Gratka dla CPU

Wdniu premiery procesorów Pentium 4 oraz Celeron D z jądrem Prescott – modele od P4 520 do P4 560, taktowane zegarem 2,8-3,6 GHz, i Celeron D 335 2,8 GHz – na rynku znalazła się również nowa rodzina chipsetów firmy Intel. Kości Intel i925X (nazwa kodowa Alderwood) oraz seria Intel i915P, i915G i i915GV (Grantsdale), bo o nich mowa, przede wszystkim przystosowane zostały do obsługi magistrali PCI Express oraz pamięci DDR2.

Wymienione zestawy układów sterujących stanowią bazę do budowy zupełnie nowej platformy sprzętowej (patrz: $(LC106593:Intelowska rewolucja)$), która oprócz wspomnianej szyny i modułów RAM wykorzystuje zupełnie inną podstawkę pod procesor – LGA775 (Land Grid Array). Jej konstrukcja pozwala przede wszystkim na bezproblemowe zwiększenie częstotliwości pracy jednostki centralnej powyżej 3,6 gigaherca.

Wszystkie te zmiany nie byłyby jednak możliwe, gdyby nie nowe chipsety. Popatrzmy zatem, co się zmieniło w architekturze najnowszych zestawów układów sterujących wszak to one wyznaczą standardy rozwoju komputerów wykorzystujących procesory z rodziny Pentium 4.

Zacznijmy od pamięci

Pierwszy z nowej rodziny chipsetów – Intel i925X – jest następcą układu i875P (Canterwood) i podobnie jak poprzednik, stanowić ma bazę do produkcji najbardziej wydajnych płyt głównych. Kość i925X od swoich mniej “efektywnych” braci odróżnia się zaledwie kilkoma drobnymi, aczkolwiek istotnymi szczegółami. Pierwszy z nich to obsługa wyłącznie procesorów współpracujących z 800-megahercową magistrala systemową, drugi zaś dotyczy pamięci.

Otóż i925X współpracuje jedynie, zarówno w trybie jedno-, jak i dwukanałowym, z modułami DDR2 działającymi z częstotliwością 400 lub 533 MHz. Pozostałe trzy nowe kości z serii i915 pracują zarówno z pamięcią DDR, jak i DDR2, choć oczywiście nie jest możliwe współdziałanie z oboma typami kości naraz.

Kolejną cechą dotyczącą RAM-u, a występującą jedynie w najsilniejszym chipsecie i925X, jest technologia optymalizacji przesyłu danych do i z pamięci. W swoim działaniu przypomina ona technologię PAT (Performance Acceleration Technology) znaną z kości i875P, która przyśpiesza drogę komunikacji z pamięcią operacyjną poprzez ominięcie części cykli sterujących RAM-em. Niemniej nowy system akceleracji pracy pamięci jest znacznie bardziej skomplikowany – niestety, Intel nie ujawnił szczegółów na temat jego działania. Przypuszczalnie trudniej będzie go też odblokować w kościach z serii Intel i915, analogicznie jak czynili to niektórzy producenci w przypadku tańszych chipsetów poprzedniej generacji z rodziny i865 (patrz: $(LC69190:Sytuacja PAT-owa)$).

Ostatnią ciekawą technologią dotyczącą RAM-u, ale tym razem zaimplementowaną we wszystkich kościach z rodziny i9xx, jest sposób wykorzystania slotów pamięci, tak aby włożone w nie moduły pracowały niemal zawsze w szybszym trybie dwukanałowym. Dotychczas, aby włączył się tryb dwukanałowy, trzeba było stosować dwa identyczne moduły pamięci, najlepiej pochodzące wręcz z tej samej serii produkcyjnej. Teraz warunek ten nie jest już konieczny. Co więcej, w nowej platformie z powodzeniem można “mieszać” moduły o różnych pojemnościach! Ważne jest tylko to, aby suma pojemności RAM-u dla obu kanałów była taka sama. Dla przykładu: w slotach jednego kanału wystarczy umieścić dwie kości pamięci po 256 MB, a w drugim jedną 512-megabajtową i nadal będą one działały w trybie dual channel. Warto też zaznaczyć, że wszystkie nowe chipsety Intela obsługują maksymalnie do 4 GB RAM-u, a przepustowość podsystemu pamięci równa jest 8,5 GB/s.

