Co wydaje się najciekawsze, możliwości pakietu będą rosły z dnia na dzień – niezależni
programiści mogą bowiem rozszerzać funkcjonalność za pomocą wtyczek (podobnie jak w Firefoksie). Po kliknięciu ikony rozszerzeń w oknie domyślnej przeglądarki zobaczymy stronę z dodatkami. Instalacja pobranych dodatków jest banalna: wystarczy kliknąć ściągnięty plik, aby otworzyło się okno menedżera rozszerzeń.
Warto też zwrócić uwagę na możliwość współpracy z klientem poczty Mozilla Thunderbird i terminarzem Mozilla Lightning, a także na opcję bezpośredniego eksportu dokumentów do strony MediaWiki (moduł Sun Wiki Publisher). Dodano też wsparcie dla nowego formatu dokumentów biurowych MS Office 2007.
Poza wersją do Windows (finalną, angielskojęzyczną edycję zamieszczamy na płycie CD i DVD CHIP-a), którą przetestowaliśmy, oraz odmianami do różnych dystrybucji Linuksa, OpenOffice.org w wersji 3.0 przeznaczony jest również do systemu Mac OS X. Nową wersję dostosowano Porady Nowe funkcje OpenOffice.org 3.0 Trzecia wersja OpenOffice.org właśnie zmieniła status: z bety na finalną. Na gorąco przedstawiamy najciekawsze funkcje i porównujemy pakiet biurowy nadzorowany przez firmę Sun Microsystems z MS Office. Grzegorz Juraszek do standardów środowiska graficznego Aqua (nie wykorzystuje X Serwera).
Writer: Wsparcie dla tłumaczy
Gdy wybierzemy jedną z opcji tworzenia nowego, pustego dokumentu, np. w programie Writer, naszym oczom ukaże się nowy interfejs pakietu. Zmian wizualnych jest wiele. Po
pierwsze nowy wygląd mają ikony na paskach narzędzi. Są one bardziej czytelne i mniej “płaskie” niż w wersji 2.x. Nie jest to być może istotna zmiana, ale dla osób przez wiele godzin pracujących z programem może być miłą odmianą.
Kolejną, bardziej użyteczną modyfikacją jest opcja szybkiej zmiany języka dokumentu,
umieszczona na dolnej belce okna programu. Znacznie usprawnia ona pracę osób operujących na plikach w różnych językach (np. tłumaczy). W poprzedniej wersji konieczne było, po zaznaczeniu tekstu, każdorazowe sięganie do menu »Format | Znak« i ustawianie aktualnie używanego języka. Teraz wystarczy kliknąć podręczne menu na dole, co pozwala oszczędzić sporo czasu. Następna nowość to suwak umożliwiający płynną regulację powiększenia dokumentu. Osoby korzystające z najnowszego pakietu Microsoft Office doskonale znają tę funkcję. W OpenOffice.org dokładnie ją odwzorowano. Warto “podbierać” konkurencji dobre pomysły, bo suwak spisuje się znakomicie. Zmniejszając rozmiary podglądu, natrafimy na kolejną nowość – podgląd wielu stron jednocześnie. Funkcja jest przydatna, szczególnie dla użytkowników panoramicznych monitorów – w rozdzielczości WUXGA (1920×1200 punktów) umożliwia wyświetlenie dwóch stron A4 obok siebie, przy powiększeniu 100%. Niestety, OpenOffice.org nie pozwala na wyświetlenie obok siebie dwóch różnych dokumentów i ich jednoczesne przewijanie, np. w celu porównania.
Ponadto we Writerze zmieniono system notatek. Zamiast rozwijania ascetycznych, żółtych strzałek (tak jak w poprzedniej wersji pakietu biurowego) dodajemy czytelne notatki na marginesie, różniące się kolorami w zależności od komentującego.
Calc: W końcu import makr z Excela
Użytkownicy arkusza Calc doczekali się zwiększenia obszaru roboczego – maksymalna liczba kolumn wynosi teraz 1024 (w poprzedniej edycji – 256). Dodano moduł Solver, który umożliwia m.in. poszukiwanie pierwiastków wielomianu. Oprócz tego wprowadzono nowe
opcje wykresów oraz import makr napisanych w VBA (Visual Basic for Applications), co ucieszy osoby korzystające z zaawansowanych makr podczas pracy z arkuszami kalkulacyjnymi, a zarazem ułatwi przenoszenie dokumentów z MS Office Excel.
