Zaraz po tym, jak komputery zawędrowały pod strzechy, trafiły tam też cyfrowe wersje klasycznych strategii. Cierpliwe procesory zdjęły z ludzi całą nudną harówkę związaną z przestrzeganiem reguł i gracze mogli bez reszty poświęcić się taktycznym subtelnościom. Szybko dostrzeżono, że zrzucenie “czarnej roboty” na maszynę umożliwia znaczne skomplikowanie reguł, a tym samym zwiększa atrakcyjność rozgrywki i jej realizm bez szkody dla zabawy.
Kolejne pojawiające się gry uwzględniały wpływ ukształtowania terenu na poruszanie się oddziałów i wynik walki, określały niezależnie szanse zwycięstwa jednostki w ataku i obronie przeciwko różnym formacjom przeciwnika, ustalały stopień zmęczenia żołnierzy, szacowały zmiany w morale wojsk w zależności od poniesionych strat lub ogólnej sytuacji na froncie. Nie pominięto znaczenia zaopatrzenia, wsparcia ogniowego, a nawet pogody. Wszystkie te mechanizmy działały w sposób niewidoczny dla gracza, który wpatrzony w ekran wydawał rozkazy kompaniom, batalionom i pułkom.
| Z nie znanych kart historii – hitlerowska inwazja na USA |  |
Wieloletnia ewolucja militarnych gier strategicznych nie przebudowała ich znacznie w stosunku do kartonowego pierwowzoru: pole bitwy reprezentowała podzielona na sześciokąty mapa, na której tłoczyły się żetony. Od czasu komputera Atari niewiele się pod tym względem zmieniało… aż do pojawienia się gry Panzer General, która proste schematy rzek, miast, lasów i gór zastąpiła bardzo ładnymi rysunkami tychże, a zamiast abstrakcyjnych żetonów wprowadziła miniatury wozów bojowych, dział, samolotów i sylwetki piechurów. Kontynuacja tego przeboju –
Panzer General II — prezentuje jeszcze ładniejsze obrazy placów boju, opracowane na podstawie zdjęć lotniczych. Dumni autorzy gry, szczycąc się osiągniętym pseudotrójwymiarowym, fotorealistycznym efektem, nazwali zastosowaną technologię Living Battlefield. Rzeczywiście – pole bitwy jak żywe. Panzer General II jest bez wątpienia najładniejszą obecnie strategiczną grą turową.
Podobnie jak jego pierwsza część, Panzer General II pozwala na stoczenie najważniejszych bitew II wojny światowej, a także rozegranie starć hipotetycznych, jak niemieckie inwazje na Anglię czy USA. Oprócz ponad czterdziestu pojedynczych scenariuszy gra oferuje pięć kampanii, a także edytor umożliwiający zaprojektowanie nowych bitew.
Zmiany w stosunku do poprzedniej wersji nie ograniczają się do efektowniejszej grafiki. Zmniejszeniu uległa skala mapy – o ile w pierwszej części w inwazji na Anglię zadaniem niemieckich sił był podbój połowy tej wyspy, o tyle teraz walczy się o przedmieścia Londynu i okoliczne miasteczka. Jeszcze bardziej zwiększono rolę wojsk pancernych – ciężkie czołgi mogą razić cele oddalone o dwa pola, co zmniejsza rolę artylerii i lotnictwa, a słabo opancerzone siły przeciwnika stawia w trudnej sytuacji. Może to rodzić zarzut o przecenianie roli parametrów technicznych ciężkiego sprzętu. Jednak w czasie historycznych zmagań rzeczywiście zdarzały się sytuacje, że zaskoczony przez kilkanaście Shermanów Tygrys niszczył część z nich i pomimo otrzymania kilku celnych trafień odjeżdżał nie uszkodzony. Zmiany wprowadzone do mechanizmów gry powodują, że Panzer General II nie jest jedynie odświeżoną wersją swego poprzednika, ale stanowi nową jakość.
 | Takim sprzętem podbijemy Europę |
Druga część Pancernego Generała nie jest, niestety, pozbawiona wad. W drodze ewolucji produkt zyskał nowe, atrakcyjne cechy, tracąc niektóre użyteczne funkcje. Zgodnie z obowiązującymi dziś tendencjami umożliwiono grę wieloosobową przez Internet. Szkoda jednak, że zrezygnowano z możliwości gry dwóch osób na jednym komputerze. Wizualny przepych utrudnia niekiedy orientację na planszy i wtedy gracz żałuje, że nie można wrócić do ascetycznej wprawdzie, ale przejrzystej grafiki serii V for Victory .
| w skrócie |
| Panzer General II |
| Wymagania: PC Pentium; 16 MB RAM; karta graficzna SVGA; karta dźwiękowa; napęd CD-ROM 4x; Windows 95; DirectX |
| Producent: SSI |
| Dostarczył: Optimus Bis, Częstochowa, tel.: (0-34) 65 29 74, faks: 65 29 39 |
| Cena: 139 zł |
Mimo pewnych niedociągnięć Panzer General II jest jedną z najciekawszych gier dotyczących historii wojskowości. Odwzorowanie dziesiątków typów broni i ich zastosowania na polu najważniejszych bitew II wojny światowej ma więcej walorów edukacyjnych niż niejeden przegadany program popularnonaukowy. W połączeniu z efektowną grafiką i intuicyjnym interfejsem omawiana gra może dostarczyć długich godzin zabawy osobom o nie spełnionych ambicjach Małego Kaprala.