Układ podwójny gwiazd inny niż wszystkie. Niezwykła obserwacja

Astronomowie odkryli chromosferycznie aktywny zaćmieniowy układ podwójny o silnie ekscentrycznej orbicie. To naprawdę nietypowe ciało niebieskie – co je wyróżnia?
Układy podwójne są dość powszechne we Wszechświecie, ale ich obserwacje niekoniecznie

Układy podwójne są dość powszechne we Wszechświecie, ale ich obserwacje niekoniecznie

Obiekt o oznaczeniu ASASSN-V J192114.84+624950.8 został odkryty przez naukowców z Ohio State University (OSU) w ramach programu All-Sky Automated Survey for SuperNovae (ASAS-SN), który składa się z 20 robotycznych teleskopów rozmieszczonych zarówno na obu półkulach.

Chociaż ASAS-SN został zaprojektowany do poszukiwania supernowych, monitoruje również jasność ok. 100 mln gwiazd, co może pomóc w namierzaniu nowych zmiennych. Szczególnie trudno dostrzec tzw. układy podwójne z zaćmieniem. Tym razem jednak się udało.

Co wyróżnia ten obiekt?

Zespół astronomów z OSU, kierowany przez Zachary’ego S. Waya, poinformował o odkryciu takiego układu podwójnego – mowa o ASASSN-V J192114.84+624950.8 (w skrócie J1921). Nakierowany na niego kosmiczny teleskop TESS potwierdził, z czym mamy do czynienia.

Badanie wykazało, że J1921 to układ podwójny składający się z dwóch chromosferycznie aktywnych, rotujących gwiazd zmiennych znajdujących się na zaćmieniowej i silnie ekscentrycznej, 18,46-dniowej orbicie. Układ znajduje się ok. 1027 lat świetlnych od Ziemi.

Gwiazda główna J1921 (prawdopodobnie żółty lub pomarańczowy karzeł) ma promień około 0,9 promienia Słońca i jest o około 29 % mniej masywna od naszej gwiazdy dziennej. Jego jasność jest na poziomie około 0,48 jasności słonecznej, a temperatura efektywna szacowana jest na 5050 K. Zmierzono, że okres rotacji gwiazdy wynosi około 1,52 dnia.

Gwiazda wtórna (towarzysząca) ma promień około 0,64 promienia Słońca i masę stanowiącą 0,55 masy słonecznej. Jasność tej gwiazdy wynosi zaledwie 0,12 jasności słonecznej, a jej temperatura efektywna została obliczona na ok. 4190 K. Obrót wokół własnej osi zajmuje jej 1,79 dnia.

J1921 to bardzo osobliwy układ podwójny i cel przyszłych obserwacji. W podsumowaniu badania, którego treść możecie znaleźć tutaj, czytamy:

Układ ten, ze względu na swoją bliskość i osobliwą orbitę, może być interesujący z powodu wybitnej rozbieżności pomiędzy teoretycznie przewidywanymi a rzeczywistymi promieniami tego typu gwiazd karłowatych.