Ctrl+Alt+Del – podejrzewamy, że wszyscy użytkownicy komputerów zgodnych ze standardem IBM PC znają tę kombinację przycisków. Służy ona, w zależności od posiadanego systemu operacyjnego, do uruchomienia ponownie komputera, wywołania menu serwisowego lub innych, zazwyczaj awaryjnych czynności. Jej twórca umieścił ją jednak w pierwszym obsługującym ją komputerze w ramach żartu.
Wymyślił ją David Bradley, projektant pierwszego IBM PC. Miał to być tak zwany easter egg, czyli żart z użytkownika. Wciśnięcie wszystkich trzech przycisków równocześnie uruchamiało komputer na nowo, bez jakiegokolwiek ostrzeżenia skierowanego w stronę użytkownika lub prośby o potwierdzenie. Żart był “trudny do odkrycia”, bo nie było możliwe wciśnięcie wszystkich trzech przycisków za pomocą jednej ręki. Implementacja obsługi skrótu zajęła Bradley’owi raptem 10 minut.
Bradley nie przewidział, że jego żart stanie się jedną z kluczowych kombinacji klawiszowych. Oprogramowanie Microsoftu, które dominowało na komputerach IBM PC, było bardzo zawodne. Niejednokrotnie “miękki reset” był jedyną możliwością dalszego korzystania z komputera. Bradley nieraz nawet żartował: “To ja wynalazłem ten mechanizm, ale to Bill Gates uczynił go znanym!”. Sam Bill Gates próbował przekonać IBM, by ten umieścił na klawiaturze dodatkowy, dedykowany przycisk do miękkiego resetu. Nie udało mu się jednak do tego przekonać swojego partnera.
Już nie tylko restart
Microsoft postanowił wykorzystać ów skrót do nieco bardziej zaawansowanych celów. Do czasów Windows 3.1 ów skrót klawiaturowy przechwytywał BIOS i dokonywał ponownego uruchomienia komputera. Ale Windows 3.1 w trybie 386 Enhanced, a po nim Windows 95, Windows 98, Windows 98 SE i Windows ME ów skrót przechwytywał, dzięki dedykowanemu sterownikowi do klawiatury.
Windows 3.1 zamiast uruchamiać komputer, wyświetlał błękitny ekran, który pozwalał na zamknięcie dowolnej aplikacji, w tym takiej która przestała odpowiadać. Dopiero ponowne wciśnięcie owej kombinacji uruchamiało ponownie system.
W systemach Windows 95, Windows 98 i Windows Me Microsoft poszedł o krok dalej. Wciśnięcie trzech klawiszy funkcyjnych blokowało cały system i pozwalało użytkownikowi na zamknięcie dowolnego procesu, w tym takiego, który przestał odpowiadać. Podobnie jak w przypadku Windows 3.1, ponowne wciśnięcie Ctrl+Alt+Del uruchamiało ponownie system.
Przyszłością Microsoftu były jednak systemy Windows NT. Windows 2000, Windows XP, Windows Vista a nawet Windows 8 – one wszystkie należą do tej rodziny. A w nich ów skrót ma dużo więcej zastosowań. Wszystko zależy od tego, w jakim aktualnie stanie jest system. Jeżeli użytkownik jest zalogowany, to po wciśnięciu owego skrótu klawiszowego wywoływane jest menu zabezpieczeń, które pozwala zablokować komputer, wylogować się, zmienić hasło, uruchomić Menadżer Zadań, uruchomić ponownie komputer, uśpić go lub go wyłączyć.
Nie samym Windows człowiek żyje
Skrót ten przyjął się z uwagi na bliskie relacje IBM-a z Microsoftem i fakt, że IBM PC z Windows bardzo szybko stał się dominującą platformą na rynku. Czy to oznacza, że na innych platformach nie pełni on żadnej roli? Niezupełnie.
Apple postanowił odpowiedzieć żartem na żart IBM-a. W systemie OS X Server naciśnięcie przycisków Control + Option (odpowiednik Alt w Makach) + Del wywołuje komunikat “This is not DOS” (“to nie DOS”, czyli jeden z pierwszych systemów Microsoftu). W Linuksie ów skrót jest dużo powszechniejszy.
Jeżeli nie zostanie załadowany żaden inny moduł obsługujący klawiaturę, Linuksowe jądro realizuje dokładnie tę samą funkcję, co Windows: inicjuje miękki restart komputera. Zazwyczaj jednak twórcy dystrybucji linuxowych i / lub środowisk graficznych mają na to inny, zazwyczaj lepszy pomysł. Bardzo często przypomina on mechanizm wprowadzony w Windows, a zatem odpowiednie menu z menadżerem procesów i funkcjami logowania.
Dziś komputery pracują nieporównywalnie bardziej stabilnie niż za czasów pierwszych systemów Windows. Kiedyś Ctrl+Alt+Del kojarzył się z nerwową reakcją na zawieszenie się, zazwyczaj po raz kolejny, komputera w danym dniu. Dziś jest to skrót używany przede wszystkim przez bardziej zaawansowanych użytkowników. Skojarzenie jednak, zwłaszcza wśród nieco starszej części naszej redakcji, pozostaje to samo…
