Zgubione megaherce
Pierwsze płyty główne współpracujące z pamięciami DDR2 bazowały na chipsetach Intela z serii 915 i 925X. Ponieważ przystosowane były do procesorów z magistralą FSB 800 MHz (fizycznie 200 MHz), umożliwiały obsługę pamięci DDR2 400 MHz (stosunek taktowania FSB:RAM – 1:1) i DDR2 533 MHz (3:4). Niektóre płyty pracowały z kośćmi z zegarem 600 MHz, ale nie było to zgodne z oficjalną specyfikacją chipsetów Intela.
Wraz z pojawieniem się układu Intel 925XE z FSB 1066 MHz (4 x 266 MHz), w wypadku której pamięci DDR2 533 MHz taktowane są synchronicznie (1:1), logiczne wydawało się wykorzystanie modułów DDR2 667 MHz. Mimo że organizacja JEDEC odpowiedzialna za standardy pamięci zatwierdziła oficjalnie kości DDR2-PC5300 (667 MHz), Intel nie zdecydował się na uwzględnienie ich w specyfikacji nowego chipsetu. Jaki zatem pożytek mogą mieć użytkownicy z pojawienia się układu 925XE i pamięci DDR2 667 MHz, skoro jedynym procesorem z magistralą FSB 1066 MHz jest najdroższy obecnie wśród desktopowych CPU Intela Pentium 4 3,46 GHz Extreme Edition, a współpracujące z nim płyty główne tylko nieoficjalnie obsługiwać mogą pamięci szybsze niż 533 MHz? Okazuje się jednak, że również procesory z szyną FSB taktowaną zegarem 800 MHz mogą skorzystać z możliwości nowego chipsetu i szybszych kości.
Liczy się czas
Żeby zrozumieć, dlaczego w wypadku pamięci liczy się coś więcej niż tylko częstotliwość taktowania, można posłużyć się przykładem pierwszych modułów DDR2, które – jak wspomniałem – ustępowały pod względem wydajności układom DDR SDRAM. Podczas gdy najszybsze pamięci DDR400 pracują z timingami 2-2-2-5, a popularne kości z parametrami 2,5-3-3-8 (podobnie jak DDR 533 MHz), standardowe kości DDR2 533 wymagają opóźnień 4-4-4-12! To dlatego typowe moduły DDR400 są szybsze od DDR2 400, a wydajne DDR400 i 533 w testach okazują się lepsze niż DDR2 533.
Dlaczego więc uważam, że warto inwestować w pamięci DDR2 667, które także pracują z timingami 4-4-4-12? Odpowiedź nasuwa się sama. Kości tego typu możemy przestawić na 533 MHz i poeksperymentować z parametrami pracy. Okazuje się bowiem, że większość modułów DDR2 667 przy 533 MHz stabilnie pracuje z timingami 3-3-3-10, a nawet 3-3-3-8. Jak wynika z pomiarów, przy takich parametrach zarówno zwykłe DDR400 z 2-2-2-5, jak i DDR533 z 2,5-3-3-8 zostają w tyle. Na tym jednak nie koniec, bo o ile kości DDR SDRAM osiągają częstotliwość co najwyżej 550-600 MHz, większość modułów DDR2 bez problemu pracuje z zegarem 710 MHz (przy FSB 266 MHz z podzielnikiem 3:4), i to z timingami 4-4-4-12. Aby sięgnąć dalej, zwykle trzeba wydłużyć timingi do 5-5-5-15, choć najlepsze w teście moduły firm Corsair i Kingston osiągnęły 720 MHz przy 4-4-4-12.
Niestety, mimo wielu starań nie udało się nam przed opublikowaniem numeru zdobyć do testów najnowszej pamięci DDR2. Według doniesień zagranicznej prasy kości OCZ PC2 4200 Enhanced Bandwidth Platinum przy częstotliwości 533 MHz mogą pracować z timingami 3-2-2-8, przy 667-711 MHz z 4-2-2-8, a przy wciąż niezłych timingach 4-2-3-8 osiągają aż 821 MHz. Ponieważ pamięci te występują jako kości DDR2 533 MHz, wartość uzyskana przez podkręcanie jest wyższa od nominalnej o 288 MHz. Dla porównania: najlepsze kości DDR400 osiągają około 580 MHz, czyli zaledwie 180 MHz przyrostu. Różnice te obrazują prawdziwą wartość technologii DDR2, która wkrótce ma szanse zdominować rynek komputerów, a dla pasjonatów overclockingu już dziś staje się atrakcyjna.
| Oznaczenia pamięci DDR2 | |||
| Typ pamięci | Oznaczenie | Częstotliwość taktowania | Przepustowość |
| DDR2 400 | PC2-3200 | 400 MHz | 3,2 Gb/s |
| DDR2 533 | PC2-4300 | 533 MHz | 4,3 Gb/s |
| DDR2 600 | PC2-4800 | 600 MHz | 4,8 Gb/s |
| DDR2 667 | PC2-5300 | 667 MHz | 5,3 Gb/s |
| DDR2 675 | PC2-5400 | 675 MHz | 5,4 Gb/s |
| DDR2 800 | PC2-6400 | 800 MHz | 6,4 Gb/s |
