Nieudokumentowane funkcje Firefoksa

Przeglądarka Firefox wśród bardziej zaawansowanych użytkowników pecetów cieszy się taką samą popularnością jak Internet Explorer domyślnie zainstalowany w Windows. Nie znaczy to jednak, że nic w niej nie można poprawić. Przedstawiamy kilka sztuczek związanych z Firefoksem, o których większość internautów nie słyszała. Ułatwiają i przyspieszają one przeglądanie stron WWW.

Tworzenie kopii zapasowej rejestru przeglądarki

Firefox ma stronę ustawień niedostępną z poziomu menu podobną do Rejestru systemu Windows. Dostęp do niej uzyskuje się, wpisując w polu adresu “about:config”. Jak to zazwyczaj z rejestrami bywa, nie są one proste w obsłudze, a błędne ustawienia mogą w nich prowadzić do niepożądanych efektów, a nawet niestabilnej pracy aplikacji. Przed wprowadzaniem zmian w konfiguracji przeglądarki zalecamy utworzenie kopii zapasowej jej rejestru.

W tym celu zamknij przeglądarkę, kliknij menu »Start | Uruchom« (w systemie Vista tylko przycisk »Start«) i w pole tekstowe wpisz ciąg “%appdata%\mozilla\firefox\profiles”, a następnie naciśnij klawisz [Enter]. W efekcie pojawi się okno programu Eksplorator Windows i zostanie wyświetlony folder o dziwnej nazwie z rozszerzeniem DEFAULT. Otwórz ten folder i skopiuj plik “prefs.js”, zachowując go w bezpiecznym miejscu. Gdy przeglądarka w wyniku eksperymentów z rejestrem przestanie stabilnie pracować, należy ją zamknąć i nadpisać plik “prefs.js” jego poprawną, zachowaną wcześniej wersją.

Przystosowanie do połączeń szerokopasmowych

Może to zabrzmi niewiarygodnie, ale przeglądarka Firefox jest domyślnie przystosowana do połączeń typu dial-up. By cieszyć się pełną wydajnością podczas korzystania z połączeń szerokopasmowych (takich jak Neostrada), powinniśmy zmienić kilka ustawień.

Zmiany obejmą funkcję zwaną pipelining, która wysyła kilka żądań naraz, bez czekania na odpowiedź serwera, co przyspiesza wczytywanie stron. Uwaga: niektóre serwisy mogą zostać wówczas błędnie wyświetlone. Skrócimy także do zera czas oczekiwania na rozpoczęcie renderowania strony (standardowo jest to 250 milisekund).

Oszczędzaj czas – używaj klawiatury

Jednym ze sposobów zwiększenia szybkości przeglądania stron WWW jest odstawienie myszy i korzystanie z klawiatury. Przedstawiamy użyteczne skróty klawiaturowe.

By wpisać adres strony do paska adresu, naciśnij kombinację [Ctrl] + [L]. Gdy łączysz się z serwisami, których adresy mają końcówki “.com” lub “.org”, wystarczy wpisać nazwę domeny, a następnie nacisnąć kombinację [Ctrl] + [Enter] w przypadku pierwszej końcówki lub [Ctrl] + [Shift] + [Enter] w przypadku drugiej. Przeglądarka sama doda rozszerzenie i zacznie od razu otwierać serwis. Chcąc szybko wpisać hasło do wbudowanej w Firefoksa wyszukiwarki, naciśnij kombinację [Ctrl] + [K]. Trzymając [Ctrl] i naciskając na klawiaturze strzałkę w dół albo w górę, zmienisz wyszukiwarkę, która ma dostarczyć odpowiedzi związanych z wpisanym hasłem.

Wyszukiwanie w obrębie otworzonej strony WWW jest możliwe po wybraniu kombinacji [Ctrl] + [F] – na dole ekranu pojawi się pasek narzędzi »Znajdź«. Dostępny jest też uproszczony pasek »Znajdź szybko«, który wywołasz, naciskając klawisz “/” (o ile kursor nie jest ustawiony w jakimś polu tekstowym, wówczas po prostu wpisujesz znak “/”). Obie metody wyszukiwania pozwalają przeskoczyć do kolejnego wystąpienia wpisanej frazy po naciśnięciu klawisza [F3].

Jeśli chcesz zobaczyć serwis w całej okazałości (bez menu), wciśnij [F11], co uruchomi tzw. tryb pełnoekranowy. Z kolei kombinacje klawiszy [Ctrl] + [=] i [Ctrl]+[-] umożliwiają odpowiednio zwiększanie i zmniejszanie czcionek na stronie.

Nawigacja między kartami

Jedną z najbardziej przydatnych funkcji przeglądarki Firefox jest możliwość wyświetlania wielu stron za pomocą kart. Nie trzeba klikać menu, aby otworzyć nową kartę – wystarczy nacisnąć kombinację [Ctrl] + [T]. Po otwarciu nowej karty kursor pojawi się od razu w pasku adresu. Między kartami możemy także szybko przechodzić, używając kombinacji klawiszy [Ctrl] + [Tab] (przejście do karty po prawej stronie) lub [Ctrl] + [Shift] + [Tab] (przejście do karty po lewej stronie).

