Coś dziwnego dzieje się na Neptunie. Naukowcy nie wiedzą, skąd takie wahania temperatur

Naukowcy uchwycili zaskakujące wahania temperatur Neptuna, do których doszło na przestrzeni 17 lat. Odkryto zaskakujący spadek globalnej temperatury planety, po którym nastąpiło gwałtowne ocieplenie bieguna południowego. Skąd takie wahania?
Po lewej zdjęcie Neptuna wykonane instrumentem MUSE VLT ESO, po prawej zdjęcie wykonane przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a

Po lewej zdjęcie Neptuna wykonane instrumentem MUSE VLT ESO, po prawej zdjęcie wykonane przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a

Na Neptunie – podobnie jak na Ziemi – występują pory roku, ale są one znacznie dłuższe niż na naszej planecie. To dlatego, że jeden rok na Neptunie (obieg wokół Słońca) trwa 165 ziemskich lat. Z tego powodu, pory roku trwają po 40 lat. Od 2005 r. na półkuli południowej Neptuna trwa lato.

Czytaj też: Dlaczego Uran i Neptun mają różne barwy?

Międzynarodowy zespół astronomów wykorzystał Bardzo Duży Teleskop Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO VLT) do przejrzenia prawie 100 zdjęć Neptuna w podczerwieni, aby zebrać najbardziej szczegółowe dane dotyczące ogólnych trendów temperatury na planecie. Wykazały one, że pomimo nadejścia lata na południu, większość planety ochłodziła się w ciągu ostatnich dwóch dekad. W latach 2003-2018 średnia temperatura Neptuna spadła aż o 8oC. Z kolei w latach 2018-2020 temperatury Neptuna wzrosły aż o 11oC. Tak gwałtownych zmian nie obserwowano nigdy wcześniej na tej planecie.

Nasze dane obejmują mniej niż połowę sezonu na Neptunie, więc nikt nie spodziewał się dużych i gwałtownych zmian.Glenn Orton z Laboratorium Napędu Odrzutowego Caltech (JPL)
Ta kompozycja przedstawia termiczne obrazy Neptuna wykonane w latach 2006-2020. Pierwsze trzy zdjęcia (2006, 2009, 2018) zostały wykonane za pomocą instrumentu VISIR na Bardzo Dużym Teleskopie ESO, natomiast zdjęcie z 2020 roku zostało wykonane przez instrument COMICS na Teleskopie Subaru

Neptun znajduje się ok. 4,5 mld km od Słońca, a średnie temperatury tam panujące sięgają -220oC. Nic więc dziwnego, ze dokładne pomiary przeprowadzane z Ziemi są bardzo trudne. W ostatnim badaniu, naukowcy mierzyli temperaturę za pomocą kamer termowizyjnych, które dokonują pomiaru światła podczerwonego.

Tego typu badania są możliwe tylko dzięki czułym zdjęciom w podczerwieni z dużych teleskopów, takich jak VLT, które mogą wyraźnie obserwować Neptuna, a te są dostępne dopiero od około 20 lat.prof. Leigh Fletcher z Uniwersytetu w Leicester, współautor badań

Wahania temperatur na Neptunie były nieoczekiwane. Naukowcy nie wiedzą, co mogło je spowodować. Mogły być to zmiany w chemii stratosfery planety, przypadkowe zjawiska pogodowe czy aktywność Słońca. Na ten moment nie można wykluczyć żadnej możliwości.

Neptunowi na pewno będą przyglądały się przyszłe teleskopy naziemne, m.in. Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT) należący do ESO. W badaniach tej planety weźmie udział także Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba.