Wojna na werteksy

Jedno wiadomo na pewno – wspomniany wyścig nie zakończy się zbyt szybko. Grafika w najnowszych grach coraz bardziej zbliżona jest do tego, co widzimy w rzeczywistości. To z kolei wymaga od układów znajdujących się w akceleratorach 3D coraz większej mocy obliczeniowej. Zwolennicy teorii spiskowych na pewno zaczną podejrzewać, że winne są temu powiązania między producentami kart graficznych a wytwórcami gier. Z drugiej jednak strony to właśnie my, użytkownicy, wymuszamy rozwój akceleratorów 3D i gier – kiedy po raz pierwszy uruchomiłem Half-Life’a 2, byłem pod wrażeniem. Teraz, gdy się na niego napatrzyłem, oczekuję od gier czegoś więcej… Chciałbym oglądać, zapewne tak jak Ty, Szanowny Czytelniku, jeszcze bardziej doskonałe wirtualne światy. Można powiedzieć, że nasze cele – producentów gier, wytwórców kart i użytkowników – stały się zbieżne!

Środkiem do uzyskania fantastycznie wyglądającej grafiki w najnowszych grach są karty graficzne zgodne z bibliotekami graficznymi DirectX 9.0. Nie dajmy się jednak zwieść fałszywemu marketingowi – nie każda karta obsługująca DirectX 9.0 pozwoli nam cieszyć się płynnie wyświetlaną i realistyczną grafiką. Owszem, gra działa, jednak komfort jej użytkowania jest mizerny. Powoduje to przez zbyt mała liczba klatek generowanych przez kartę w ciągu sekundy. W takiej sytuacji jedynym sposobem na poprawę płynności działania gry jest ograniczenie liczby wykorzystywanych efektów i zmniejszenie rozdzielczości ekranu.

Druga istotna kwestia to możliwość wykorzystywania w grach pełnoekranowego antyaliasingu FSAA (Full Screen AntiAliasing) i filtrowania anizotropowego. Wyświetlany na monitorze obraz wygląda wówczas znacznie lepiej, ale włączenie tych opcji spowoduje utratę od kilku do czasami nawet kilkunastu cennych klatek na sekundę (niekiedy różnice w wydajności dochodzą do 50%!). Dlatego właśnie w naszym teście 85 kart graficznych zgodnych z bibliotekami DirectX 9.0 staramy się odpowiedzieć na najważniejsze nurtujące użytkowników pytania. Po pierwsze, który akcelerator jest najwydajniejszy zarówno w grupie kart PCI Express, jak i AGP, niezależnie od wykorzystywanej magistrali. Po drugie, jak wybrać najbardziej opłacalny produkt, należący do jednej z trzech grup modeli podzielonych nie tylko ze względu na ich budowę (AGP lub PCI Express), ale również na możliwości techniczno-wydajnościowe. Ta klasyfikacja dość dobrze pokrywa się z ich podziałem cenowym na karty z dolnej (czteropotokowe, kosztujące maks. 800 zł), średniej (ośmiopotokowe, 700-1300 zł) i górnej półki (12- i 16-potokowe, powyżej 1400 zł).

AGP kontra PCI Express

Pierwszą kwestią, jaką powinien rostrzygnąć każdy, kto ma zamiar kupić nową kartę graficzną, jest wybór platformy, a więc interfejsu, z którego będzie korzystał akcelerator – AGP czy PCI Express? Na to pytanie nie można odpowiedzieć w oderwaniu od reszty komponentów komputera (zwłaszcza płyty głównej), jakimi dysponujemy lub które zamierzamy nabyć. Niemniej jednoznaczne opowiedzenie się za platformą AGP nie jest już takie oczywiste, jak miało to miejsce jeszcze trzy-cztery miesiące temu. Wybierając PCI Express, nie jesteśmy już bowiem ograniczeni jedynie do korzystania z procesorów firmy Intel. Na rynku pojawiają się pierwsze płyty ze złączem PCI Express przeznaczone dla procesorów AMD Athlon 64. Mowa tutaj o konstrukcjach wykorzystujących chipsety nForce4, VIA K8T890, ATI Xpress 200 i SiS 756.

Najciekawszy z nich jest nForce4 produkowany przez nVidię, a szczególnie model SLI, który udostępnia dwa sloty PCI Express x16 dla kart graficznych. Dostosowane do takiej pracy karty (GeForce 6600GT lub GeForce 6800GT/Ultra) mogą działać równolegle, co daje prawie 80-procentowy wzrost wydajności w grach ($(LC123254:SLI – zgrany duet)$).

