Kto walczył w bitwach pod Himerą?

Naukowcy od dawna zastanawiają się, kto walczył w starożytnych greckich bitwach pod Himerą. Nowo pozyskane dowody geochemiczne dostarczają satysfakcjonujących odpowiedzi.
Kto walczył w bitwach pod Himerą

Ruiny świątyni pod Himerą

Armie w bitwach pod Himerą były mieszanką miejscowych i obcych, zgodnie z badaniami opublikowanymi 24 marca 2021 r. w czasopiśmie “PLOS ONE” przez zespół Katherine Reinberger z Uniwersytetu Georgii w USA. Dane te zaprzeczają niektórym twierdzeniom zawartym w historycznych relacjach starożytnych greckich pisarzy.

Co wydarzyło się pod Himerą?

W 480 r. p.n.e. starożytne greckie miasto Himera z powodzeniem odparło armię Kartagińczyków. W 409 roku p.n.e. Kartagina zaatakowała ponownie, a Himera upadła. Ówcześni historycy – w tym Herodot i Diodor Sycylijski – napisali, że Himera była silna w pierwszej bitwie dzięki pomocy greckich sojuszników, podczas gdy w drugiej bitwie nie miała wsparcia i dlatego upadła. Ze względu na ograniczoną perspektywę starożytnych historyków, relacje te mogą być niekompletne i tendencyjne.

Naukowcy z Uniwersytetu Georgii przetestowali te historyczne twierdzenia w odniesieniu do dowodów geochemicznych. Pobrali próbki izotopów strontu i tlenu ze szkliwa zębów 62 żołnierzy, którzy walczyli w tych bitwach. Skład zębów żołnierzy różnił się w zależności od regionu ich pochodzenia.

Odkryto, że podczas pierwszej bitwy ok. 30 % żołnierzy miejscowych, podczas gdy w drugiej aż 75 % uczestników pochodziła z okolic Himery. Analizy te potwierdzają pisemne twierdzenia, że Himera była bardziej wspomagana przez osoby z zewnątrz podczas pierwszej niż drugiej bitwy. Jednakże dowody pokazują również, że w przeciwieństwie do źródeł pisanych, wielu żołnierzy z zewnątrz nie było greckimi sojusznikami, lecz najemnikami wynajętymi spoza greckich terytoriów.

Badanie to pokazuje siłę archeologii do potwierdzania tekstów historycznych i ujawniania potencjalnych uprzedzeń w starożytnych pismach. Starożytni greccy historycy mogli celowo bagatelizować rolę zagranicznych najemników w bitwach pod Himerą, starając się utrzymać bardziej greckocentryczną narrację i uniknąć potencjalnie niesmacznego dla tamtego społeczeństwa tematu zagranicznych najemników.

Byliśmy w stanie użyć izotopów, by wesprzeć starożytnych historyków, jednocześnie podważając te źródła poprzez znalezienie dowodów na istnienie najemników i potencjalnie zagranicznych żołnierzy o bardzo zróżnicowanym pochodzeniu geograficznym. Badanie to jest również ważne dla przyszłych analiz migracji w basenie Morza Śródziemnego poprzez rozszerzenie sieci porównawczych wartości izotopowych.