Mały, ale jary

Jedni uważają komputery mini-PC za kolejny elektroniczny gadżet, inni chwalą je za pomysłowość, nietypową konstrukcję, a przede wszystkim za niewielkie rozmiary i ciężar. Mają one dość pokaźną już rzeszę zwolenników, którzy korzystają z barebone’ów tak samo jak inni ze stacjonarnych pecetów. Część użytkowników kupuje je po to, aby postawić na biurku i używać jak zwykłego peceta. W porównaniu z tradycyjnymi komputerami barebone’y zajmują dużo mniej miejsca na biurku. Do tego oryginalny wygląd ich obudowy sprawia, że komputer staje się nie tylko narzędziem pracy, ale też eleganckim elementem wystroju wnętrza.

Jeżeli ktoś potrzebuje przenosić peceta, minikomputer świetnie się do tego nadaje. Barebone jest mały i lekki, więc bez problemu mieści się w niewielkiej torbie lub plecaku, które można dokupić do niego w sklepie sprzedającym zestawy mini-PC.

Wysoka skala integracji

Małe rozmiary udało się konstruktorom minipecetów osiągnąć głównie dzięki zintegrowaniu większości podzespołów z płytą główną, która najczęściej występuje w formacie microATX, Mini-ATX lub FlexATX. Karta dźwiękowa, a często również i graficzna, są już wbudowane w płytę barebone’a. Kupując zestaw mini-PC, dostajemy obudowę z zainstalowaną już w środku płytą główną. Aby komputer zaczął działać, musimy tylko dokupić procesor, pamięć RAM, dysk twardy i napęd optyczny.

Cicho i wydajnie

Producenci mini-PC wciąż borykają się z problemem odprowadzania z obudowy nadmiaru ciepła wytwarzanego przez procesor i inne komponenty (np. dysk twardy). Dlatego w barebone’ach bardzo często stosuje się nietypowe chłodzenie CPU dostosowane do małych rozmiarów całej obudowy. Dąży się do tego, aby było ono ciche, a w dodatku wydajne. Zazwyczaj na procesorze montowany jest radiator z niskoobrotowym wentylatorem, połączony z systemem rury cieplnej (heat-pipe). W starszych modelach nie dość że procesory mocno się grzały (osiągały temperaturę nawet 70°C), to wentylatory wytwarzały szum o natężeniu nawet 50-60 dB. Najnowsze konstrukcje chłodzące procesor są na tyle zaawansowane, że ich głośność praktycznie nie przeszkadza w pracy. Poziom hałasu wydobywający się z wnętrza minipeceta nie przekracza zwykle 30-40 dB.

Producenci systemów chłodzących podjęli już pierwsze próby skonstruowania chłodzenia wodnego dla barebone’ów. Na ostatnim Computeksie firma Hitachi zaprezentowała układ wodny przeznaczony do chłodzenia nawet 115-watowego Prescotta produkowanego przez Intela, zatem instalowanie najszybszych, a tym samym najbardziej grzejących się CPU w barebone’ach nie będzie w przyszłości przeszkodą w rozwijaniu tego typu produktów.

Ewolucja według Darwina

Minikomputery ewoluują w kilku różnych kierunkach. Oprócz typowych “kostek” (takich jak np. MSI Mega PC, Soltek Qbic czy Shuttle XPC) o wymiarach mniej więcej 200x300x150 mm produkowane są już miniobudowy typu desktop (serie Helis, Hermes i Metis firmy MSI).

Na ostatnich targach CeBIT w Hanowerze i Computex w Tajpej pokazano minipecety, które są jeszcze mniejsze od tradycyjnych barebone’ów. Mowa tu o komputerkach zbudowanych na bazie miniaturowej platformy VIA Epia. Są one mniej więcej takiej wielkości jak zewnętrzny CD-ROM. W miniaturowej obudowie oprócz malutkiej płyty głównej znajdują się zazwyczaj 2,5-calowy dysk twardy i napęd optyczny typu slim. Niestety, tak duża miniaturyzacja nie pozwala już na rozbudowę takiego minipeceta. Wymienić w nim można jedynie moduł pamięci RAM i dysk na modele o większej pojemności.

Oprócz mini-PC o różnych kształtach można się spotkać z barebone’ami przeznaczonymi do konkretnych zastosowań. Dobrym przykładem jest wspomniany już wcześniej MSI Mega PC, który stylizowany jest bardziej na miniwieżę hi-fi niż na peceta. Nic w tym dziwnego, gdyż Mega PC ma zamontowane na przedniej ściance obudowy przyciski do sterowania wbudowanymi tunerem radiowym i odtwarzaczem płyt CD, działającymi bez konieczności uruchamiania systemu operacyjnego. Do tego duży wyświetlacz bardziej przypomina ekrany montowane w sprzęcie audio niż w pecetach.

Nowe “kadłubki”

Mimo wymienionych w tym artykule ograniczeń nic nie stoi na przeszkodzie, aby komputer typu barebone był nie mniej wydajny od zwykłego peceta. Najnowsze modele oferowane przez firmy Shuttle – SB77G5 i SB8iP – wyposażone są w płyty główne z chipsetami i915P lub i925X i magistralą PCI Express, nie ma więc problemu, aby w mini-PC znalazły się najnowszy procesor Intel Prescott i wydajny akcelerator graficzny. Również zwolennicy platformy AMD nie mogą mieć powodów do narzekań. W ofercie firmy Shuttle są już barebone’y przeznaczone pod procesory AMD Athlon 64. Także IWILL zaprezentował niedawno minipeceta, który ma na pokładzie dwa procesory Opteron osadzone na płycie z chipsetem nVidia nForce3 Pro 250.

