Na cztery babka wróżyła
Pod koniec ubiegłego roku swoją premierę miały cztery nowe rodziny chipsetów dla Athlona 64: nVidia nForce4, VIA K8T890, ATI Radeon Xpress 200 oraz SiS 756. Różnią się one znacznie od swoich poprzedników. Popatrzmy więc, czy nowe kości wpłyną w istotny sposób na konstrukcję płyt głównych dla jednostek centralnych firmy AMD i czy będzie to miało duże znaczenie dla nas, użytkowników.
Najbardziej zaawansowaną technicznie spośród wszystkich nowych układów dla Athlona 64 jest seria jednoukładowych chipsetów nForce4. Obecnie składają się na nią trzy modele chipów: najprostszy nForce4, nForce4 Ultra oraz najsilniejszy nForce4 SLI. Wkrótce planowana jest kolejna kość – nForce4, tym razem ze zintegrowanym modułem graficznym. Najprawdopodobniej wewnątrz chipsetu znajdzie się akcelerator 3D GeForce 6200 wykorzystujący technologię Turbo Cache.
Układy z serii nForce4 mogą obsługiwać procesory firmy AMD współpracujące ze złączami Socket 754 i 939 (do współdziałania z podstawką Socket 940 przewidziano odmianę nForce’a 4 o nazwie nForce4 Pro 2200). Wewnątrz kości nVidii znajduje się sterownik magistrali HyperTransport, służący do komunikacji z jądrem procesora. Częstotliwość pracy szyny HyperTransport zwiększono z 1600 do 2000 MHz, tak aby dopasować ją do najnowszych jednostek centralnych firmy AMD.
W związku z tym, że kontroler pamięci w Athlonach 64 znajduje się w procesorze, na próżno szukać w nForsie 4, podobnie jak i w innych chipsetach dla tej platformy, odpowiedniego modułu w zestawie układów sterujących. Ma to swoje mocne i słabe strony. Dobre jest to, że wymiana danych z pamięcią odbywa się bezpośrednio na linii RAM-CPU, bez jakichkolwiek opóźnień wprowadzanych przez chipset. Z drugiej strony typ obsługiwanych modułów zależy od wbudowanego w procesor kontrolera. Dlatego właśnie na płytach dla Athlona 64 nie znajdziemy złączy dla pamięci DDR2, gdyż jednostka centralna firmy AMD jej po prostu nie obsługuje.
| Nowe chipsety dla Athlona 64 |
| W zestawach układów sterujących dla Athlona 64 firm ATI, nVidia, SiS i VIA znalazło się szereg nowych rozwiązań. Oto najważniejsze z nich: – zastąpienie portu AGP 8x magistralą PCI Express x16, – obsługa od dwóch do czterech gniazd PCI Express x1 dla nowej generacji kart rozszerzeń, – wbudowane kodeki generujące ośmiokana-łowy dźwięk w systemie 7.1, – zintegrowane moduły sieciowe gigabitowego Ethernetu, – współpraca z magistralą HyperTransport 1600 i 2000 MHz, – możliwość budowy na bazie tego samego chipsetu płyt głównych ze złączem Socket 754, Socket 939 i Socket 940, – wbudowane jednostki graficzne zgodne z DirectX 9.0, – możliwość budowy systemów SLI dla kart graficznych (nVidia nForce4 i VIA K8T890 Pro), – obsługa dysków Serial ATA i macierzy RAID 0, 1 i 0+1. |
nForce’owa różnorodność
Najmniej skomplikowany z chipsetów nVidii – nForce4 – ma służyć do budowy płyt dla prostych domowych komputerów. W jego wnętrzu ukryto kontroler szyny PCI Express, która zastąpi graficzny port AGP 8x oraz w niedalekiej przyszłości magistralę PCI. Chipset umożliwia podłączenie karty graficznej PCI Express x16 i czterech urządzeń PCI Express x1, takich jak np. karta muzyczna Creative Zenith. Podobną możliwością dysponuje nForce4 Ultra.
Najciekawszy pod tym względem jest jednak nForce4 SLI. Pozwala on bowiem na jednoczesną instalację dwóch kart graficznych PCI Express x16 bazujących na układach nVidia GeForce 6800 GT/Ultra lub 6600 GT w trybie SLI (Scalable Link Interface). Do niedawna dwa złącza PCI Express x16 SLI (a ściślej oba pracujące w trybie x8) można było znaleźć jedynie na serwerowych płytach bazujących na chipsecie o kodowej nazwie Tumwater (Intel 7525) dla układów Intel Xeon. Wprowadzenie do sprzedaży nForce’a 4 SLI nie tylko pozwala na stosowanie technologii SLI w maszynach zbudowanych na bazie procesorów firmy AMD, ale umożliwia też skonstruowanie znacznie tańszych płyt głównych z dwoma złączami PCI Express x16 dla typowych komputerów biurowo-domowych. We wszystkich trzech układach z serii nVidia nForce4 znalazł się gigabitowy moduł sieciowy. Jednak w kościach nForce4 Ultra i nForce4 SLI jednostka ta ma dodatkową nowatorską funkcjonalność. Chodzi mianowicie o wbudowany sprzętowy firewall, odciążający w znacznym stopniu procesor komputera.