Oczywiście, jeśli mamy już płytę główną z portem AGP i przyzwoity procesor, to nie trzeba się jeszcze zastanawiać nad przesiadką na PCI Express, szczególnie że producenci ugięli się pod presją rynku i nowe karty zaczynają być produkowane również w wersji AGP. Tak stało się z m.in. z GeForce’em 6600, który miał być dostępny wyłącznie ze złączem PCI Express. W jego konstrukcji wykorzystano mostek HSI (High Speed Interconnect – patrz: zdjęcie powyżej), który był wcześniej używany na kartach z układami nVidii z serii PCX5xxx. Tym razem jego rola została odwrócona – tłumaczy on sygnały AGP na zrozumiałe dla współpracującego z szyną PCI Express procesora graficznego GeForce 6600.

Jak pokazują nasze testy, wydajność wszystkich kart wykorzystujących takie same układy graficzne, a różniących się jedynie interfejsem AGP lub PCI Express, jest taka sama – wyjątek stanowią Radeony z serii X800 (patrz: ramka “Złącze AGP kontra PCI Express”). Czyżby oznaczało to, że magistrala PCI Express do zastosowań graficznych jest przereklamowana? Już w tej chwili wiadomo, że nie! Dowodem na to są karty bazujące na wspomnianych GPU z serii Radeon X800. Dla przykładu: karta z Radeonem X800 XT korzystająca z magistrali PCI Express jest szybsza o około 15% od teoretycznie wydajniejszego (bo taktowanego zegarem o wyższej częstotliwości) akceleratora z układem Radeon X800XT Platinum, który współpracuje z portem AGP. To nie jest przypadek. Producent wprowadził bowiem do sterowników optymalizację pomagającą wykorzystać uśpiony potencjał PCI Express.

Zanim możliwości nowej magistrali zostaną wyczerpane minie jeszcze trochę czasu. Do tego potrzebne będzie odpowiednio przygotowane oprogramowanie, w tym gry. Dzisiejsze aplikacje “znają” przepustowość portu AGP 8x i nie wysyłają więcej danych, niż jest on w stanie przetransportować. Takie postępowanie zapobiega “zapychaniu” się pasma i przez to zmniejszeniu wydajności karty. W wypadku szyny PCI Express pozostaje zaś niewykorzystana część pasma, którego nie są w stanie spożytkować dzisiejsze gry, gdyż programiści nie przewidzieli sytuacji, że można zwiększyć ilość przekazywanych do karty danych.

Innymi słowy: jeśli rozważamy zakup nowej karty graficznej, a nasz komputer wymaga już poważniejszej modernizacji, warto zastanowić się nad zmianą płyty głównej na model wyposażony w złącze PCI Express i kupnem akceleratora współpracującego z nową magistralą.

