Może też być inaczej: przynosimy ze sklepu nowy sprzęt, rozpakowujemy go, uruchamiamy i… okazuje się, że część funkcji nie działa tak, jak należy. A wszystko to na skutek pośpiechu producenta, który starał się ubiec konkurencję i dostarczył na rynek urządzenie, którego firmware nie został jeszcze do końca dopracowany. Ulepszona, wolna od błędów i oferująca nowe funkcje wersja oprogramowania pojawia się dopiero po kilku miesiącach.
Szybciej, lepiej, bez konfliktów
Aktualizacja mikrokodu może czasami zdziałać cuda. Nagrywarki CD i DVD po “kuracji odmładzającej” rozpoznają nowe typy nośników, a w dodatku zapisują i odczytują dane z większą szybkością. Płyty główne zaczynają współpracować z większymi dyskami i nowszymi procesorami, a dzięki zwiększeniu przepustowości magistrali danych zainstalowane aplikacje działają szybciej. Telefony komórkowe mogą dłużej działać bez doładowywania baterii, a stary aparat cyfrowy zaczyna w końcu obsługiwać pojemniejsze karty pamięci. O tym wszystkim napiszemy na kilku kolejnych stronach. Zanim jednak zabierzecie się do flashowania BIOS-u, przeczytajcie umowę gwarancyjną urządzenia i opinię naszego prawnika.
Płyty główne
W przypadku płyt głównych zamiast terminu firmware używa się określenia BIOS (Basic Input Output System), jednak w obu przypadkach chodzi w zasadzie o to samo – dopiero z nowym BIOS-em niektóre płyty pokazują pełnię swoich możliwości.
Z PAT-em zdziałasz więcej
Przykładem potwierdzającym wzrost wydajności w wyniku aktualizacji BIOS-u są płyty główne z chipsetem Intela i865. Nowy BIOS pozwala włączyć opcję Performance Acceleration Technology (PAT), która przyśpiesza działanie płyty od kilku do kilkunastu procent. Czasami – ze względu na ochronę praw autorskich – różni producenci używają własnych określeń na zaimplementowaną technologię PAT, np. Hyper Path (Asus) albo Game Acceleration Path (Abit). Po takim tuningu np. płyta Asus P4P800 Deluxe, dzięki 20-procentowemu wzrostowi szybkości transmisji danych pomiędzy pamięcią DDR RAM a chipsetem Northbridge, osiąga wydajność droższej o 200-300 zł płyty z układem i875.
Posiadacze urządzeń opartych na chipsecie Intel 845PE również zyskają na aktualizacji BIOS-u. W ich przypadku częstotliwość FSB może zostać zwiększona z 533 do 800 MHz, pod warunkiem jednak, że na płycie zainstalowany jest procesor Pentium 4 obsługujący magistralę FSB 800 MHz.
Włączamy dopalacz
Użytkownicy nieco starszych płyt głównych z chipsetem i845E, przeznaczonych dla procesorów Pentium 4, powinni wiedzieć, że również w tych urządzeniach warto zaktualizować BIOS. Niektórzy producenci już dawno udostępnili poprawione wersje firmware’u, pozwalające włączyć obsługę Hyper-Threadingu dla układów Pentium 4 HT. Dzięki uaktywnieniu drugiego wątku w procesorze zainstalowany w komputerze system operacyjny na pewno nabierze wigoru – pecet może działać nawet do 20% szybciej niż przed aktualizacją BIOS-u.
Firmware warto aktualizować nie tylko po to, aby móc korzystać z dodatkowych funkcji zaszytych w BIOS-ie. Oprócz nich wgranie nowego programu do pamięci płyty zazwyczaj poprawia jej funkcjonowanie – usuwa błędy dostrzeżone już po wprowadzeniu urządzenia na rynek, rozszerza listę obsługiwanych procesorów, a często też powiększa zakres częstotliwości taktowania, które można ustawić dla magistrali FSB czy pamięci RAM.
| BIOS-y dla overclockerów |
| Oprócz BIOS-ów udostępnianych przez producentów w Internecie krąży również bardzo wiele tzw. BIOS-ów overclockerskich. Są to specjalne wersje firmware’ów do kilku popularnych płyt głównych. Pozwalają one np. ustawić bardzo “wyżyłowane” parametry pracy procesora lub pamięci i włączyć ukryte funkcje bądź też odblokować niedostępne w fabrycznych wersjach BIOS-u niestandardowe częstotliwości taktowania magistrali FSB lub nietypowe napięcia zasilania rdzenia CPU. Często nieoficjalne, modyfikowane BIOS-y eliminują dostrzeżone przez użytkowników błędy w funkcjonowaniu płyt. Modelami, z którymi można poeksperymentować ponad to, co “fabryka dała”, są już nieco leciwe konstrukcje ECS K7VZA 3.0 z chipsetem KT133A i ECS K7S5A (SiS 735). Zmodyfikowany BIOS do ostatniej płyty można pobrać spod adresu: http://www.ocworkbench.com/ 2002/ecs/k7s5abios/cheepobios.htm. |
Jak aktualizować?
