Sięgnij po apteczkę!
Ten cykl życia Windows można jednak zmienić, w miarę regularnie poddając Okna swoistej kuracji. Do tego celu służą pakiety narzędziowe, takie jak Norton SystemWorks czy VCOM SystemSuite, które mają jednak jedną zasadniczą wadę – kosztują, i to jak na kieszeń przeciętnego użytkownika wcale niemało. Możemy je przy odrobinie wysiłku zastąpić ich darmowymi odpowiednikami – wystarczy dobrze poszukać w Internecie. Ich samodzielne wyszukanie zajmuje sporo czasu, dlatego też postanowiliśmy przygotować i zaproponować Wam na oddzielnej płycie dołączonej do tego numeru gotowy zestaw narzędzi, który nazwaliśmy CHIP Utilities 2005.
Zanim jednak sięgniecie do wnętrza redakcyjnej apteczki, musicie zdać sobie sprawę z kilku wad naszego zestawu. Wymienione wcześniej komercyjne pakiety wyposażone są przez ich producentów w centrum sterowania, ułatwiające korzystanie z poszczególnych aplikacji. Nasz pakiet z kolei nie dysponuje programem wspomagającym zarządzanie i składa się z narzędzi napisanych przez różnych autorów, wskutek czego interfejsy poszczególnych aplikacji mogą się od siebie znacząco różnić. Trzeba też pamiętać, że większość zakwalifikowanych przez nas do CHIP Utilities narzędzi istnieje wyłącznie w wersji anglojęzycznej, co dla niektórych użytkowników może się okazać trudne do zaakceptowania.
Ważne jest też to, że nie wszystkie programy z komercyjnych pakietów narzędziowych dadzą się zastąpić ich darmowymi odpowiednikami. Ten ostatni mankament postaraliśmy się zrekompensować poprzez dodanie do naszego zestawu kilku narzędzi nieobecnych nawet w pakiecie firmy Symantec (patrz: tabela niżej). Jeśli zatem gotowi jesteście pogodzić się z opisanymi niedogodnościami, w zamian otrzymacie darmowy (do użytku domowego) zestaw naprawdę funkcjonalnych narzędzi, niejednokrotnie przewyższających możliwościami ich systemowe, a nawet komercyjne odpowiedniki.
Aplikacje wchodzące w skład naszego pakietu podzieliliśmy na cztery kategorie: narzędzia dyskowe, narzędzia plikowe, edytory Rejestru oraz programy wspomagające zarządzanie i ochronę systemu.
Narzędzia dyskowe
W tej kategorii wyróżnić można trzy rodzaje narzędzi: aplikacje do usuwania z dysku zbędnych zbiorów, programy do nieodwracalnego kasowania danych i defragmentatory. Do pierwszej grupy należy zaliczyć Advanced Disk Cleanera 4.0, którego domeną jest głównie czyszczenie całych partycji z plików uznanych za “śmieci”. Do predefiniowanych w programie masek nazw i rozszerzeń plików koniecznie trzeba dopisać własne, bo dopiero to pozwoli nam na uwolnienie się od mniej typowego dyskowego “śmiecia”. Aplikacja wyręcza nas w wymyślaniu, co też jeszcze można usunąć z katalogu tymczasowego Windows (zaznaczenie odpowiedniej opcji spowoduje skasowanie całej zawartości systemowego Tempa). O sposobie usunięcia niepotrzebnych zbiorów decyduje użytkownik. Mogą one więc albo zostać przeniesione do wybranego folderu, albo trafić do Kosza, albo też zostać skasowane trwale. Ze sprzątania da się wyłączyć określone lokalizacje, nie ma zatem problemu z zapewnieniem całkowitego bezpieczeństwa w tych miejscach, w których jest to konieczne.
Á propos bezpieczeństwa: pliki bądź ich pozostałości, które nie powinny trafić w niepowołane ręce, najlepiej skasować nieodwracalnie, używając któregoś z algorytmów zamazujących. Wspomóc nas w tym zadaniu może Eraser 5.7. Ta dość złożona aplikacja, wyposażona w opcję planowania pracy, potrafi kasować dane za pomocą kilku różnych algorytmów (m.in. zalecanych przez amerykański Departament Obrony) i ustaloną liczbą kasowań. Eraser 5.7 może zamazać nie tylko obszar po właśnie usuniętych danych, ale także logicznie pustą część dysku. Do jego najbardziej użytecznych opcji należy czyszczenie pliku wymiany. Dodatkowo aplikacja potrafi utworzyć dyskietkę startową, z której da się uruchomić zamazywanie zawartości dowolnego dysku twardego. “Niszczarka” na pewno sprawdzi się w codziennym użyciu, a jej stosowanie ułatwi obecność odpowiedniego polecenia w menu kontekstowym Eksploratora Windows.
