Graficzna okazja

Osiem potoków

Wśród nowych, dostępnych w sklepach kart graficznych, których cena nie przekracza zbytnio 1000 zł, zdecydowanie najwydajniejsze są modele bazujące na układzie graficznym nVidia GeForce FX 5900 XT. Są to bowiem obecnie najtańsze karty wyposażone w 8 potoków renderujących. Przy średniej cenie około 1000 zł z powodzeniem konkurować mogą z kartami na Radeonach 9700 i 9700 Pro, a nawet 9800. Co ciekawe, okazują się również szybsze od modeli bazujących na kości GeForce FX 5700 Ultra, które sprzedawane są za podobną, a często nawet wyższą cenę. Dlaczego nVidia zdecydowała się wprowadzić do oferty produkt, który okazał się konkurencyjny dla jej własnych modeli klasy średniej, a dzięki swym oveclockerskim możliwościom także dla kart z wyższej półki? Okazuje się, że graficzny potentat wyprodukował tak wiele drogich układów GeForce FX 5900 i 5900 Ultra, że zgromadził w magazynach spory ich zapas. Chcąc zrobić miejsce dla wchodzących na rynek kości GeForce 6800, 6800GT i 6800 Ultra, nVidia postanowiła pozbyć się chipów poprzedniej generacji, sprzedając je po atrakcyjnych cenach. Aby nie załamać zupełnie rynku droższych kart, zegar taktujący układu FX 5900 XT obniżono do 390 MHz, podczas gdy w FX 5900 wynosił on 400 MHz, w FX 5900 Ultra – 450 MHz, a w FX 5950 Ultra – 475 MHz. Podobnie postąpiono z pamięciami, stosując przeważnie tańsze moduły o czasie dostępu 2,8 ns, pracujące z częstotliwością 700 MHz. W droższych kartach bazujących na FX 5900 i FX 5900 Ultra kości DDR pracują z szybkością 850 MHz, a w FX 5950 Ultra nawet 950 MHz.

Prezentowany w tym zastawieniu model Gigabyte GV-N59X128D bez żadnych modyfikacji udało się podkręcić do wartości 480 MHz dla układu graficznego i 790 MHz dla pamięci, co zwiększyło jego wydajność o 15%. Jednak nawet bez podkręcania osiągi karty są o 15% wyższe niż modelu Sparkle GeForce FX 5700 Ultra, która notabene kosztuje niemal tyle samo! Widać więc, że dysponując odpowiednią wiedzą, za podobną kwotę można kupić karty o diametralnie różnej wydajności.

Gratka za pół ceny

Co zrobić jednak, jeśli na akcelerator, któremu przyjdzie zmierzyć się z najnowszymi grami, możemy wydać maksymalnie kwotę około 500 zł? Do niedawna wybór nastręczał sporo trudności, szczególnie jeśli nabywca nie był zdecydowany, czy chce mieć kartę bazującą na układzie graficznym firm ATI czy nVidia. W sklepach za podobną cenę znaleźć mogliśmy bowiem urządzenia bazujące na chipsetach GeForce FX 5600, 5600 XT, 5700 LE, 5500 i 5200 Ultra nVidii oraz produkowanych przez ATI – Radeonach 9600, 9600 SE, a ostatnio także Radeonie 9550 i 9550 SE. Dodatkowo modele kart różnych producentów dość często różnią się częstotliwością taktowania rdzenia układu oraz pojemnością i taktowaniem pamięci. Parametrem szczególnie istotnym dla wydajności karty, często dyskretnie pomijanym w specyfikacji, jest też szerokość magistrali, przez którą procesor graficzny komunikuje się z zainstalowaną na karcie pamięcią. Na skutek oszczędności trafiają się modele, w których jest ona zaledwie 64-bitowa, podczas gdy zadowalającą wartością jest w tym przypadku 128 bitów, a najszybsze karty – w tym także wspomniany wcześniej GeForce FX 5900 XT – dysponują magistralą 256-bitową. Oficjalnie 64-bitową szynę mają modele bazujące na Radeonach 9550 SE i 9600 SE oraz układach GeForce FX 5600 XT i niektóre na GeForce FX 5200. Pozostałe karty zgodne z DirectX 9.0 powinny mieć interfejs co najmniej 128-bitowy.

