Internet ma wiele do zaoferowania najmłodszym. Niestety, oprócz pożytecznych treści czy przyjemnej rozrywki, dzieci spotykają się w Sieci z niebezpiecznym treściami.
Fundacja Kidprotect.pl to najstarsza w Polsce organizacja pozarządowa zajmująca się problematyką bezpieczeństwa dzieci w internecie
Najnowsze dane są zatrważające. Z badania Fundacji Dzieci Niczyje i zespołu badawczego Gemius S.A. przeprowadzonego w 2007 roku wynika, że co drugi młody człowiek (52% ankietowanych) miał do czynienia z przemocą werbalną w Internecie lub przez telefon komórkowy. Ponad połowa osób (57%) w wieku 12–17 przynajmniej raz znalazła się na zdjęciach wykonanych wbrew ich woli i opublikowanych w Sieci, a 14% dzieci zgłosiło przypadki rozpowszechniania za pośrednictwem Internetu lub telefonów komórkowych kompromitujących je materiałów. Rosnąca popularność serwisów społecznościowych i komunikatorów pokazuje, że młodzi ludzie dość beztrosko traktują udostępnianie swoich danych osobom poznanym w Sieci. 45% ankietowanych dzieci podała obcym internautom np. swój numer telefonu. Jedynym sposobem na zmianę tego stanu rzeczy jest świadome używanie nowych technologii. Nie chodzi tutaj tylko o dzieci, ale przede wszystkim o ich rodziców i nauczycieli, których brak wiedzy, jak pomóc dzieciom, jest największym niebezpieczeństwem.
Poprawieniu świadomości mają służyć działania edukacyjne prowadzone przez Fundację Dzieci Niczyje w ramach kampanii “Dziecko w Sieci”. Przygotowywane na jej potrzeby materiały multimedialne, kursy e-learningowe i scenariusze zajęć dla uczniów, to propozycje dla rodziców i nauczycieli. Podobna oferta edukacyjna skierowana jest też do dzieci np. w portalu Sieciaki.pl, gdzie najmłodsi uczą się poprawnych wzorców korzystania z Sieci.
Fundacja od ponad roku prowadzi także serwis helpline.org.pl (tel. 0 800 100 100), który oferuje bezpłatną pomoc, gdy dziecko będzie czuło się zagrożone. Szkodliwe treści czy internetowe incydenty naruszające polskie prawo można także zgłaszać poprzez witrynę dyzurnet.pl.
Piotr Pysiak z Microsoft Polska, zajmujący się m.in. bezpieczeństwem w IT, przypomina o możliwości wykorzystywania mechanizmów Ochrony rodzicielskiej wbudowanych w system Windows Vista (www.microsoft.com/poland/technet/article/art0085_01.mspx), dzięki którym rodzic może kontrolować czas spędzany przez dziecko przy komputerze, używane przez niego programy czy odwiedzane strony. Jednak za najważniejsze z zabezpieczeń Pysiak uważa, z czym trudno się nie zgodzić, rozmowę rodziców z dzieckiem.
Czy Twojemu dziecku zdarzyło się kiedykolwiek?
Zamieścić swoje zdjęcia w Sieci
32%
Poznać kogoś przez Internet
26%
Udostępnić swój adres email
17%
Korzystać z serwisów erotycznych
11%
Udostępnić numer telefonu
9%
Spotkać się z osobą poznaną w Sieci
8%
Udostępnić adres zamieszkania
6%
Przeglądać strony z treściami rasistowskimi
6%
Źródło: Gemius S.A, Fundacja Dzieci Niczyje
Aktywność w Internecie
Dzieci (5–15 lat) najczęściej używają Sieci do gier online i oglądania stron, z którym wiąże się już spore ryzyko.