W wypadku transferu dużej ilości danych za pomocą gigabitowego Ethernetu obciążenie procesora, na którym uruchomiono programową zaporę ogniową, może dochodzić nawet do 75%. Użycie sprzętowego modułu wspomagającego kontrolę pakietów zmniejsza zapotrzebowanie na moc obliczeniową do zaledwie 10%. Tę technologię firma nVidia nazwała techniką ActiveArmor, a samą jednostkę wspomagającą pracę software’owej zapory ogniowej określiła mianem SNE – Secure Networking Engine.
| Porównanie wybranych chipsetów obsługujących procesory Athlon 64 | ||||||||||||
| VIA | nVidia | ATI | SiS | |||||||||
| Mostek północny | K8T800 | K8T890 | K8T890 Pro | K8M890 | nForce3 250 | nForce4 | nForce4 Ultra | nForce4 SLI | Radeon Xpress 200G | Radeon Xpress 200P | SiS 755 | SiS 756 |
| Mostek południowy | VT8237 | VT8237 lub VT8251 | VT8251 | VT8237 | – | – | – | – | SB400 | SB400 | SiS 964 | SiS 965 |
| HyperTransport | 1600 MHz | 1600/2000 MHz | 1600/2000 MHz | 1600/2000 MHz | 1600 MHz | 1600/2000 MHz | 1600/2000 MHz | 1600/2000 MHz | 1600/2000 MHz | 1600/2000 MHz | 1600 MHz | 1600/2000 MHz |
| Złącze graficzne | AGP 8x | PCI-E x16 | PCI-E x162) | PCI-E x16 | AGP 8x | PCI-E x16 | PCI-E x16 | PCI-E x162) | PCI-E x16 | PCI-E x16 | AGP 8x | PCI-E x16 |
| Zintegrowana grafika | – | – | – | DeltaChrome | – | – | – | – | Radeon X300 | – | – | – |
| Zgodność z DX | nd. | nd. | nd. | DX 9.0 | nd. | nd. | nd. | nd. | DX 9.0 | nd. | nd. | nd. |
| Tryb SLI | – | – | + | – | – | – | – | + | – | – | – | – |
| Liczba kanałów ATA | 2xPATA/133 | 2xPATA/133 | 2xPATA/133 | 2xPATA/133 | 2xPATA/133 | 2xPATA/133 | 2xPATA/133 | 2xPATA/133 | 2xPATA/133 | 2xPATA/133 | 2xPATA/133 | 2xPATA/133 |
| Liczba kanałów SATA | 4xSATA/150 | 4xSATA/150 | 4xSATA/150 | 4xSATA/150 | 4xSATA/150 | 4xSATA/150 | 4xSATA/150 | 4xSATA/150 | 4xSATA/150 | 4xSATA/150 | 2xSATA/150 | 4xSATA/150 |
| Kontroler RAID | 0, 1 | 0, 1, 0+1 | 0, 1, 0+1 | 0, 1, 0+1 | 0, 1, 0+1 | 0, 1, 0+1 | 0, 1, 0+1 | 0, 1, 0+1 | 0, 1 | 0, 1 | 0, 1 | 0, 1, 0+1 |
| Kolejkowanie NCQ | – | – | – | – | – | + | + | + | – | – | – | – |
| Liczba złączy PCI/typ | 6xPCI 2.3 | 6xPCI 2.3 | 6xPCI 2.3 | 6xPCI 2.3 | 6xPCI 2.3 | 6xPCI 2.3 | 6xPCI 2.3 | 6xPCI 2.3 | 6xPCI 2.3 | 6xPCI 2.3 | 6xPCI 2.3 | 6xPCI 2.3 |
| Liczba złączy PCI Express x1/x4 | – | 4/0 | (4+2)3)/0 | 4/0 | – | 4/0 | 4/0 | 01-kwi | 4/0 | 4/0 | – | 2/0 |
| Licza linii PCI Express | – | 20 | 22 | 20 | – | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | – | 18 |
| USB: typ/liczba | USB 2.0/8 | USB 2.0/8 | USB 2.0/8 | USB 2.0/8 | USB 2.0/6 | USB 2.0/10 | USB 2.0/10 | USB 2.0/10 | USB 2.0/8 | USB 2.0/8 | USB 2.0/8 | USB 2.0/8 |
| Zintegrowany dźwięk | 5.1/7.14) | 7.1 | 7.1 | 7.1 | 5.1/7.14) | 7.1 | 7.1 | 7.1 | – | – | 5.1 | 7.1 |
| Gigabit Ethernet | opcja1) | opcja1) | opcja1) | opcja1) | – | + | + | + | – | – | – | + |
| Firewall | – | – | – | – | – | + | + | + | – | – | – | – |
| + – jest; – – nie ma; nd. – nie dotyczy; 1) – odpowiednie złącze komunikacyjne dla oddzielnego układu Gigabit Ethernet; 2) – możliwość instalacji dwóch złączy PCI Express x16; 3) – na płytach z SLI czynne są dwa dodatkowe złącza obsługiwane przez układ VT8251; 4) – w zależności od wersji przetworników użytych na płycie głównej | ||||||||||||