W całym tym zamieszaniu pojawiła się ostatnio karta, która może przynajmniej na pewien czas zaprowadzić porządek i ustalić układ sił w klasie tanich urządzeń. Prezentowany na czele rankingu ECONO kart graficznych model GeCube GC-R9550GU-C3 bazujący na układzie ATI Radeon 9550 za cenę poniżej 500 zł oferuje wydajność zbliżoną raczej do modeli z Radeonem 9600 Pro, których ceny za podstawowe modele zaczynają się od 600 zł. Parametry typowych kart z układem Radeon 9550 wynoszą bowiem 250 MHz dla rdzenia układu i 400 MHz dla pamięci, a w wypadku modeli z Radeonem 9600 Pro – 400 MHz dla procesora graficznego i 600 MHz dla modułów DDR. Wspomniana karta firmy GeCube pracuje z parametrami 400 MHz dla rdzenia i 500 MHz dla pamięci. Na radiatorze tego modelu widnieje napis Radeon 9550 XT i w sumie chipset karty mógłby się tak nazywać, gdyż symbolem XT firma ATI oznacza karty z podwyższonymi parametrami. Mógłby, gdyby nie fakt, że oficjalnie Radeon 9550 XT po prostu nie istnieje. Faktem jest jednak, że karta GeCube GC-R9550GU-C3 dysponuje obecnie najlepszym współczynnikiem możliwości do ceny wśród dziewięćdziesięciu modeli, które tworzą ranking kart graficznych. Na odpowiedź ze strony nVidii pewnie długo czekać nie będziemy. Zbliżoną wydajność oferują na przykład najnowsze akceleratory GeForce PCX 5750 z magistralą PCI Express, ale są na razie o co najmniej 200 zł droższe.

Ranking kart graficznych*
Miejsce ECONO	Miejsce POWER	Ocena ECONO	Ocena POWER	Produkt	Cena**	Wyposażenie i ergonomia	Wydajność	Magistrala	Chipset	Częst. takt. rdzenia	Pamięć	Częst. takt. pamięci	Czas dostępu do pamięci	3DMark 2001 SE	3DMark 2003	AquaMark3 GFX Score	Opis w CHIP-ie
1	60	100	56	GeCube GC-R9550GU-C3	475 zł	41	58	AGP 8x	Radeon 9550	400 MHz	128 MB	500 MHz	3,3 ns	11 017	3055	2904	8/2004
2	54	91	60	FIC Radeon 9600 Pro 128 MB	600 zł	40	62	AGP 8x	Radeon 9600 Pro	400 MHz	128 MB	607 MHz	2,8 ns	11 849	3377	3076	3/2004
3	35	82	73	Gigabyte GV-N59X128D	980 zł	35	77	AGP 8x	GeForce FX 5900 XT	390 MHz	128 MB	700 MHz	2,86 ns	14 732	5468	4659	8/2004
4	67	82	52	Chaintech GeForce FX5600	500 zł	30	54	AGP 8x	GeForce FX 5600	325 MHz	128 MB	550 MHz	4,0 ns	10 545	2306	1954	3/2004
5	30	80	76	MSI FX5900XT VTD128	1100 zł	65	77	AGP 8x	GeForce FX 5900 XT	400 MHz	128 MB	700 MHz	2,86 ns	15 174	4716	4714	3/2004
6	28	79	77	Gainward FX PP! Ultra/1100XT GS	1135 zł	37	81	AGP 8x	GeForce FX 5900 XT	450 MHz	128 MB	750 MHz	2,8 ns	15 303	6002	5469	–
7	68	75	51	HIS Excalibur Radeon 9600	525 zł	39	52	AGP 8x	Radeon 9600	325 MHz	128 MB	405 MHz	4,0 ns	9073	2465	2281	3/2004
8	31	74	75	Albatron FX5900 XTV	1155 zł	58	77	AGP 8x	GeForce FX 5900 XT	390 MHz	128 MB	700 MHz	2,86 ns	14 935	5451	4632	–
9	69	73	51	HIS Excalibur Radeon 9550	540 zł	78	48	AGP 8x	Radeon 9550	250 MHz	256 MB	400 MHz	5,0 ns	8073	2150	1836	8/2004
10	72	73	49	Sapphire Radeon 9600 Atlantis	500 zł	24	52	AGP 8x	Radeon 9600	325 MHz	128 MB	405 MHz	5,0 ns	8981	2466	2287	3/2004
11	59	72	57	Gigabyte GV-NX57128D	680 zł	34	59	PCI Express x16	GeForce PCX 5750	425 MHz	128 MB	550 MHz	3,6 ns	11 708	3111	3309	8/2004
23	47	62	63	Sparkle GF FX 5700 Ultra 128MB	970 zł	28	67	AGP 8x	GeForce FX 5700 Ultra	475 MHz	128 MB	950 MHz	2,2 ns	13 864	4012	3531	8/2004
29	61	59	56	MSI PCX5750	800 zł	35	58	PCI Express x16	GeForce PCX 5750	425 MHz	128 MB	500 MHz	3,6 ns	11 558	2968	3165	8/2004
54	77	53	42	Chaintech GF FX5700LE 128 MB 64 bit	505 zł	32	43	AGP 8x	GeForce FX 5700 LE	250 MHz	128 MB	400 MHz	5,0 ns	7750	1741	1476	8/2004
61	80	51	41	Chaintech GF FX5500 256 MB 128 bit	500 zł	46	40	AGP 8x	GeForce FX 5500	270 MHz	256 MB	400 MHz	5,0 ns	7893	1561	969	8/2004
* – tabela zawiera czołówkę rankingu ECONO kart graficznych oraz wszystkie urządzenia przetestowane i opisane w tym artykule; ** – ceny z 29 czerwca 2004 r.