Najprostszą metodą dzwonienia przez Sieć jest podłączenie do komputera słuchawek i mikrofonu oraz zainstalowanie odpowiedniej aplikacji. Przy sporadycznych pogawędkach jest to nawet wygodne, choć jesteśmy wtedy zwykle przykuci do biurka. O swobodnym przemieszczaniu się po mieszkaniu nie ma mowy. Dodatkowo, by być stale “pod telefonem”, musimy mieć włączony komputer.
Bez komputera
Internetowe rozmowy można także prowadzić po podłączeniu do specjalnego urządzenia (tzw. bramki VoIP) zwykłego aparatu telefonicznego oraz modemu ADSL lub innego łącza internetowego. Dzięki temu nie tylko będziemy online przez całą dobę pod telefonem internetowym, ale wykorzystując np. aparat bezprzewodowy, porozmawiamy z dowolnego miejsca w domu. Granica między telefonem internetowym a analogowym zatrze się całkowicie, gdy wykupimy u dostawcy VoIP zewnętrzny numer sieci stacjonarnej PSTN np. z rejonu Gdańska. Wówczas, niezależnie od tego, gdzie podłączymy bramkę do Sieci, zawsze “będziemy” w Trójmieście.
W Polsce możemy kupić coraz więcej tanich bramek VoIP. Poszczególne urządzenia różnią się jednak pod względem funkcjonalnym: jedne pozwalają na równoczesne korzystanie z telefonii tradycyjnej i internetowej za pomocą tej samej słuchawki, inne mogą dodatkowo służyć jako rou-tery dla domowego LAN-u.
Standardy i kodeki
Obecnie istnieją dwa liczące się standardy dla telefonii VoIP, z których korzysta większość dostawców usług. Są to: protokoły H.323 (stworzony przez ITU – International Telecommunication Union) oraz SIP opracowany przez IETF (The Internet Engineering Task Force). Ten ostatni jest nowszy i sukcesywnie wypiera wysłużone H.323.
Do transmisji strumieni dźwiękowych w sieciach VoIP używa się protokołu RTP. Aby zminimalizować ilość przesyłanych danych, głos jest uprzednio przetwarzany przez odpowiedni kodek (np. G.729, H.723.1 czy iLBC).
Przed zakupem bramki VoIP trzeba sprawdzić, z jakiego protokołu sygnalizacyjnego oraz jakich kodeków korzysta wybrany przez nas dostawca usługi. Zakupione urządzenie powinno być zgodne ze standardami tego operatora VoIP.
Stały, ale jaki?
By dzwonić przez VoIP, konieczny jest stały dostęp do Internetu, zapewniający wystarczająco szerokie pasmo transmisyjne od i do użytkownika. Zwykle do komfortowej komunikacji potrzeba 30-40 kb/s. Zapotrzebowanie na pasmo zależy od użytego kodeka głosu. Przykładowo: przy standardowych ustawieniach G.711a jest to aż 64 kb/s. Do tego dochodzą narzuty protokołów transmisyjnych (w sumie G.711a potrzebuje ok. 82,4 kb/s). Jeśli dysponujemy najwolniejszą wersją Neostrady, jakość dźwięku i stabilność rozmowy nie będą akceptowalne (ponieważ maksymalna przepustowość upload Neostrady 128 to 64 kb/s). Trzeba wtedy korzystać z gorszych, ale i mniej wymagających kodeków (np. G.729 potrzebuje ok. 26,4 kb/s). Zapotrzebowanie na pasmo dla danego kodeka można sprawdzić za pomocą dostępnego w Internecie kalkulatora.
Istotne jest także to, by łącze zapewniało stosunkowo niskie i niezmienne opóźnienia transmisji pomiędzy bramką a platformą VoIP dostawcy. Nie powinny one przekraczać 100 ms przy zmienności rzędu 10-20% i utracie pakietów poniżej 1%. Część operatorów umożliwia zweryfikowanie jakości połączenia. Przykładowo: dla usługi IPFon taki test wykonamy po wejściu na stronę http://www.ipfon.pl/przetestuj.htm.