Przesiadka do ekspresu

Zarówno układ i925X, jak i będący następcą wspomnianej “budżetowej” kości i865 (Springdale) chipset i915P przystosowano do obsługi magistrali PCI Express x16. Szyna ta w nowych konstrukcjach płyt głównych zastępuje port AGP 8x. Dlatego też w żadnym nowym zestawie układów sterujących nie przewidziano możliwości bezpośredniej współpracy z dotychczasowym standardem złącza dla kart graficznych.

Wróćmy jednak do graficznych możliwości nowych chipsetów – o ile Intel i925X wyposażony został jedynie w kontroler magistrali PCI Express x16, o tyle w kościach z serii i915 znajdziemy znacznie więcej odmienności. Podstawową różnicą pomiędzy poszczególnymi przedstawicielami rodziny układów Intel i915 jest wbudowany bądź nie moduł graficzny.

W kości i915P, podobnie jak i925X, na pokładzie nie znajdziemy zintegrowanej grafiki. Z kolei i915G oraz i915GV mają wbudowaną nową jednostkę akceleratora 3D – Intel Graphics Media Accelerator 900. Co więcej, płyty główne z chipsetem i915G mogą być dodatkowo wyposażone w zewnętrzne złącze PCI Express x16. Takiej możliwości nie ma natomiast model i915GV. Jak łatwo się domyślić, ten ostatni układ stanowić będzie podstawę do produkcji płyt głównych montowanych w najprostszych biurowych komputerach, w których wydajność podsystemu 3D nie ma kluczowego znaczenia.

Parametry techniczne wybranych chipsetów firmy Intel dla procesorów Pentium 4/Celeron
Intel 925XIntel 915PIntel 915GIntel 915 GVIntel 875PIntel 865PEIntel 865G
Nazwa kodowaAlderwoodGrantsdaleGrantsdaleGrantsdaleCanterwoodSpringdale-PESpringdale
Gniazdo procesoraLGA775LGA775LGA775LGA775Socket 478Socket 478Socket 478
Obsługiwane procesoryPentium 4Pentium 4/Celeron DPentium 4/Celeron DPentium 4/Celeron DPentium 4Pentium 4/CeleronPentium 4/Celeron
FSB800 MHz800/533 MHz800/533 MHz800/533 MHz800/533 MHz800/533/400 MHz800/533/400 MHz
Obsługa HT+++++++
Szybszy dostęp do pamięci (PAT lub jego odpowiednik)++
Maks. rozmiar obsługiwanego RAM-u4 GB4 GB4 GB4 GB4 GB4 GB4 GB
Typ pamięciDDR2 400/533DDR2 400/500 MHz lub DDR333/400DDR2 400/500 MHz lub DDR333/400DDR2 400/500 MHz lub DDR333/400DDR266/333/400DDR266/333/400DDR266/333/400
Zintegrowana moduł graficznyGraphics Media Accelerator 900Graphics Media Accelerator 900Extreme Graphics 2
Magistrala dla zewnętrznej karty graficznej PCI Express x16PCI Express x16PCI Express x16AGP 4x/8xAGP 4x/8xAGP 4x/8x
Liczba złączy PCI Express x14444
Liczba złączy PCI6666666
Liczba portów Serial ATA4444222
Liczba kanałów UltraATA/1001111222
Liczba portów USB Hi-Speed 2.08888888
Moduł dźwiękowyHD Audio 24-bit 192 kHz AC ’97 2.3HD Audio 24-bit 192 kHz AC ’97 2.3HD Audio 24-bit 192 kHz AC ’97 2.3HD Audio 24-bit 192 kHz AC ’97 2.3AC ’97 2.3AC ’97 2.3AC ’97 2.3
Mostek MCH (typ)NG9225XNG82915PNG82915GNG82915GV82875P82865PE82865G
Obsługiwany mostek ICHICH6, ICH6R, ICH6W, ICH6RWICH6, ICH6R, ICH6W, ICH6RWICH6, ICH6R, ICH6W, ICH6RWICH6, ICH6R, ICH6W, ICH6RWICH5, ICH5RICH5, ICH5RICH5, ICH5R
+ – jest; – – nie ma
Więcej:bezcatnews