Wodna magia

W życiu każdego overclockera przychodzi moment, w którym zaczyna myśleć o WC. I bynajmniej nie chodzi tu o klozet, tylko o Water Cooling, czyli system chłodzenia wodnego. Może to przesada, ale zwykle (w zależności od preferencji) do wyboru mamy układ cichy bądź wydajny. Pierwszy rodzaj systemów WC wyróżnia się zazwyczaj markową pompką (np. niemieckiej firmy Eheim), charakteryzującą się niskim poziomem emisji drgań. Zestawy takie mogą, choć nie muszą, dysponować pasywną chłodnicą (bez wentylatora). Jeśli w takim systemie nie ma chłodnicy, wtedy oddawanie ciepła odbywa się dzięki konwekcji (wymiana energii cieplnej między rozgrzanym przedmiotem a otoczeniem).

Z kolei zestawy WC, od których oczekujemy dużej wydajności, obowiązkowo muszą mieć chłodnicę o jak największej powierzchni dyspersji ciepła. Często zdarza się, że jest ona wspomagana wolnoobrotowym, cichym wentylatorem (wentylatorami). Wtedy taki zestaw WC jest mniej głośny niż tradycyjny, chłodzony powietrzem. Pompy w efektywnych zestawach WC są z reguły bardzo sprawne, gdyż większość bloków wodnych wymaga wprowadzenia cieczy do wymiennika ciepła pod dużym ciśnieniem.

Sztuka wyboru

Sercem układu WC jest pompa. Nie może być za duża – powinna zmieścić się w obudowie. Dużym powodzeniem cieszą się wirnikowe pompki o wydajności od 300 do 2000 litrów na godzinę. Nam potrzebne będzie urządzenie o wydajności 600-1200 l/h. Wśród firm oferujących takie pompy przodują Eheim, Hailea czy Hydor Seltz. Jednak ze względu na ich wysoką cenę (najdroższe modele kosztują kilkaset złotych) zwolennicy WC często wybierają tańsze urządzenia firm Atman, Aqua Szut i AquaEl.

Drugim komponentem jest blok wodny z zapinką. Liczba bloków w układzie zależy od preferencji użytkownika (i wydajności pompki). Początkującym “wodniakom” zalecam najpierw zmontowanie systemu WC z jednym blokiem (na procesorze), a dopiero później zmodyfikowanie układu chłodzenia poprzez dołożenie kolejnych (na GPU i chipset).

Jaki blok?

Przede wszystkim szczelny. Każdy, nawet najmniejszy wyciek to podstawa do reklamacji. Ważna jest wydajność bloku. W wypadku procesorów z małym (lub nieosłoniętym) rdzeniem, np. Athlona XP, najlepiej sprawdzają się bloki z punktowym wymiennikiem ciepła. Możemy je rozpoznać po specyficznej budowie – większość takich konstrukcji ma trzy wyprowadzenia, z których środkowe, dostarczające ciecz, ma największą średnicę.

Użytkownicy procesorów z obudowanym jądrem (np. Intel Pentium 4, AMD Athlon 64) powinni zainteresować się blokami z dwoma wyprowadzeniami. Przy tak dużej powierzchni odbierania ciepła w zupełności wystarczą.

Bloki wodne się wierci, frezuje lub lutuje. Najlepsze są wiercone lub frezowane, a to ze względu na najmniejsze ryzyko przecieku oraz na nikłą liczbę połączeń pomiędzy elementami bloku.

Zabawa w Adama Słodowego

W zestawie WC dobry wąż powinien być jednocześnie elastyczny, ale niezbyt wiotki. Musi “ładnie” układać się w obudowie i nie załamywać się na zgięciach, ponieważ grozi to zatamowaniem chłodziwa w układzie. Ścianki przewodów powinny mieć odpowiednią grubość, aby ich nie uszkodzić przy zaciskaniu na króćcach.

Bodaj najważniejsza jest średnica zewnętrzna i wewnętrzna węży. W układach chłodzenia wodnego najlepiej sprawdzają się rurki o średnicach 8/11 mm i 12/16 mm. Węże 16/20 mm montuje się tylko w wypadku bloku o trzech wyprowadzeniach – gdy chcemy połączyć dwa strumienie odpływowe w jeden (za pomocą trójnika).