Dane techniczne i wyniki testów – karty graficzne ze złączem AGP 8x
Miejsce POWERMiejsce ECONOOcena POWEROcena ECONOModelUkład graficznyLiczba Pixel/Vertex ShaderówCzęstotliwość taktowania układu graficznegoCzęstotliwość taktowania pamięciPamięćCzas dostępu do pamięci/szerokość interfejsu 3DMark03/3DMark05 [pkt]UT2003 inferno-flyby, FSAA 4x, aniso 8x – 1024×768/1280×1024 pikseleDoom 3 demo, FSAA 4x, aniso 8x, High quality – 1024×768/1280×1024 pikseleFarCry 1.2 Ultra Quality, FSAA 4x, aniso 8x – 1024×768/1280×1024 pikseleCounter-Strike Source Video Stress Test, FSAA 4x, aniso 8x – 1024×768/1280×1024 pikseleWyposażenie i dane techniczne [10%]Wydajność [90%]Cena (z VAT-em)*GwarancjaDostawca
Dane techniczne wg producentaPomiarySkładowe oceny POWERInne
Karty 12 – i 16-potokowe
1469138Gainward PP! Ultra/2600 TV-DVI-DVI GSnVidia GeForce 6800 Ultra16/6430 MHz1200 MHz256 MB GDDR31,6 ns/256 bitów13 038/4497213/148 fps68/53 fps40/31 fps119/95 fps77932770 zł36 miesięcywww.gainward.pl
2289049MSI RX800 XT-TD256ATI Radeon X800 XT Platinum16/6520 MHz1120 MHz256 MB GDDR31,6 ns/256 bitów12 688/4576219/158 fps64/49 fps44/39 fps110/90 fps100892100 zł36 miesięcywww.msi-polska.pl
3448941Gainward PP! Ultra/2400 TV-DVI-DVI GS GLHnVidia GeForce 6800 GT16/6400 MHz1200 MHz256 MB GDDR31,6 ns/256 bitów12 601/4466207/143 fps67/51 fps38/30 fps120/94 fps71912475 zł36 miesięcywww.mmv.com.pl
4368846Gigabyte GeForce 6800 UltranVidia GeForce 6800 Ultra16/6400 MHz1100 MHz256 MB DDR1,6 ns/256 bitów12 678/4349206/142 fps66/50 fps39/31 fps119/93 fps71902200 zł36 miesięcywww.gigabyte.pl
5378846Gigabyte Radeon X800 XT PlatinumATI Radeon X800 XT Platinum16/6520 MHz1120 MHz256 MB GDDR31,6 ns/256 bitów12 632/4507219/158 fps62/48 fps44/39 fps108/89 fps87882210 zł36 miesięcywww.komputronik.pl
6418843Gainward PP! Ultra/2400 TV-DVI-DVI GSnVidia GeForce 6800 GT16/6400 MHz1100 MHz256 MB GDDR32,0 ns/256 bitów12 471/4351203/140 fps66/50 fps37/29 fps116/91 fps76892335 zł36 miesięcywww.mmv.com.pl
7298749Asus Radeon AX 800XT PlatinumATI Radeon X800 XT Platinum16/6520 MHz1120 MHz256 MB GDDR31,6 ns/256 bitów12 640/4509221/158 fps62/48 fps44/39 fps111/95 fps73892050 zł24 miesiącewww.pl.asus.com
8408745Sapphire Radeon X800 XT PEATI Radeon X800 XT Platinum16/6520 MHz1120 MHz256 MB GDDR31,6 ns/256 bitów12 595/4481224/159 fps62/48 fps44/39 fps112/95 fps70892230 zł24 miesiącewww.sapphiretech.com
9308248Point of View GeForce 6800 GTnVidia GeForce 6800 GT16/6350 MHz1000 MHz256 MB GDDR32,5 ns/256 bitów11 249/3857182/124 fps60/45 fps33/26 fps113/82 fps81821965 zł36 miesięcywww.bestcom.com.pl
10258151Gigabyte Radeon X800 ProATI Radeon X800 Pro16/6475 MHz890 MHz256 MB GDDR31,6 ns/256 bitów11 216/4126188/133 fps55/41 fps43/35 fps102/79 fps87801835 zł36 miesięcywww.komputronik.pl
11278050Sparkle GeForce 6800 GTnVidia GeForce 6800 GT16/6350 MHz1000 MHz256 MB GDDR31,6 ns/256 bitów11 283/3871181/124 fps60/45 fps33/26 fps113/81 fps62821850 zł24 miesiącewww.pronox.pl
12317548Sapphire Radeon X800 ProATI Radeon X800 Pro12/6475 MHz905 MHz256 MB GDDR31,6 ns/256 bitów10 547/3866184/130 fps45/32 fps41/32 fps97/69 fps76751775 zł24 miesiącewww.ab.pl
