Zielona ofensywa

Zgodnie z zapowiedzią na tegorocznych targach CeBIT odbyła się premiera nowych kart graficznych z układami Nvidii z serii GeForce 7900, 7600 i 7300. Nieco wcześniej pojawiła się wreszcie długo oczekiwana nowość – akcelerator ze złączem AGP – GF 7800 GS. W ten sposób graficzny potentat całkowicie odświeżył linię swoich produktów. Czy mamy do czynienia z kolejną rewolucją czy jedynie ewolucją układów GPU?

Granice rozsądku

Wśród przetestowanych nowości żadna karta nie kosztuje więcej niż 1500 zł. Od pewnego czasu kwota ta stanowi bowiem próg, powyżej którego ceny rosną znacznie szybciej niż wydajność akceleratora. Karty w cenie powyżej 1000 zł oferują wystarczające osiągi w niemal wszystkich zastosowaniach. Aby ograniczyć wpływ RAM-u i CPU na uzyskiwane wyniki, zdecydowaliśmy się użyć możliwie najwydajniejszych podzespołów. Platforma testowa składała się więc z procesora AMD Athlon 64 FX-60, płyty głównej Asus A8N32-SLI Deluxe i dwóch gigabajtów szybkich pamięci DDR400 marki OCZ. Jako pierwszy na warsztat trafił najnowszy GeForce 7900 GT.

Karta jest bezpośrednim następcą modelu GeForce 7800 GT, choć pod względem liczby jednostek przetwarzania pikseli i wielokątów bardziej przypomina układ GeForce 7800 GTX. Wyposażono ją bowiem w 24 jednostki Pixel Shader i osiem układów Vertex Shader. Całość uzupełnia 256 MB pamięci GDDR3 taktowanych zegarem o częstotliwości 660 MHz (efektywnie 1320 MHz w trybie DDR) z 256-bitowym interfejsem. Karta okazała się zdecydowanie wydajniejsza od modelu z układem GeForce 7800 GT. W zależności od testów różnice wahają się od kilku do 20%, a trzeba pamiętać, że obie karty przynajmniej w dniu premiery 7900 GT będą kosztować mniej więcej tyle samo. Jeszcze lepiej nowy GeForce wypada na tle ATI Radeona X1800 XL. Ten ostatni kosztuje niemal tyle samo co GeForce 7900 GT, a jest znacznie wolniejszy (nawet o 40%).

Dodatkową zaletą 7900 GT jest dużo mniejsza emisja ciepła nowego układu, który wykonano w procesie technologicznym 90 nm (7800 GT wytwarzany jest w procesie 110 nm). Dzięki temu producenci kart mogą stosować prostsze, tańsze i cichsze układy chłodzenia.

Następca 6600 GT

Zdecydowanie większą popularnością wśród kupujących będzie się zapewne cieszył GeForce 7600 GT. Karta ma stanowić nową ofertę Nvidii na rynku akceleratorów za mniej niż 1000 zł, a docelowo zastąpić cieszącego się dużą popularnością GeForce’a 6600 GT. 7600 GT wyposażony został nie w 8, a 12 jednostek Pixel Shader i pięć zamiast trzech jednostek Vertex Shader. Jeśli dodamy do tego wyższą częstotliwość taktowania GPU (zwiększono ją z 500 do 560 MHz), a zwłaszcza pamięci (z 1000 do 1400 MHz), to można się spodziewać znacznego wzrostu wydajności. I rzeczywiście, GF 7600 GT we wszystkich testach bije na głowę nie tylko GF 6600 GT, ale też Radeona 1600 XT (miejscami różnice sięgają 60%). W testach syntetycznych 7600 GT jest wydajniejszy od 6600 GT ponaddwukrotnie, a w grach różnice sięgają 70-80%. Szkoda tylko, że Nvidia nie zdecydowała się na wyeliminowanie wąskiego gardła GeForce’a 6600 GT i 7600 GT również ma zaledwie 128-bitowy interfejs pamięci. Karta nadrabia co prawda częstotliwością zegara, ale pamiętajmy, że za podobną cenę można kupić akcelerator z układem GeForce 6800 GS, który ma tyle samo Pixel i Vertex Shaderów, nieco niższe taktowanie, ale już 256-bitowy interfejs pamięci. Nvidia nie musi obawiać się ze stony ATI konkurencji dla 7600 GT, ale paradoksalnie sama oferuje bardziej konkurencyjny produkt.

Nie do grania

Nieco w cieniu najnowszych premier na rynku pojawiła się jeszcze jedna nowość Nvidii. Mowa o tanim układzie GeForce 7300 GS, który ma zastąpić karty GeForce 6200 i 6500. Nowa karta dla oszczędnych wyposażona jest podobnie jak GF 6200 w cztery jednostki Pixel Shader i trzy Vertex Shadery. GeForce 7300 GS ma 128 MB pamięci, a dzięki technologii TurboCache będzie mógł w razie potrzeby alokować na tekstury miejsce w pamięci RAM komputera. Bezpośrednim rywalem kart GeForce 7300 GS jest Radeon X1300, który ma zbliżone parametry i cenę. Obie karty raczej nie spiszą się w najnowszych grach 3D, ale w innych zastosowaniach sprawdzą się doskonale. W ich przypadku liczy się przede wszystkim niska cena.

