Naukowcy z University of Manchester odkryli, że słaby, szybko rozszerzający się obłok międzygwiezdny (lub mgławica) znany jako Pa 30 otaczający jedną z najgorętszych gwiazd w Drodze Mlecznej – Gwiazdę Parkera – może tak naprawdę być supernową obserwowaną ponad 800 lat temu w Chinach. Wyniki badań opublikowano w Astrophysical Journal Letters.
Rzadkie supernowe w sąsiedztwie
Od 1006 r. w Drodze Mlecznej zaobserwowano tylko pięć jasnych supernowych. Spośród nich obiekt znany w chińskiej astronomii jako gwiazda gościnna (nagle pojawiająca się w miejscu, w którym wcześniej nie zaobserwowano żadnej gwiazdy) z 1181 r. pozostaje wielką tajemnicą. Dostrzegli ją chińscy i japońscy uczeni w XII w., którzy opisali, że była ona jasna jak Saturn i można było ją oglądać przez sześć miesięcy. Zapisali również jej przybliżoną lokalizację na niebie. Niestety, współcześni astronomowie nie znają żadnej pozostałości po wybuchu supernowej w tym miejscu.
Zespół kierowany przez prof. Alberta Zijlstrę z University of Manchester odkrył, że mgławica Pa 30 rozszerza się s prędkością ponad 1100 km/s. Określono jej wiek na ok. 1000 lat, co pokrywa się w obserwacjami z 1181 r.
Historyczne doniesienia umiejscawiają gwiazdę gościnną pomiędzy dwoma chińskimi gwiazdozbiorami, Chuanshe i Huagai. Gwiazda Parkera dobrze pasuje do tej pozycji. Oznacza to, że zarówno wiek, jak i położenie pasują do wydarzeń z 1181 roku.Albert Zijlstra
Już wcześniej astronomowie zaproponowali, że Pa 30 i Gwiazda Parkera są wynikiem fuzji dwóch białych karłów. Takie zdarzenia prowadzą do powstania stosunkowo słabej supernowej typu Iax.
Tylko około 10% supernowych jest tego typu i nie są one dobrze poznane. Fakt, że SN1181 była słaba, ale gasła bardzo powoli pasuje do tego typu. Jest to jedyne takie zdarzenie, w którym możemy badać zarówno mgławicę, jak i gwiazdę, a także mieć opis samej eksplozji.Albert Zijlstra
Wszystkie informacje, takie jak wiek, lokalizacja, jasność i historycznie zarejestrowany 185-dniowy czas trwania, wskazują, że Pa 30 i Gwiazda Parkera to właśnie ta tajemnicza, historyczna supernowa odkryta w 1181 r. Kosmiczni detektywi tym razem się sprawili na medal!
