Czterdziestolatek
Dobrej jakości obraz telewizyjny na nowoczesnym odbiorniku panoramicznym nie wygląda źle. Niestety, to tylko złudzenie. Porównajmy możliwości powszechnego w Europie PAL-u – 576 linii obrazu i około 400 tysięcy pikseli – z parametrami taniego aparatu fotograficznego (rozdzielczość dziesięć razy wyższa, rozmiar obrazu dziesięć razy mniejszy). A przecież mogliśmy trafić gorzej: opracowany w USA system NTSC, nie dość że cechuje się jeszcze niższą rozdzielczością, to w dodatku powoduje przekłamanie barw obrazu podczas transmisji na duże odległości. Jak stwierdzili projektanci, jest to cena, którą warto płacić za zachowanie zgodności z amerykańskim systemem telewizji czarno-białej z roku… 1938.
Prace nad nowym standardem TV rozpoczęto już w latach osiemdziesiątych. Jak to jednak często bywa w podobnych wypadkach, zamiast jednego, ogólnoświatowego systemu powstała cała chmara propozycji, na które nigdy nie zapanowała powszechna zgoda. Na scenę w końcu wkroczył przemysł komputerowy.
Starociom nie!
Technologią, która pozwoliła praktycznie wdrożyć telewizję wysokiej rozdzielczości (HDTV – High Definition Television), okazał się MPEG-2. Dzięki niej widzowie w Ameryce Północnej i kilku krajach Azji już od kilku lat cieszą się przekazami o doskonałej jakości. Co najważniejsze, choć istnieją różnice w sposobach przekazywania sygnału (droga naziemna, satelitarna, odmienne sposoby kodowania i modulacji oraz szyfrowania strumieni dla płatnych telewizji), to parametry samego obrazu są zawsze bardzo podobne. W rezultacie zarówno telewizory HDTV, jak i znaczna część dekoderów (moduły odpowiedzialne za dekodowanie strumienia obrazu MPEG-2) są takie same dla całego świata.
Czego można więc oczekiwać od telewizji HDTV? Nadawcy mają zawsze do wyboru dwie panoramiczne rozdzielczości: 1920×1080 lub 1280×720 pikseli. W wyższym trybie stosowany jest przeplot (a więc podobnie jak w klasycznej telewizji PAL i NTSC, w jednym cyklu wyświetlane są tylko linie parzyste lub nieparzyste), a przy niższej rozdzielczości stosuje się tryb progresywny – każda nadawana klatka niesie informacje o wszystkich liniach. Pierwszy tryb jest określany krótko jako 1080i, drugi zaś 720p. Warto zwrócić uwagę, że mimo sporej różnicy w rozdzielczości oba typy strumieni cechują się taką samą objętością danych w jednostce czasu – oszczędności wynikające z mniejszej liczby punktów obrazu w trybie 720p dokładnie odpowiadają zwiększonemu zapotrzebowaniu na pasmo w związku ze skanowaniem progresywnym. W praktyce większość stacji HDTV nadaje w systemie 1080i.
Suche rozważania dotyczące rozdzielczości dają jednak tylko niewielkie wyobrażenie o jakości obrazu, który można zobaczyć na ekranie odbiornika HDTV. Pięciokrotnie większa liczba pikseli w porównaniu ze standardem PAL daje bowiem wprost niesamowite wrażenie. Przypomnijmy sobie najlepsze zdjęcie, jakie widzieliśmy na ekranie monitora komputerowego, a następnie wyobraźmy sobie film o takiej właśnie jakości, wyświetlany na ekranie o przekątnej 40 cali. Efekt będzie piorunujący.
Parametry techniczne nośników dla filmów HDTV | ||||
Blu-ray jednowarstwowy | Blu-ray dwuwarstwowy | HD DVD jednowarstwowy | HD DVD dwuwarstwowy | |
Pojemność | 25 GB | 50 GB | 15 GB | 30 GB |
Długość światła laserowego wykorzystywanego do odczytu | 405 nm | 405 nm | 405 nm | 405 nm |
Apertura numeryczna | 0,85 | 0,85 | 0,65 | 0,65 |
Maksymalny bitrate filmów | 36 Mb/s | 36 Mb/s | 36 Mb/s | 36 Mb/s |
Kompresja wideo | MPEG-2, MPEG-4, AVC, VC-1 | MPEG-2, MPEG-4, AVC, VC-1 | MPEG-2, MPEG-4, AVC, VC-1 | MPEG-2, MPEG-4, AVC, VC-1 |