Różnorodne funkcje bramek
Przed zakupem bramki VoIP warto sprawdzić, czy może ona pracować w sieci wewnętrznej (za NAT-em) oraz czy obsługuje połączenia faksowe (o ile będziemy takie realizowali). Dobrze jest też zwrócić uwagę na budowę urządzenia, a w szczególności na liczbę portów FXS i FXO, służących do podłączenia odpowiednio telefonu (lub faksu) i linii miejskiej. Niektóre bramki mogą zostać także podłączone do linii ISDN. Wiele modeli obsługuje identyfikację numeru dzwoniącego (CLIP), pozwala ukryć numer abonenta (CLIR) oraz przekierowywać rozmowy, gdy linia jest zajęta lub gdy nikt nie podnosi słuchawki.
Standardowo podłączenie bramki do Internetu realizowane jest przez port Ethernet (złącze RJ-45). Zdarzają się jednak takie urządzenia, jak FRITZ!Box Fon z wbudowanym modemem ADSL, które można podłączyć bezpośrednio do linii telefonicznej zamiast modemu dostarczonego przez firmę telekomunikacyjną.
Model modelowi nierówny
W tabeli umieszczonej poniżej prezentujemy dziesięć bramek VoIP oraz dwa telefony IP z wbudowanym switchem. Wszystkie urządzenia korzystają z najnowszej implementacji protokołu sygnalizacyjnego SIP 2.0, różnią się jednak dość znacznie pod względem obsługiwanych kodeków głosu. Najwięcej możliwości mają pod tym względem bramki Linksysa i Sipury, przy czym należy zauważyć, że żadna z nich nie obsługuje kodeków iLBC, G.729b, G.722 i G.728. Z nimi radzi sobie np. telefon Grandstreama – BudgeTone 100.
Większość omawianych modeli ułatwia przesyłanie faksów poprzez automatyczny wybór kodeka. Możliwości takiej nie mają telefony IP. Bramka LP-201 jako jedyna nie działa za NAT-em, co dyskwalifikuje ją do zastosowania w sieci wewnętrznej (musi mieć publiczny adres IP).
Głównym zadaniem omawianych urządzeń jest umożliwienie korzystania z usług VoIP za pośrednictwem standardowego aparatu. Bramki: PAP2, RT31P2, SPA-2002 i SPA-2100 pozwalają na podłączenie aż dwóch telefonów oraz skonfigurowanie dla nich różnych usług. Niestety, tylko cztery inne: Vigor2100V, LP-201, IAD-162 i FRITZ!Box Fon umożliwiają wykorzystanie jednej słuchawki do obsługi linii zewnętrznej i internetowej. Wszystkie te ostatnie urządzenia oferują też funkcję PSTN pass-through, pozwalającą na korzystanie z sieci stacjonarnej nawet wtedy, gdy bramka jest odłączona od zasilania.
| Wybrane dane techniczne bramek VoIP | ||||||||||||
| Producent | Welltech | AVM | Welltech | linksys.com/ | linksys.com/ | sipura.com/ | sipura.com/ | sipura.com/ | DrayTek | DrayTek | Grandstream | Welltech |
| Model | ATA-151 | FRITZ!Box Fon | IAD-162 | PAP2 | RT31P2 | SPA1001-EU | SPA-2002 | SPA-2100 | VigorTalk | Vigor2100V | BudgeTone – 1008) | LP-2018) |
| http:// | welltech.com.tw/ | avm.de/ | welltech.com.tw/ | linksys.com/ | linksys.com/ | sipura.com/ | sipura.com/ | sipura.com/ | draytek.co.uk/ | draytek.co.uk/ | grandstream.com/ | welltech.com.tw/ |