Gry online
82,5%
Przeglądanie stron
50,0%
Email
40,6%
Komunikatory
33,0%
Ściąganie plików
19,4%
Czatowanie
13,8%
Serwisy społecznościowe
10,7%
Serwisy randkowe
7,4%
Źródło: Gemius S.A, Fundacja Dzieci Niczyje
Kontakty z niebezpiecznymi treściami
Dzieci bardzo często trafiają w Internecie na niebezpieczne treści. Najczęściej są to materiały o charakterze erotycznym (71%).
Więcej niż 5 razy
3–5 razy
1–2 razy
Nigdy
Trudno powiedzieć
Erotyka, pornografia
37
11
23
18
11
Brutalna przemoc
20
7
24
39
9
Przemoc i nietolerancja
8
5
16
66
6
Źródło: Gemius S.A, Fundacja Dzieci Niczyje
Oprogramowanie filtrujące
W ramach programu “Safer Internet” NASK przy współpracy z CERT Polska przygotował raport “Jak skutecznie filtrować zawartość Internetu”. W obszernym dokumencie zaprezentowane zostały rezultaty testów mechanizmów filtrowania treści wbudowanych w przeglądarki, a także 8 programów filtrujących stworzonych z myślą o polskim odbiorcy. Pełny raport znajduje się pod adresem: saferinternet.pl/images/stories/raport_filtrowanie.pdf.
Ważne strony!
CHIP przedstawia najważniejsze polskie strony poświęcone bezpieczeństwu dzieci i młodzieży. Strony dla dzieci pokażą najmłodszym, jak bezpiecznie korzystać z Internetu. Strony dla rodziców to zbiór informacji dla dorosłych.
Czy w Polsce Internet jest dużym zagrożeniem dla najmłodszych?
Tak. Skala problemu rośnie wraz z większą dostępnością Internetu dla dzieci i młodzieży i rozwojem możliwości, które dają media elektroniczne. W ostatnim czasie coraz bardziej aktualnym problemem w Polsce staje się przemoc rówieśnicza w Sieci.
Jaki mają Państwo sposób na ochronę dzieci?
Po pierwsze trzeba uświadamiać dzieciom, rodzicom i nauczycielom, że Internet może być dla dzieci zagrożeniem. Temu służy prowadzona przez nas na dużą skalę kampania społeczna “Dziecko w Sieci”. Akcje medialne prowadzone w ramach kampanii mają uświadomić skalę i specyfikę zagrożeń.
Jaka jest świadomość problemu u polskich rodziców?
Rodzice często nie poświęcają dzieciom wystarczająco dużo uwagi. Badania pokazują, że ok. 30% rodziców nie potrafi wskazać zagrożeń związanych z Internetem, a regularne zainteresowanie aktywnością własnych dzieci w Internecie wykazują jedynie nieliczni. Zwiększenie świadomości rodziców i pokazanie im ich roli w zapewnieniu dziecku bezpieczeństwa postrzegamy jako jeden z ważniejszych elementów naszych działań.
Czy współpracujecie z firmami w tworzeniu filtrów zabezpieczających przed “złymi” treściami?
Nie. Zajmujemy się natomiast analizą skuteczności tych narzędzi. Podkreślamy jednak, że nie są w pełni skuteczne i nie wyręczą rodziców w opiece nad dziećmi. Współpracujemy z dostawcami usług internetowych w zakresie usuwania np. ośmieszających materiałów, zgłaszanych przez dzieci do prowadzonego przez nas helpline.org.pl. Współpracujemy z policją i innymi instytucjami w zakresie zwalczania nielegalnych treści w Sieci.
4 minuty – tyle czasu wystarczy, by rozpoczęło się nękanie o charakterze seksualnym dziecka w niemoderowanym chatroomie.
40% dzieci ma kontakt z treściami erotycznymi online.
45% dzieci w wieku 12–17 lat udostępnia online swój numer telefonu.
58% dzieci zaczyna korzystać z Sieci w wieku 5–9 lat, 16% robi to już wcześniej.
64 % młodych użytkowników Internetu zawiera tą drogą znajomości.
Źródło: Gemius S.A. oraz raport z sympozjum zorganizowanego przez władze Zurychu pt. “Dangers in the Internet and Chat”.