13337547Sapphire Radeon X800 ProATI Radeon X800 Pro12/6475 MHz890 MHz256 MB GDDR31,6 ns/256 bitów10 472/3799184/128 fps45/32 fps40/32 fps97/73 fps72751820 zł24 miesiącewww.sapphiretech.com
14427543nVidia GeForce 6800 GT AGP1)nVidia GeForce 6800 GT16/6350 MHz1000 MHz256 MB DDR1,6 ns/256 bitów11 274/3866181/124 fps60/45 fps33/26 fps116/82 fps26802000 złnd.1)www.nvidia.pl
15347447Asus AX 800 Pro/TVDATI Radeon X800 Pro12/6475 MHz905 MHz256 MB GDDR31,6 ns/256 bitów10 538/3853187/129 fps45/32 fps40/32 fps96/69 fps65751800 zł24 miesiącewww.ab.pl
16326948Asus V9999 Gamer EditionnVidia GeForce 680012/5350 MHz1000 MHz256 MB DDR2,0 ns/256 bitów9962/3302150/102 fps55/40 fps29/22 fps102/67 fps61701655 zł24 miesiącewww.pl.asus.com
17386746Gainward PP! Ultra/2100 TV-DVI GSnVidia GeForce 680012/5350 MHz800 MHz128 MB DDR2,2 ns/256 bitów9846/2727148/100 fps53/37 fps27/20 fps100/57 fps69671660 zł36 miesięcywww.mmv.com.pl
18226652Point of View GeForce 6800nVidia GeForce 680012/5325 MHz700 MHz128 MB DDR2,6 ns/256 bitów9125/2501135/91 fps48/34 fps25/18 fps91/53 fps70651465 zł36 miesięcywww.bestcom.com.pl
19216454Gigabyte GeForce 6800nVidia GeForce 680012/5325 MHz700 MHz128 MB DDR2,2 ns/256 bitów8940/2432135/91 fps48/36 fps25/15 fps89/41 fps70631355 zł36 miesięcywww.komputronik.pl
20356447Gainward PowerPack! Ultra/2100 TV-DVInVidia GeForce 680012/5325 MHz700 MHz128 MB DDR2,2 ns/256 bitów9118/2470135/91 fps48/34 fps25/18 fps92/53 fps66641570 zł36 miesięcywww.mmv.com.pl
21266351Club-3D GeForce 6800nVidia GeForce 680012/5325 MHz700 MHz128 MB DDR2,5 ns/256 bitów9113/2525135/91 fps48/34 fps25/17 fps89/52 fps54641410 zł24 miesiącewww.bestcom.com.pl
Karty 8-potokowe
2256079Albatron GeForce 6600 GTnVidia GeForce 6600 GT8/3505 MHz950 MHz128 MB DDR2,0 ns/128 bitów8055/3038124/81 fps42/27 fps26/19 fps94/51 fps6260875 zł36 miesięcywww.albatron.com.tw
23155260nVidia GeForce 6600 GT1)nVidia GeForce 6600 GT8/3500 MHz900 MHz128 MB DDR2,0 ns/128 bitów7892/296988/58 fps40/26 fps25/18 fps65/39 fps23551000 złnd.1)www.nvidia.pl
24395246Gainward PP! Ultra 2100 LE TV-DVI OEMnVidia GeForce 6800LE8/4300 MHz700 MHz128 MB DDR2,2 ns/256 bitów6991/183995/64 fps40/28 fps19/14 fps65/39 fps61511295 zł36 miesięcywww.mmv.com.pl
25204956Sapphire Radeon 9800 ProATI Radeon 9800 Pro8/4375 MHz675 MHz128 MB DDR2,0 ns/256 bitów6083/2354107/71 fps25/17 fps22/15 fps68/41 fps59481000 zł24 miesiącewww.sapphiretech.com
26134863Bravo Radeon 9800 ProATI Radeon 9800 Pro8/4378 MHz675 MHz128 MB DDR2,2 ns/256 bitów6038/2349108/71 fps25/17 fps22/15 fps57/39 fps5248880 zł24 miesiącewww.emiter.pl
27164759Gainward FX PP! Ultra/110XT TV/DVI GSnVidia GeForce FX 5900XT8/1450 MHz780 MHz128 MB DDR2,8 ns/256 bitów6296/109686/56 fps26/18 fps18/13 fps63/40 fps6745920 zł36 miesięcywww.mmv.com.pl
28184457Point of View GeForce FX5900 XTnVidia GeForce FX 5900XT8/1390 MHz700 MHz128 MB DDR2,8 ns/256 bitów5622/96286/55 fps23/15 fps14/10 fps57/34 fps6741885 zł36 miesięcywww.bestcom.com.pl
29193557Sapphire Radeon 9800 Atlantis 128MBATI Radeon 98008/4325 MHz580 MHz128 MB DDR3,3 ns/128 bitów4036/171965/42 fps15/10 fps16/11 fps43/27 fps4833700 zł24 miesiącewww.ab.pl