W Calc 3 mamy również możliwość współdzielenia obszaru roboczego arkusza kalkulacyjnego przez wiele osób pracujących na nim jednocześnie. Pozwala to na pracę grupową. Co ciekawe, w tym przypadku niedostępne są niektóre opcje, np. formatowanie komórek i zmiana ich koloru. Według twórców OpenOffice.org możliwość zmian tych opcji przez kilka osób jednocześnie prowadzi do sporów i kłótni. Na wykresach generowanych przez Calc 3 można teraz również dowolnie wyznaczać zakresy błędów, które na grafach będą widoczne jako odcinki na wykresie. Opcja jest szczególnie przydatna podczas prezentacji wszelkiego rodzaju wyników pomiarów, w których dopuszczalne błędy są nieuniknione.
Impress: Prezentacje ze ściągawką
Jeśli używamy Impressa, czyli programu do prezentacji (odpowiednik PowerPointa z MS Office), dzięki OpenOffice.org 3.0 wyświetlimy naszą prezentację na drugim ekranie (np.
rzutniku), a na podstawowym wyświetlaczu np. przejrzymy notatki do pokazu lub następny
w kolejności slajd. Umożliwia to nam rozszerzenie o nazwie Presenter Console. Jeśli będziemy chcieli do naszej prezentacji lub dokumentu wstawić obrazek, to teraz w łatwy
sposób go przytniemy, podobnie jak w edytorze graficznym. Niestety, opcja jest dostępna
tylko w Impress i Draw, nie w wypadku obrazków wstawianych do dokumentu tekstowego
we Writerze. W Draw zmieniła się powierzchnia robocza – obecnie możemy tworzyć wykresy i diagramy o maksymalnej wielkości 300 na 300 centymetrów.
Import i eksport: Większa kompatybilność
Lista nowości OpenOffice.org 3.0 obejmuje rozszerzenie importu i eksportu dokumentów.
Obecnie natywnym formatem stał się OpenDocument Format (ODF) 1.2, uznany przez Komisję Europejską za jeden z obowiązujących w UE otwartych standardów dokumentów.
Także inne państwa i organizacje (m.in. NATO) uznały ODF 1.2 za standard. OpenOffice.org 3.0 potrafi również odczytywać i zapisywać pliki DOC i w większości przypadków radzi sobie z tym nieźle. Od wersji 3.0 możliwe jest importowanie dokumentów DOCX (Office Open XML Document Format), czyli tworzonych przez MS Word 2007.
OpenOffice.org doskonale radzi sobie z tworzeniem dokumentów PDF. W nowej wersji jest znacznie więcej opcji eksportu do formatu PDF – możliwe jest m. in. zapisywanie dokumentów w formacie PDF/A, który służy do tworzenia dokumentów archiwalnych,
nieprzeznaczonych do dalszej edycji. Dzięki nowym rozszerzeniom do pakietu OpenOffice.org 3.0 aplikacja może teraz importować pliki PDF, edytować je i ponownie
zapisywać w formacie PDF. W efekcie zupełnie za darmo otrzymujemy narzędzie edycyjne
– za Adobe Acrobat musimy słono zapłacić.
MS Office 2007: Czy nadal ma przewagę
Konkurencyjny w stosunku do OpenOffice’a pakiet Microsoft Office 2007 dla małych firm
obecnie kosztuje 645 zł (wersja dla użytkowników domowych – ok. 200 zł). Wprawdzie
twórcy OpenOffice.org nie zapewniają wsparcia technicznego dla swojego produktu, ale
czy tak często z niego korzystamy? A w razie potrzeby wielu z nas błyskawicznie znajdzie
porady i pomoc w Internecie – forów, portali społecznościowych i stron poświęconych tematyce OpenOffice.org jest wiele, także w naszym rodzimym języku. Poza tym istnieje
szereg firm (również w Polsce), które przygotowują swoje wersje pakietu, uzupełniając
pudełkowe produkcje wsparciem technicznym i szkoleniami, i sprzedają za relatywnie
niewielkie pieniądze. Czy wobec tego Microsoft powinien przestać zajmować się segmentem rynku, w którym jeszcze do niedawna święcił największe triumfy? Na to się nie zanosi. Nieidealnie funkcjonuje przenoszenie dokumentów pomiędzy konkurencyjnymi
pakietami biurowymi, a to MS Office uznawany jest za standard. Nawet jeśli chcielibyśmy
porzucić raz na zawsze format DOC i przesiąść się na ODF (jak sugeruje Komisja Europejska i administracje wielu państw), wciąż stawać będziemy przed problemem odczytu archiwalnych dokumentów, często zawierających makra i zaawansowane tabele. A im bardziej złożony plik, tym większe kłopoty mogą być z jego odczytaniem w OpenOffice.org. Szczególnie w przypadku dokumentów z wielopoziomową hierarchią numeracji czy też liczących kilkaset stron program potrafi dostać czkawki. W ciągu kilku lat użytkowania OpenOffice.org tylko dwukrotnie zdarzyło się, że nie mogłem odczytać dokumentu DOC. Kilka razy miałem problem z eksportem do formatu MS Office. Takie przypadki są (z wersji na wersję) coraz rzadsze.