Najbardziej rozpowszechniona jest metoda aktualizacji BIOS-u pod DOS-em. Do tego celu potrzebnych nam będzie kilka elementów: dyskietka startowa pozwalająca uruchomić komputer w trybie DOS (np. z systemu Windows 98), plik z aktualnym firmware’em dla naszego modelu płyty głównej oraz program mogący zapisać nową zawartość BIOS-u w pamięci flash. Dla modeli z BIOS-em firmy Award będzie to np. program awdflash.exe (polecam pobrać najnowszą wersję ze strony producenta płyty głównej).
Przed przystąpieniem do aktualizacji nagrywamy na dyskietkę startową plik z BIOS-em i program aktualizacyjny. Upewniamy się też, czy zworka zabiezpieczająca BIOS przed zapisem ustawiona jest w pozycji pozwalającej na nadpisanie zawartości pamięci flash (w nowszych urządzeniach zamiast zworki stosuje się specjalną funkcję w BIOS-ie, trzeba wtedy ją wyłączyć). Następnie startujemy komputer z dyskietki startowej, uruchamiamy program awdflash.exe, wskazujemy plik z nowym BIOS-em i dokonujemy aktualizacji. Wcześniej warto jednak wykonać kopię bezpieczeństwa starej wersji firmware’u, do której będzie można wrócić, jeżeli okaże się, że nowa wersja BIOS-u nie działa tak jak należy.
Jeśli aktualizacja BIOS-u zakończy się niepowodzeniem, istnieją sposoby, dzięki którym płytę główną można przywrócić do życia (patrz: $(LC89457:Halo? Serwis?)$, porada nr 1, $(LC89460:Halo? Serwis?)$, porada nr 9).
| Wybrane płyty główne – najnowsze aktualizacje firmware’u | |||
| Producent i model | Firmware | Strona internetowa | Najważniejsze usprawnienia |
| Płyty AMD – Socket A | |||
| Abit NF7-S | 2.4 | www.abit.com.tw | Aktualizacja BIOS-u kontrolera Serial ATA do wersji 4.2.47, poprawa obsługi portu USB 2.0, dodanie funkcji Auto-Shutdown i inne. |
| Asus A7N8X Deluxe | 1007 | www.asus.com | Aktualizacja BIOS-u kontrolera Serial ATA do wersji 4.2.15, poprawienie współpracy z pamięciami firm Hynix i PSC. |
| Asrock K7S8X v.3 | 2.2 | www.asrock.com.tw | Usprawnienie obsługi kontrolera Serial ATA, dodanie funkcji wł./wył. USB 2.0. |
| Gigabyte GA-7VT600L | F11 | www.giga-byte.com | Poprawienie współpracy z napędami CD-RW. |
| MSI K7N2G | 1.6 | www.msi-polska.pl | Usunięcie problemów z nVidia GeForce FX 5800, 5900 i 5900 Ultra. |
| Płyty Intel – Socket 478 | Abit IS7 | 1.9 | www.abit.com.tw | Wyeliminowanie błędu “CPU is unworkable” dla procesorów P4 Prescott 2,4A. |
| Asus P4P800 | 1016 | www.asus.com | Dodanie obsługi procesorów Prescott – P4 2,4A, 3,0E, 3,2E i 3,4E – oraz aktualizacja BIOS-u kontrolera RAID. |
| Gigabyte GA-8IPE1000-G | F3 | www.giga-byte.com | Dodanie funkcji Q-Flash. |
| MSI 875P Neo2-FIS2R | 1,6; 1.8 | www.msi-polska.pl | Dołączenie nowych funkcji: MAT (Memory Acceleration Technology) i RAID-1. |
| Soltek SL-865PE2 | AQ1.1 | www.soltek-computer.de | Włączenie obsługi procesorów P4 Prescott do 3,0 GHz. |