Karty 4-potokowe
30173459Abit Radeon 9600 XTATI Radeon 9600 XT4/4500 MHz600 MHz256 MB DDR3,3 ns/128 bitów3878/161859/37 fps13/9 fps14/10 fps39/26 fps6131665 zł24 miesiącewww.veracomp.pl
31233352Saphire Radeon Ultimate 9600XTATI Radeon 9600 XT4/4500 MHz595 MHz128 MB DDR2,8 ns/128 bitów3946/154361/38 fps14/9 fps14/10 fps40/24 fps5431730 zł24 miesiącewww.sapphiretech.com
32453239Sapphire All-in-Wonder 9800 SE-EditionATI Radeon 9800 SE4/1380 MHz675 MHz128 MB DDR3,8 ns/256 bitów4040/148356/29 fps12/6 fps12/7 fps36/19 fps5929935 zł24 miesiącewww.ab.pl
33123064Sapphire Radeon Fireblade 9600 ProATI Radeon 9600 Pro4/4398 MHz594 MHz128 MB DDR2,0 ns/128 bitów3508/132654/34 fps12/8 fps12/9 fps36/22 fps5927535 zł24 miesiącewww.ab.pl
3472975Gigabyte GeForce FX5700nVidia GeForce FX 57004/1475 MHz500 MHz128 MB DDR4,0 ns/128 bitów3342/65050/31 fps14/9 fps10/6 fps29/17 fps6325445 zł36 miesięcywww.komputronik.pl
35242852Sapphire Radeon 9800 SEATI Radeon 9800 SE4/4325 MHz620 MHz128 MB DDR3,0 ns/256 bitów3491/130348/25 fps10/6 fps11/7 fps32/18 fps5825615 zł24 miesiącewww.ab.pl
3632784Gigabyte GeForce FX5700 LEnVidia GeForce FX 5700LE4/1400 MHz500 MHz128 MB DDR4,0 ns/128 bitów3147/58448/30 fps13/8 fps9/6 fps28/16 fps6223370 zł36 miesięcywww.komputronik.pl
37432442Sparkle GeForce FX 5700nVidia GeForce FX 57004/1425 MHz400 MHz128 MB DDR5,0 ns/128 bitów2732/55039/24 fps11/7 fps8/5 fps22/13 fps4621660 zł24 miesiącewww.pronox.pl
3812396Gigabyte Radeon 9550ATI Radeon 95504/2250 MHz400 MHz128 MB DDR4,0 ns/128 bitów2303/87135/22 fps8/5 fps8/6 fps22/12 fps5819275 zł36 miesięcywww.komputronik.pl
39112268Sapphire Radeon 9550ATI Radeon 95504/2250 MHz400 MHz256 MB DDR5,0 ns/128 bitów2324/90136/22 fps8/5 fps8/6 fps23/15 fps5318370 zł24 miesiącewww.ab.pl
4022189Bravo Radeon 9550ATI Radeon 95504/2250 MHz390 MHz128 MB DDR5,0 ns/128 bitów2209/83833/20 fps7/5 fps8/6 fps20/11 fps4718270 zł24 miesiącewww.emiter.pl
4182175Asus Radeon 9550GEATI Radeon 95504/1250 MHz390 MHz128 MB DDR5,0 ns/128 bitów2269/86934/21 fps8/5 fps8/6 fps22/12 fps4518320 zł24 miesiącewww.pl.asus.com
4242083Sapphire Radeon 9550ATI Radeon 95504/2250 MHz390 MHz128 MB DDR4,0 ns/128 bitów2206/83732/20 fps7/5 fps8/6 fps22/14 fps4917275 zł24 miesiącewww.ab.pl
4362079HIS Radeon 9550 SEATI Radeon 9550 SE4/2250 MHz390 MHz128 MB DDR5,0 ns/128 bitów2204/83933/20 fps7/5 fps8/6 fps20/11 fps4717290 zł24 miesiącewww.pronox.pl
44101969Gigabyte GeForce FX5500nVidia GeForce FX 55004/1300 MHz500 MHz128 MB DDR4,0 ns/128 bitów1908/30326/16 fps8/5 fps5/4 fps22/13 fps5815315 zł36 miesięcywww.komputronik.pl
4591875HIS Radeon 9550 SEATI Radeon 9550 SE4/2250 MHz400 MHz128 MB DDR5,0 ns/64 bity1671/71026/16 fps6/4 fps6/4 fps17/10 fps5014275 zł24 miesiącewww.pronox.pl
46141563Sparkle GeForce FX5500nVidia GeForce FX 55004/1270 MHz405 MHz128 MB DDR5,0 ns/128 bitów1627/26722/13 fps6/4 fps3/2 fps14/8 fps4612275 zł24 miesiącewww.pronox.pl
* – wszystkie ceny z VAT-em z 9 grudnia 2004 r.; nd. – nie dotyczy; 1) – karta referencyjna producenta układu graficznego
Więcej:bezcatnews