Badanie dowodzi, że loty w kosmos nie służą zdrowiu

Badanie przeprowadzono u 11 astronautów, którzy przebywali na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). U sześciu osób pojawił się zastój krwi lub jej wsteczny przepływ w żyle szyjnej wewnętrznej. Żyła szyjna wewnętrzna (vena jugularis interna) to duże parzyste naczynie na szyi, odprowadzające krew z twarzy, czaszki i szyi. Do zmian doszło po zaledwie 50 dniach w kosmosie. Pomiary prowadzono zarówno w trakcie lotu, jak i po jego zakończeniu. U jednej z badanych osób stwierdzono zakrzepicę. Wprawdzie to pierwszy taki przypadek w historii dotychczasowych badań przeprowadzonych u osób biorących udział w lotach kosmicznych, jednak zastój krwi lub jej wsteczny przepływ budzi prawdziwy niepokój. Nieważkość wiąże się bowiem z zastojem przepływu krwi w żyle szyjnej wewnętrznej, co z kolei może prowadzić do zakrzepicy u zdrowych astronautów, a to stanowi nowo odkryte ryzyko lotów kosmicznych.
badanie

Astronauta

Według zespołu lekarzy, którzy nadzorowali badanie, ten problem musi zostać rozwiązany, zanim zaczniemy wysyłać ludzi na Marsa. Konsekwencje zakrzepicy mogą być poważne, nawet śmiertelne (prowadząc np. do udaru mózgu).

Działanie nieważkiego środowiska podczas lotu kosmicznego powoduje przewlekłe przemieszczanie się krwi i płynów tkankowych w kierunku głowy (…), z nieznanymi konsekwencjami dla odpływu z żył mózgowych.
“Assessment of Jugular Venous Blood Flow Stasis and Thrombosis During Spaceflight”, dr Michael B. Stenger

Na Ziemi to grawitacja odpowiada za przepływ krwi z głowy do reszty ciała. W kosmosie jej brak. Naukowcy sugerują, że pewnym rozwiązaniem może być zastosowania specjalnych urządzeń typu lower body negative pressure (LBNP). Urządzenie obniża ciśnienie powietrza w dolnej części ciała, wymuszając odprowadzenie płynów ustrojowych z partii górnej. Co może jednak spowodować omdlenie.

LBNP
(Fot. OeWF/Andreas Koehler)

Autorzy artykułu podkreślają, że jest to pierwsze badanie tego typu, mimo że ludzie latają w kosmos już od 50 lat. Według nich prawdopodobne jest więc, że podczas wcześniejszych misji również u astronautów występowały zakrzepy żył.

WARTO PRZECZYTAĆ:

NASA: raport o skutkach długotrwałego pobytu w kosmosie