| Cena | 299 zł | 549 zł | 369 zł | 249 zł | 477 zł | 309 zł | 344 zł | 409 zł | 239 zł | 399 zł | 349 zł | 569 zł |
| Konfiguracja przez WWW/konsolę/IVR | t/t/n | t/n/n | t/t/n | t/n/t | t/n/n | t/n/t | t/n/t | t/n/t | t/t/t | t/n/n | t/n/n | t/t/n |
| Połączenia telefoniczne (VoIP) | ||||||||||||
| Protokół sygnalizacyjny sesji | SIP | SIP | SIP | SIP | SIP | SIP | SIP | SIP | SIP | SIP | SIP | SIP |
| Liczba portów FXS/FXO/ISDN | 1/0/0 | 1/12)/0 | 1/1/0 | 2/0/0 | 2/0/0 | 11)/0/0 | 2/0/0 | 2/0/0 | 1/0/0 | 1/1/0 | nd./0/0 | nd./1/0 |
| PSTN pass-through | n | t | t | n | n | n | n | n | n | t | n | t |
| Obsługa połączeń faksowych | n | n | t4) | t3) | t3) | t3) | t3) | t3) | n | n | n | n |
| Obsługa NAT-u | t | nd.5) | t | t | nd.5) | t | t | t | t | nd.5) | t | n |
| Obsługiwane kodeki dźwięku | ||||||||||||
| G.711A/G.711u/G.723 | t/t/t | t/t/n | t/t/t | t/t/t | t/t/t | t/t/t | t/t/t | t/t/t | t/t/n | t/t/t | t/t/t | t/t/t |
| G.726-40/G.726-32/G.726-24 | n/n/n | t/t/t | n/n/n | t/t/t | t/t/t | t/t/t | t/t/t | t/t/t | n/n/n | n/t/n | n/t/n | n/n/n |
| G.726-16/G.729a/G.729b | n/t/t | n/n/n | n/t/t | t/t/n | t/t/n | t/t/n | t/t/n | t/t/n | n/t/t | n/t/t | n/t/t | n/t/t |
| iLBC/G.722/G.728 | n/n/n | t/n/n | n/n/n | n/n/n | n/n/n | n/n/n | n/n/n | n/n/n | n/n/n | n/n/n | t/t/t | n/n/n |
| Obsługiwane standardy (lub funkcje)6) | ||||||||||||
| CLIP/CLIR | n/n | t/t | n/n | t/t | t/t | t/t | t/t | t/t | n/n | n/n | t/n | n/n |
| Blokowanie nieznanych numerów | n | n | n | t | t | t | t | t | n | n | n | n |
| Połączenie oczekujące/trójstronne | t/n | t/t | n/n | t/t | t/t | t/t | t/t | t/t | n/n | n/n | t/t | t/n |
| VAD (redukcja szumu)/CNG | t/t | n/n | t/n | t/n | t/n | t/n | t/n | t/n | t/t | t/t | n/n | t/t |
| Redukcja echa | n | n | t | t | t | t | t | t | n | n | t | t |
| Połączenia sieciowe | ||||||||||||
| Interfejs WAN/LAN | RJ-45/RJ-45 | RJ-117)/RJ-45,USB | n/3*RJ-45 | n/n | RJ-45/4*RJ-45 | n/RJ-45 | n/RJ-45 | RJ-45/RJ-45 | n/RJ-45 | RJ-45/4*RJ-45 | n/RJ-45 | n/RJ-45 |
| Wbudowany router/serwer DHCP | t/t | t/t | t/t | n/n | t/t | n/n | n/n | t/t | n/n | t/t | n/n | n/n |
| Filtrowanie pakietów/DMZ | n/n | t/n | n/n | n/n | t/n | n/n | n/n | n/t | n/n | t/t | n/n | n/n |
| Obsługa VLAN/DynDNS | n/n | n/n | n/n | n/n | n/n | n/n | n/n | n/n | n/n | n/t | t/n | t/n |
| t – jest; n – nie ma; nd. – nie dotyczy; 1) – istnieje możliwość przypisania dwóch niezależnych kont SIP; 2) – porty POTS i ISDN; 3) – z wykorzystaniem kodeków G.711A i G.711u; 4) – z wykorzystaniem kodeka T.38; 5) – wbudowana obsługa NAT-u; 6) – funkcje obsługiwane, jeśli sieć VoIP je realizuje; 7) – wbudowany modem ADSL; 8) – telefon IP z funkcją switcha. Działanie bramek ujętych w tabeli sprawdzano na platformie Inotela. | ||||||||||||