Najprawdopodobniej wkrótce VIA Epia zyska mocnego konkurenta, ponieważ Intel szykuje się do wprowadzenia na rynek własnej platformy przeznaczonej dla mini-PC. Wyposażona ona będzie w procesor Shelton produkowany w technologii 0,09 mikrometra i taktowany zegarem około 1 GHz. CPU będzie pozbawiony cache’u L2. Ze względu na małą ilość wytwarzanego ciepła Shelton może być chłodzony pasywnie za pomocą samego radiatora.

Barebone’y z rynku na pewno nie znikną. Spodziewać się możemy dalszej ich miniaturyzacji, jeszcze bardziej cichych i wydajnych systemów chłodzenia oraz implementacji nowych platform sprzętowych.

Parametry techniczne wybranych barebone’ów
ModelShuttle XPC SB77G5Soltek Qbic EQ3901MSI Mega 865 DeluxeAsus S-presso S1-P111Abit DigiDiceIWILL ZMAXdpAOpen XC Cube EX915Biostar iDEQ 210AGigabyte TA3Nimble V5
Wymiary (dł. x szer. x wys.)300x200x185 mm330x215x200 mm320x202x151 mm330x243x181 mm307x255x215 mm362x213x222 mm300x200x185 mm323x210x187 mm213x64x234 mm195x52x195 mm
Ciężar4,65 kgbd.bd.bd.bd.8,22 kgbd.bd.bd.1 kg
Liczba zatok 5,25″/3,5″/2,5″1/2/02/2/01/1/01/1/02/2/01/2/01/1/01/1/0slim/0/10/0/bd.
Maks. moc zasilacza/PFC250 W/+300 W/+250 W/+220 W/+200 W/+300 W/bd.275 W/bd.bd.40 W/bd.<15 W/bd.
Czytnik kart flash+++opcja+
Tuner FM/TV/pilot-/-/--/-/-+/+/++/+/+-/-/--/-/--/-/--/-/--/-/--/-/-
ChipsetIntel i875PVIA K8T800 ProIntel 865GIntel 865GIntel 865GnVidia nForce3Intel i915GATI RS300+ATI IXP150VIA CLE266VIA CLE266
Gniazdo procesoraLGA775Socket 939Socket 478Socket 478Socket 4782 x Socket 940LGA775Socket 478zintegrowany VIA C3 Eden 800 MHz zintegrowany VIA C3 Eden 733 MHz
Liczba złączy PCI/typ AGP1/AGP 8x1/AGP 8x1/AGP 8x1/AGP 8x1/AGP 8x1/AGP 8x1/AGP 8x + PCI-E x161/AGP 8xnd.nd.
Obsługa pamięci/liczba gniazd/maks. rozmiarDDR400/2/2 GBDDR400/2/2 GBDDR400/2/2 GBDDR400/2/2 GBDDR400/2/2 GBDDR400/2/2 GBDDR400/2/2 GBDDR400/2/2 GBSDRAM PC133/2/1 GB DDR266/bd./512 MB
Karta sieciowa/modem/Wi-Fi1000 Mb/s/-/opcja1000 Mb/s/-/-100 Mb/s/+/+100 Mbit/s/-/-100 Mb/s/-/-100 Mb/s/-/+1000 Mb/s/-/-100 Mb/s/-/-100 Mb/s/-/-100 Mb/s/-/PCMCIA
Liczba złączy EIDE/Serial ATA2/22/22/12/22/22/21/41/22/02/0
Karta dźwiękowa (liczba kanałów/chipset)6/Realtek ALC6588/bd.6/Realtek ALC655/6586/bd.6/bd.6/Realtek ALC6556/bd.6/Realtek ALC6556/Realtek ALC6552/bd.
USB/FireWire (przód)2/12/12/21/-2/14/12/22/12/01/0
Wyjścia mic/line-out/line-in/S/PDIF (przód)+/+/+/-+/+/-/++/+/-/++/+/-/-+/+/-/-+/+/-/-+/+/-/++/+/-/++/+/-/-+/+/-/-
Złącza USB/FireWire/SPDIF (tył)4/1/24/1/02/0/14/0/12/0/14/0/02/1/12/1/12/0/03/0/0
Wyjścia mic/line-out/line-in (tył)-/+/+-/+/++/+/++/+/++/+/++/+/++/+/++/+/++/+/+-/-/-
Orientacyjna cenaok. 600 USDok. 360 USD1600 zł1800 zł900 zł2200 zł1800 zł1400 zł500 zł*2600 zł
Producent [http://]www.shuttle.comwww.soltek.dewww.msi-polska.plpl.asus.comwww.abit-poland.comwww.iwill.netsolution.aopen.com.twwww.biostar.com.twwww.gigabyte.plwww.nimblev5.com
+ – jest, – – nie ma, bd. – brak danych, nd. – nie dotyczy, * – cena obudowy bez płyty głównej
Więcej:bezcatnews