Niedopracowane jest też importowanie plików z nowego MS Office 2007, ale to nowa
funkcja, która na pewno zostanie poprawiona w kolejnych wersjach. Poza tym starsze
wersje MS Office też nie radzą sobie z takimi plikami bez wsparcia (potrzebny jest
konwerter, który publikujemy na płycie CD i DVD CHIP-a).
Kłopoty z importem i eksportem to niejedyne mankamenty darmowego OpenOffice.org. Aplikacja jest zauważalnie wolniejsza niż MS Office. O ile właściciele większości komputerów
stacjonarnych i współczesnych notebooków nie dostrzegą zbyt wielkiej różnicy w działaniu obu programów, to użytkowników coraz popularniejszych obecnie netbooków
oraz starszego sprzętu czeka spore rozczarowanie. Zarówno uruchamianie elementów
OpenOffice.org 3.0, jak i wczytywanie dokumentów przebiega zdecydowanie wolniej niż w MS Office 2007. W ramce przedstawiamy wyniki testów porównawczych.
Darmowe pakiety: Coraz większy wybór
Z pewnością “sponsor” projektu – firma Sun Microsystems – ma dalekosiężne plany względem swojego podopiecznego. Przykład przeglądarek internetowych pokazał, że złamanie monopolu Microsoftu jest możliwe, i to z dobrymi rezultatami. Tym razem walka jest jeszcze bardziej zacięta, bo z jednej strony mamy produkty darmowe, a z drugiej pakiety komercyjne, a przecież OpenOffice.org to niejedyna alternatywa dla produktów Microsoftu. Są inne darmowe procesory tekstu, są również inne pakiety komercyjne (np. Corel Wordperfect). Ponieważ format dokumentów ODF jest otwarty, na ten pakiet biurowy przychylnie patrzą instytucje rządowe.
Jeśli więc wolniejsze działanie oraz niedopracowane przenoszenie dokumentów nie są
dla nas problemem – warto sięgnąć po pakiet biurowy OpenOffice.org 3.0. Może nie ma on
tak efektownego interfejsu użytkownika jak MS Office 2007, być może brak mu niektórych
zaawansowanych funkcji, ale co szkodzi spróbować? To, że pakiet jest darmowy, przemawia za wyborem OpenOffice.org. Na płycie CHIP-a (numer 12/2008) publikujemy obok OpenOffice.org 3.0 również alternatywny pakiet IBM Lotus Symphony i ciekawą aplikację rozwijaną przez firmę Corel – notatnik WordPerfect Lighting.
Nowe opcje wersji 3.0
– import dokumentów Microsoft Office 2007
– ulepszony eksport do formatu PDF (w tym PDF/A)
– obsługa OpenDocument Format (ODF) w wersji 1.2
– eksport dokumentów do MediaWiki
– nowy interfejs (m.in. zmienione ikony)
– niezależne rozszerzenia (extensions)
– okno wyboru zadań (Start Center)
– współpraca z terminarzem i kalendarzem (Thunderbird i Lightning)
– przycisk wyboru języka tekstu
– suwak regulacji powiększenia
– podgląd wielu stron jednocześnie
– natywna wersja do systemu Mac OS X (interfejs Aqua, nie X11)
– 1024 kolumny dostępne w każdym arkuszu Calc
– obszar roboczy 300×300 cm w aplikacji Draw
– wsparcie dla wielu monitorów w module prezentacji Impress
– przycinanie obrazków w Draw i Impress
– nowy system notatek we Writerze
– moduł Solver w arkuszu Calc
– import makr Visual Basic for Applications
– współdzielenie obszaru roboczego w Calc
– zakresy błędów w wykresach Calc
Wydajność edytorów
| Test | OpenOffice.org Writer 3.0 | Microsoft Office Word 2007 |
|---|---|---|
| Zimny start (po uruchomieniu systemu) | 15,5 sekundy | 6,5 sekundy |
| Ciepły start (ponowne uruchomienie pakietu) | 1 sekunda | 1 sekunda |
| Załadowanie 6-stronicowego dokumentu DOC | 1,5 sekundy | 1,3 sekundy |
| Załadowanie 400-stronicowego dokumentu DOC | 42,5 sekundy | 7,5 sekundy |
| Zamiana liter “a” na “x” w 50-stronicowym dokumencie (12 350 wystąpień) | 7,5 sekundy | 2,5 sekundy |