Jeszcze raz AGP

Na premierę układu GeForce 7800 ze złączem AGP wielu użytkowników czekało od dawna. Początkowo Nvidia nie planowała w ogóle kart na tym układzie, przeznaczonych dla umierających jej zdaniem platform ze złączem AGP. Jednak, jak widać, presja rynku i realne zapotrzebowanie użytkowników sprawiają, że wcześniejsze plany można zawsze zmienić. W ten oto sposób narodziła się karta GeForce 7800 GS.

Procesor na karcie zaopatrzono w 16 jednostek teksturujących, tyleż samo potoków renderingu pikseli i 6 jednostek Vertex Shader. Architektura układu jest identyczna w całej rodzinie 7800 i bazuje na engine’ie CineFX 4.0, dzięki czemu dostajemy do dyspozycji najbardziej zaawansowaną technologicznie kartę z Shader Modelem 3.0. Domyślne taktowanie karty ustanowiono na poziomie 375 MHz, a 256-bitowa pamięć GDDR3 o pojemności 256 MB pracuje z efektywną częstotliwością 1200 MHz (WinFast A7800GS TDH). Drugi z GeForce’ów to znana na świecie, ale nowa na polskim rynku marka EVGA i jej e-GeForce 7800 GS CO Edition SuperClocked, w którym producent zdecydował się na fabryczne mocne podkręcenie procesora (460 MHz) i pamięci (1350 MHz).

Bardzo nowoczesna konstrukcja rodziny 7800 sprawia, że nawet przy niższym taktowaniu 7800 GS są w stanie pobić pod względem wydajności GeForce’a 6800 Ultra czy Radeona X850 XT. Wyższe taktowanie sprawia, że EVGA zasłużenie króluje w rankingu wydajności. Brak dodatków w postaci oprogramowania dla wielu użytkowników nie jest wadą, ale wręcz zaletą, gdyż płacą oni tylko za kartę, a nie za często zbędne aplikacje.

Jednak nie tylko najwyższa wydajność karty EVGA jest jej atutem. Pochwalić ją należy za stabilną pracę i akceptowalny poziom hałasu. Dzięki zmodyfikowanemu chłodzeniu nawet przy pełnym obciążeniu wentylator odprowadzający ciepło z GPU pracuje cicho. WinFast bije natomiast akcelerator Leadteka niższą ceną (1300 kontra 1700 zł).

Sceptycy jednak zawsze znajdą jakieś wady – czemu w 7800 GS jest tylko 16 potoków, a nie 20 czy 24 jak w 7800 GT i GTX? Nvidia tłumaczy to zbyt małą przepustowością zamontowanego na karcie translatora AGP-PCX. Podwyższa on też cenę kart 7800 GS i w efekcie są one droższe od 7800 GT w wersji PCI Express.

Agonia AGP powoli staje się faktem, ale premiery takie jak GeForce 7800 GS powodują spowolnienie tego procesu. Najnowsze dziecko Nvidii to produkt dopracowany, wydajny i nowoczesny, a przy tym, jak pokazała firma EVGA, potrafi być cichy i jednocześnie atrakcyjny wizualnie – dla wielu ten ostatni argument jest bardzo istotny. Nie ma jednak co ukrywać – to prawdopodobnie ostatnia już wydajna karta graficzna ze złączem AGP. Użytkownicy platform Socket A stają przed ostatecznym wyborem: albo GeForce 7800 GS AGP, albo przesiadka na PCI Express – innej alternatywy już raczej nie będzie.

To dopiero początek

Nvidia przygotowała na ten rok wiele nowości i praktycznie w każdym przedziale cenowym znaleźć można szybszego następcę kart poprzedniej generacji. Choć nie jestem zwolennikiem przedłużania życia starych technologii za wszelką cenę, to doceniam troskę Nvidii o użytkowników komputerów ze złączem AGP. Szkoda jedynie, że zaoferowano im tylko jedną i to drogą kartę. Konkurencja zdobyła się przecież na produkcję kart AGP z niższych półek (Radeon 1300 i 1600). Zapewne to nie koniec tegorocznych nowości i możemy się spodziewać dalszej rywalizacji, zwłaszcza wśród najszybszych kart, gdzie walczy się raczej o prestiż niż rzeczywiste wyniki sprzedaży. Zwykli użytkownicy z pewnością ucieszą się jednak z każdej, nawet najdroższej nowości, pod warunkiem że jej premiera spowoduje spadek cen starszych modeli.

Dane techniczne kart graficznych
ProducentNvidiaNvidiaNvidiaNvidiaNvidia
Układ graficznyGeForce 7900 GTXGeForce 7900 GTGeForce 7600 GTGeForce 7800 GSGeForce 7300 GS
Cenaok. 2100 złok. 1450 złok. 850 złok. 1300 złok. 300 zł
Zaletywysoka wydajnośćwysoka wydajność, ciche chłodzenieniezła wydajnośćwysoka wydajnośćniska cena
Wadywysoka cenawysoka cenatylko 128-bitowy interfejs pamięciwysoka cenasłaba wydajność, 64-bitowy interfejs pamięci
Złącze/obsługa SLIPCI-E/takPCI-E/takPCI-E/takAGP/niePCI-E/tak
Liczba jednostek Pixel/Vertex Shader24/824/812/516/64/3
Pamięć/szerokość interfejsu pamięci512 MB/256-bit.256 MB/256-bit.256 MB/128-bit.256 MB/256-bit.128 MB/64-bit.
Częstotliwość taktowania GPU/pamięci650/1600 MHz450/1320 MHz560/1400 MHz375/1200 MHz550/800 MHz