł | VIA KM400 | 2/- | 2/0 | +/+/6 | USB 2.0/6 | – | 9953 pkt | 205,3 fps | 395 750 MB/s | 95 | 95 | 100 | 24 miesiące | www.ntt.pl |
2 | 4 | 96 | 59 | Asus A7N8X-VM/400 | 440 zł | nVidia nForce2 | 2/+ | 2/0 | +/+/6 | USB 2.0/6 | – | 10 513 pkt | 246,6 fps | 557 350 MB/s | 100 | 100 | 74 | 36 miesiące | www.komputronik.pl |
3 | 2 | 95 | 98 | Epox EP-8KMM3I | 260 zł | VIA KM400 | 2/- | 2/0 | +/+/6 | USB 2.0/6 | – | 9985 pkt | 207,6 fps | 372 750 MB/s | 96 | 98 | 87 | 24 miesiące | www.pronox.com |
4 | 1 | 92 | 100 | Asrock K7S41 | 240 zł | SiS 741 | 2/- | 2/0 | +/+/6 | USB 2.0/6 | – | 9381 pkt | 194,6 fps | 359 900 MB/s | 92 | 88 | 93 | 24 miesiące | www.komputronik.pl |
+ – jest; – – brak; * – płyty dla procesorów Intela testowane były z procesorem Intel Pentium 4 2,4C, a płyty z Socket A z układem AMD Athlon XP 2600+ (Thoroughbred) i pamięciami DDR 400 (w obu przypadkach). |