Gdy na partycji nie ma już “śmieci”, a wszystkie miejsca wymagające zamazania zostały nieodwołalnie skasowane, wypada przywrócić maksymalną wydajność samemu dyskowi poprzez jego defragmentację. Wielkiego wyboru wśród darmowych narzędzi nie ma – znane nam są tylko dwa, my zaś wybraliśmy do pakietu to wygodniejsze. Power Defragmenter 1.82 jest natychmiast gotowy do użycia. Działa w tle, ale nie jest w stanie przeprowadzić defragmentacji “w locie”. Potrafi za to zmniejszyć fragmentację pliku wymiany, co może okazać się ważne dla tych, którzy nie mają na stałe ustawionego rozmiaru tego zbioru lub nie korzystają z osobnej partycji przeznaczonej do tego celu. Konfiguracja programu jest bardzo prosta: wybieramy, na jakim zasobie chcemy pracować – pliku, folderze, partycji czy dysku – i już możemy rozpocząć defragmentację.
| Porównanie CHIP Utilities z pakietami komercyjnymi | ||||
| Program | VCom SystemSuite 5.0 | Norton SystemWorks 2005 | Narzędzia Windows XP | CHIP Utilities 2005 |
| Narzędzia dyskowe | ||||
| Skaner dysków | Disk Fixer | Disc Doctor | Sprawdzanie dysku | – |
| Naprawa partycji | – | – | – | TestDisk 5.6 |
| Zaawansowane odzyskiwanie danych | Recover Commander 1) | – | – | PC Inspector File Recovery 4.0 |
| Czyszczenie dysku z niepotrzebnych plików | Quick File Clean | CleanSweep | Oczyszczanie dysku | Advanced Disk Cleaner 4.0 |
| Defragmentacja dysków | Jet Defrag | Speed Disk | Defragmentator dysków | Power Defragmenter 1.82 |
| Narzędzia plikowe | ||||
| Odzyskiwanie skasowanych plików | File Undeleter | UnErase Wizard | – | PC Inspector File Recovery 4.0 |
| Backup krytycznych plików Windows | System Saver | GoBack Personal 1) | Przywracanie systemu | – |
| Backup danych | Zip&Backup | – | Kopia zapasowa | Simply Safe Backup 2005 |
| Definitywne kasowanie danych z dysku | Secure Erase | Wymazywanie informacji | – | Eraser 5.7 |
| Deinstalacja aplikacji | Uninstall | CleanSweep | Dodaj lub usuń programy | Add-Remove Master 4.1 |
| Narzędzia zarządzające Rejestrem | ||||
| Skaner Rejestru | Registry Fixer | WinDoctor | – | RegSeeker 1.35 |
| Defragmentacja Rejestru | Registry Defrag | – | – | – |
| Czyszczenie Rejestru | Registry Cleaner | WinDoctor | – | RegSeeker 1.35 |
| Edytor Rejestru | Registry Editor | – | Edytor Rejestru | Registry Explorer 1.4.4 |
| Śledzenie zmian w Rejestrze | – | – | – | RegistryProt 1.5 |
| Zarządzanie i bezpieczeństwo systemu | ||||
| Defragmentacja RAM-u | – | – | – | FreeRAM XP Pro 1.4 |
| Informacje o komputerze | System Explorer | Informacja o systemie | Informacja o systemie | QuickSysInfo 1.1 |
| Monitoring systemu | System Monitors | System Doctor | Wydajno_ć | – |
| Diagnostyka sprzętu | PC Diagnostic | CheckIt Diagnostics | Informacja o systemie | – |
| Diagnostyka i naprawa Windows | – | WinDoctor | Informacja o systemie | – |
| Zarządzanie startem systemu | – | – | msconfig | Startup Inspector |
| Analiza logów | – | – | – | MS LogParser 2.2.9 |
| Zarządzanie procesami (aplikacjami) | System Explorer | – | Menedżer zadań Windows | Process Explorer 9.0 |
| Firewall | Net Defense | – | Zapora poł. internetowego 2) | Outpost Firewall Free 1.0 |
| Monitor i skaner antywirusowy | Virus Scanner | Norton AntiVirus | – | avast! 4.6 Home Edition |
| Szyfrowanie danych | – | – | +/-3) | TrueCrypt 3.1a |
| Program antyspamowy | MailWasher Anti-Spam 1) | – | – | SpamPal 1.591 |
| Program do zwalczania trojanów itp. | – | Norton AntiVirus | – | MS Windows AntiSpyware 1.0 Beta |
| Ocena poziomu bezpieczeństwa | – | – | – | MS Baseline Security Analyzer 1.2.1 |
| Ochrona przed atakiem typu rootkit | – | – | – | RootkitRevealer 1.2 |
| Monitoring portów | – | – | – | ActivePorts 1.4 |
| Monitoring połączenia sieciowego | – | – | – | NetStat Live 2.11 |
| – – brak, +/- – częściowo; 1) – bezpłatny dodatek do pakietu; 2) – mało elastyczny, umożliwia tylko podstawową ochronę; 3) – opcja dostępna wyłącznie dla systemu plików NTFS | ||||
