Podwójna spirala

Historia standardu DVD (Digital Versatile Disk) sięga 1994 roku, kiedy to firmy Sony i Philips zawiązały konsorcjum MMCD (MultiMedia CD) mające na celu skonstruowanie dwuwarstwowych nośników CD. Pod koniec 1994 roku do projektu dołączyła Toshiba, wnosząc technologie opracowane na potrzeby krążka SD (SuperDensity). Zwiększeniu uległa gęstość zapisu, a to dzięki ciaśniejszemu nawinięciu znajdującej się na płycie spiralnej ścieżki i jednoczesnemu zmniejszeniu długości fali światła laserowego z 780 nanometrów, które używane jest w napędach CD, do 650 nm. Od samego początku standard DVD przewidywał istnienie jednostronnych dwuwarstwowych płyt, a ich pojemność ustalona została na 8,5 gigabajta. Obecnie z tego rodzaju tłoczonych nośnika korzystają niemal wszystkie wytwórnie filmowe. Oprócz nich opracowano jeszcze trzy typy krążków DVD: jednostronne jednowarstwowe (4,7 GB) oraz dość rzadko spotykane nośniki dwustronne jedno- i dwuwarstwowe o pojemności odpowiednio 9,4 i 17 GB.

Kłopoty z nagrywaniem

Nieco gorzej wyglądały sprawy z zapisywalnymi krążkami DVD. Pierwsze domowe nagrywarki, które pojawiły się dopiero w 2000 roku, umożliwiały wypalenie “zaledwie” 4,7 GB danych na jednowarstwowych płytach DVD-R. Z jednej strony jest to pojemność wystarczająca do archiwizacji danych z domowego komputera, niemniej przegranie tłoczonej płyty DVD z filmem, którego objętość często przekracza 7-8 GB, wymaga już wycięcia dodatkowych scen, ścieżek dźwiękowych lub wręcz remasterowania materiału (patrz: $(LC107033: Sieć na talerzu)$).

Co więcej, niemal od samego początku istnieją dwa konkurencyjne i niekompatybilne ze sobą standardy płyt DVD jedno- i wielokrotnego zapisu: nieco starszy, opracowany przez firmę Pioneer format DVD-R/RW oraz DVD+R/RW, w którego tworzenie zaangażowały się m.in. Philips i Sony. Na szczęście, najnowsze napędy (patrz: $(LC102846:Test napędu CD-RW/DVD-ROM wykorzystującego standard Serial ATA)$) w większości wypadków zapisują płyty zarówno z “plusem”, jak i z “minusem”. Kwestia niekompatybilności przestała już zatem istnieć.

Głównym problemem przy opracowywaniu dwuwarstwowych płyt było nie tyle istnienie dwóch konkurencyjnych standardów, co zbyt mała moc lasera zapisującego dane na krążku DVD±R/RW – zaledwie 5-11 mW. Tymczasem w dwuwarstwowych nagrywarkach DVD laser musi mieć minimalną moc wynoszącą ok. 30 mW. Taki laser opracowany został w zeszłym roku przez firmę Sanyo. Od tego momentu pełną parą ruszyły prace nad dwuwarstwowymi zapisywalnymi płytami DVD oraz sprzętem do ich nagrywania. Owocem tych działań są m.in. urządzenia firm Sony i Philips oraz płyty jednokrotnego zapisu DVD+R DL (ang. Double Layer), do niedawna oznaczane też symbolem DVD+R9, które można było po raz pierwszy oglądać na hanowerskich targach CeBIT 2004. W Hanowerze swoje rozwiązanie zaprezentował też Pioneer, z tym że pokazana na stoisku stacjonarna “wypalarka” DVD dostosowana została do płyt w formacie “minusowym” – DVD-R DL (Dual Layer).

Czy pomoże nowy firmware?

Konstrukcja samej nagrywarki, która pozwala na zapis płyt dwuwarstwowych, nie różni się od budowy dotychczasowych modeli DVD±R/RW. Jedyne zmiany, które trzeba wprowadzić, to zastosowanie mocniejszego lasera oraz nowego oprogramowania sterującego (firmware’u). Przeróbki w firmwarze konieczne są ze względu na to, żeby podczas zapisu urządzenie wiedziało, że ma do czynienia z płytą dwuwarstwową, dla której trzeba zastosować inną strategię zapisu dla warstwy położonej głębiej i tej przy powierzchni płyty (ta pierwsza jest zasłaniana przez warstwę odblaskową i zapisaną już informacją). Napęd musi też mieć możliwość nagrywania specjalnych znaczników (o czym za chwilę) nakazujących odtwarzaczowi DVD zmienić warstwę podczas odczytu danych z płyty dwuwarstwowej.

Jak widać, istnieje więc spora szansa, że przynajmniej część jednowarstwowych nagrywarek – tych, w których zastosowano mocniejsze lasery, a więc modeli 8x – da się przerobić na napędy DVD±R/RW DL. Wystarczy tylko podmienić oprogramowanie sterujące. Co ciekawe, firma BenQ już zapowiedziała, że model DW822A po zmianie firmware’u będzie obsługiwał zapis nośników DVD+R DL. Co więcej, w Internecie można też znaleźć informacje o udanych przeróbkach nagrywarki NEC ND-2500A na dwuwarstwowy model ND-2510A.

Porównanie parametrów technicznych płyt DVD
Płyty tłoczone jednowarstwowePłyty tłoczone dwuwarstwowePłyty jednokrotnego zapisu
Typ płyty DVDDVD5DVD10DVD9DVD18DVD±RDVD-R DLDVD+R DL
Liczba warstw1122122
Liczba stron1212111
średnica płyty12 cm12 cm12 cm12 cm12 cm12 cm12 cm
Pojemność4,7 GB9,4 GB8,5 GB17 GB4,7 GB8,5 GB8,5 GB
Długość materiału filmowego MPEG-22 godz.4 godz.4 godz.8 godz.2 godz.4 godz.4 godz.
Odległość między ścieżkami0,47 mm0,47 mm0,47 mm0,47 mm0,47 mm0,47 mm0,47 mm
Długość bitu kanałowego0,146 mm0,146 mm0,146 mm0,146 mm0,146 mm0,146 mm0,146 mm
Minimalna długość obszaru pit0,4 mm0,4 mm0,4 mm0,4 mm0,4 mm0,4 mm0,4 mm
Minimalna reflektancja30%30%18%18%30%18%18%
Maksymalna krotność nagrywanian.d.n.d.n.d.n.d.8x2x2,4x
Czas nagrania płytyn.d.n.d.n.d.n.d.7,5 min48 min44 min
n.d. – nie dotyczy
Więcej:bezcatnews