Najbardziej popularne firmy produkujące węże to Eheim, Cristal i Cell Fast. Przewody dwóch pierwszych można kupić w internetowych sklepach akwarystycznych i z akcesoriami do Water Coolingu. Węże Cell Fast są zaś do nabycia w hipermarketach budowlanych.

Planując budowę WC, kupmy więcej rurek, ponieważ mogą się przydać podczas przeróbek lub gdy niewłaściwie wymierzymy połączenie.

Dbając o bezpieczeństwo maszyny, w której instalujemy zestaw WC, warto zabezpieczyć końcówki węży przed zsunięciem się z króćców. Do tego celu wykorzystajmy szybkozłączki (w wielu wypadkach zintegrowane z elementami zestawu), zaciski i opaski samozaciskowe.

W sklepach można spotkać dwa rodzaje szybkozłączek: wtykowe i wkręcane. Pierwszych użyjmy tylko wtedy, gdy miejsce połączenia jest nieruchome lub gdy chcemy ułatwić sobie pracę podczas demontażu zestawu. Opaski zaciskowe dzielą się na plastikowe i metalowe. Pierwsze są mniej skuteczne, ale nie uszkadzają węży. Można je kupić w sklepach elektrycznych.

Metalowe zaciski, tzw. cybanty, są pewniejsze, ale przy ich zakręcaniu należy stosować umiar, ponieważ łatwo wtedy uszkodzić wąż i w ten sposób spowodować wyciek.

Wybrane zestawy chłodzenia wodnego
ModelX1*X2*WaterCooler Compact SE 12dBKS70 CPU Water Cooler Bay Snake System Cold Silence v 2.0
Adres WWW sklepuwww.mcs.pc.plwww.mcs.pc.plwww.cpc.plwww.qtec.infowww.bloki.plwww.bloki.pl
Cena300 zł655 zł300 zł300 zł185 zł109 zł
Blok CPU/zapinkaAbadon CPU AMD /+Abadon CPU AMD /+Frigrid pipe/++/+GK-2/19/Y “Snake”/t GK-2/6/N lub GK-2/6/R “North Base”/+
Blok GPU/zapinka-/-Abadon GPU/+– /--/--/--/-
Blok NB/zapinka-/-Abadon NB/+Frigrid line/+-/--/--/-
Chłodnica/sposób chłodzeniaBlack Ice Pro I 1/2″/pasywnyBlack Ice Pro II 1/2″/pasywnyzintegrowana z pompą/aktywnyzintegrowana z pompą/aktywny-/--/-
Pompa/wydajność-/nd.-/nd.Safe&Silent/300 l/hbd./bd.AquaEl/650 l/h AquaEl/650 l/h
Wąż/średnica wewnętrznaxzewnętrznaCristal/12×15 mmEheim/12×16 mmbd./5x7mmbd./bd. Cristal/10×14 mm Cristal/10×14 mm
Akcesoria dodatkowe, uwagi2 króćce NK12, 7 opasek zaciskowych4 króćce proste NK12, 2 króćce kątowe NK12, 2 łączniki kolankowe K12, 10 opasek zaciskowychsamoprzylepne plastikowe uchwyty na węże, stalowe uszczelniacze połączeń, strzykawka z igłą, polimer antyglonowy, pasta termoprzewodzącapasta termoprzewodząca, wkręty montażowe, butelka z wodą destylowaną, zapinki Socket A i P4; montowany w zatoce 5 1/4″zbiornik wyrównawczy 1 l (170x105x105 mm) z zestawem złączek mosiężnych, uchwyt Socket A GK-1, trójnik miedziany, 2 m węża, 4 zaciskizbiornik wyrównawczy 1 l (170x105x105 mm), uchwyt Socket A GK-1, 1,5 m węża, 2 zaciski
Instrukcja obsługi/językbd.bd.+/polski+/angielskiz zestawem złączek mosiężnych, uchwyt Socket A GK-1, trójnik miedziany, 2 m węża, 4 zaciski +/polski
+ – jest; – – nie ma; nd. – nie dotyczy; bd. – brak danych; * – zestawy są obecnie w trakcie modyfikacji przez producenta, zastosowane komponenty i cena mogą ulec zmianie
Więcej:bezcatnews