Plan jest prosty na papierze i złożony w praktyce. Dowiedzieliśmy się, jak to bawarski urząd ds. zabytków modernizuje dach swojej własnej siedziby w Alte Münze (Starej Mennicy) wykorzystując solarne dachówki dostarczone przez polski ML System. Jeśli zadziała to tak, jak obiecano, projekt pokaże, jak wytwarzanie energii na miejscu może wtopić się w tkankę obiektu wpisanego do rejestru bez wrażenia technologicznej doczepki. Jeśli jednak zawiedzie, krytycy fotowoltaiki na zabytkach dostaną nową amunicję. Tak czy inaczej, stawka wykracza poza jeden dach.
Polskie solarne dachówki dla monachijskiej Starej Mennicy. Co to naprawdę oznacza dla zabytków i BIPV?
Wiemy, że w ramach tego projektu ceramiczne dachówki fotowoltaiczne firmy ML System, pod marką PhotonRoof, pokryją około 400 m² dachu na Alte Münze, a więc renesansowym kompleksie z lat 1563-1567, który od 1986 roku mieści Bawarski Krajowy Urząd Ochrony Zabytków. Instalacja ma mieć moc 30 kWp i prognozowaną produkcję 32 MWh rocznie (ok. 1067 kWh na kWp rocznie), co wpisuje się w zasoby słoneczne Monachium, gdzie długoterminowe uzyski specyficzne w okolicach lub nieco powyżej 1000 kWh/kWp są typowe dla dobrze zorientowanych instalacji. Przekładając to na praktykę, 32000 kWh mogłoby pokryć roczne zużycie prądu przez mniej więcej 10-11 przeciętnych niemieckich gospodarstw domowych.
Czytaj też: Prąd z kosmosu, którego potrzebuje świat. Zapomnij o panelach słonecznych w ogrodach i na dachach
Nie jest to jednak typowy fotowoltaiki montaż na dachu, a fotowoltaika zintegrowana z budynkiem (BIPV), która to zastępuje elementy powłoki budynku (pokrycie dachu, okładzinę elewacji) elementami PV, dzięki czemu elektrownia znika w architekturze. To szczególnie atrakcyjne w strefach chronionych, gdzie klasyczne moduły na konstrukcjach są często odrzucane ze względów wizualnych. Europejskie środowisko badawcze PV oraz grupa zadaniowa IEA ds. BIPV wskazują na rolę BIPV w godzeniu ochrony zabytków z dekarbonizacją, pod warunkiem kontroli koloru, faktury i refleksyjności oraz wykonania detali jak dla pełnoprawnych wyrobów budowlanych, a nie wielkich czarnych “paneli na wspornikach”.
Czym wyróżnia się PhotonRoof i dlaczego nie jest to idealne rozwiązanie?
Anglojęzyczna karta produktu ML System mocno akcentuje estetykę i integrację, a nawet deklaruje “do 30% więcej zielonej energii niż klasyczna instalacja PV o tej samej mocy”. To odważna teza. Różnice tej skali zwykle wynikają ze specyfiki miejsca, zachowania termicznego, strategii pracy falowników czy właściwości antyzabrudzeniowych, a nie z jakiejś magicznej geometrii dachówek. Dopóki niezależny zestaw danych z praktycznej pracy instalacji w Monachium nie zostanie upubliczniony, dopóty 30% należy traktować jako deklarację producenta, a nie oczekiwanie bazowe.
Czytaj też: Zaskakujące odkrycie. Te akumulatory nie powinny tak działać
Nikt nie powinien udawać, że dachówki BIPV to najtańszy sposób na dołożenie fotowoltaiki do budynku, bo w całej Europie i Wielkiej Brytanii systemy dachówek kosztują mniej więcej 1,5-2 razy więcej niż klasyczne moduły przy tej samej mocy. Jednak w momencie gdy dach i tak kwalifikuje się do wymiany, a wymogi wizualne są surowe, taka premia może być uzasadniona, bo BIPV zastępuje samo pokrycie i zachowuje linie widokowe, na których zależy komisjom planistycznym. Gdy budżet jest napięty, a kwestia wizualna nie stanowi problemu, standardowe moduły pozostaną lepszą propozycją wartości.
Czytaj też: Branża EV stoi przed gigantycznym wyzwaniem produkcyjnym. Potrzeba ogniw dla 142 milionów pojazdów
Innymi słowy, panele słoneczne nigdy nie zostaną wyparte całkowicie przez przyjemne dla oka dachówki słoneczne. Widać to nawet po tym, że zamówienie realizowane przez ML System dla Monachium nie jest jednorazowym przypadkiem. Polska spółka zbiera zamówienia na BIPV w Europie i poza nią na ponad 40000 m² produktów, a w tym blisko 3500 m² dachówek PhotonRoof. Sztandarowy kontrakt w Grecji obejmuje integrację ponad 17500 m² szkła fotowoltaicznego w trzech nowych publicznych szpitalach projektu Renzo Piano, pokazując, że BIPV da się skalować na złożonych inwestycjach instytucjonalnych.