Aby odsyłacz umieszczony na przeglądanej stronie otworzyć w nowej karcie, należy umieścić na nim wskaźnik, nacisnąć prawy przycisk myszy i wybrać z okienka polecenie »Otwórz łącze w nowej karcie«. Jeszcze szybciej zrobisz to, najeżdżając na odsyłacz i klikając środkowy przycisk myszy (rolkę). Można też sprawić, by wszystkie łącza otwierały się w kartach, a nie w nowym oknie – wówczas wystarczy na nie w typowy sposób kliknąć lewym przyciskiem myszy. W tym celu otwórz menu »Narzędzia | Opcje | Karty« i wybierz opcję »w nowej karcie«.

Dodawanie i usuwanie zakładek

Jeśli podczas surfowania po Internecie trafimy na stronę, która przypadła nam do gustu, najłatwiej do niej wrócimy dzięki tzw. zakładce. By dodać właśnie otwartą stronę do zakładek, wystarczy wcisnąć kombinację klawiszy [Ctrl] + [D] (można też z menu wybrać »Zakładki | Dodaj do zakładek…«). W okienku, które się pojawi, są dwie strzałki w dół, służące do wybrania folderu, w którym umieszczona zostanie dana zakładka. Lewa strzałka rozwija listę ostatnio wykorzystywanych folderów, zaś prawa otwiera drzewo wszystkich folderów, w którym jest też opcja »Nowy folder«. Teoretycznie nie trzeba trzymać zakładek w folderach, ale przy ich większej liczbie warto podzielić zakładki na grupy tematyczne.

Nieważne, jak dobrze zorganizujesz sobie zakładki, i tak będziesz tracił czas, przewijając te, których już nie używasz. Co więcej, z czasem część zakładek przestanie być aktualna, bo na docelowych stronach zostanie zmieniona treść albo w ogóle dane strony nie będą już dostępne.

By zrobić porządek w zakładkach, wybierz z menu »Zakładki | Zarządzaj zakładkami…«. W prawej części okna Menedżera zakładek widoczne będą poszczególne foldery z zakładkami. Po kliknięciu prawym przyciskiem myszy na jeden z folderów, zobaczysz okienko, w którym trzeba wybrać »Otwórz wszystkie w kartach«. Wówczas przeglądarka otworzy wszystkie zakładki z danego folderu. Jeśli na którejś karcie będzie wyświetlony komunikat: “Błąd 404 – nie znaleziono strony”, to zapamiętaj adres widoczny w Pasku adresu i usuń odpowiedni skrót z menu zakładek (w Menedżerze zakładek obok nazwy zakładki wyświetlany jest jej adres).

Wyszukiwanie za pomocą Paska adresu

Praktyczną funkcją Firefoksa, która prawie w ogóle nie została opisana, jest możliwość wyszukiwania z poziomu Paska adresu. Gdy dokonamy zatwierdzenia wpisanej w Pasek adresu frazy, automatycznie jest ona wyszukiwana w Google’u. Wyświetlony zostaje jednak tylko wynik opisywany w Google’u jako “Szczęśliwy traf” – najpopularniejsza strona pasująca do kryteriów wyszukiwania. Pełny zakres wyników wyszukiwania zostanie wyświetlony tylko wówczas, gdy dla danej frazy nie można znaleźć najpopularniejszej strony.

Jeśli nie ufasz “Szczęśliwemu trafowi” wyszukiwarki Google, możesz zmienić to ustawienie, edytując plik konfiguracji programu Firefox. Należy pamiętać o wcześniejszym wykonaniu jego kopii zapasowej. Wpisz w Pasek adresu polecenie »about:config« i naciśnij [Enter]. Na wyświetlonej stronie w pasku »Filtr« wpisz słowo “keyword”. Następnie dwukrotnie kliknij opcję »keyword.URL«. Standardowo w oknie, które się otworzy, jest wpisany adres http://www.google.com/search?ie=UTF-8&oe=UTF-8&sourceid=navclient&gfns=1&q=. By za każdym razem uzyskiwać pełną listę wyników, należy zastąpić go adresem http://www.google.pl/search?btnG=Szukaj+w+Googlel&q. Korzystając z opcji »keyword.URL«, zmienisz też wyszukiwarkę na inną niż Google.

Bezpieczne przechowywanie haseł

Używanie różnych haseł do poszczególnych serwisów zwiększa bezpieczeństwo, ale zapamiętanie wielu haseł jest trudne. Niestety, Menedżer haseł w programie Firefox nie jest bezpieczny, o ile nie zostanie użyta opcja »Hasło główne«. Aby je ustawić, wybierz w menu »Narzędzia | Opcje« i kliknij ikonę »Bezpieczeństwo«, a następnie zaznacz pola »Pamiętaj hasła dla witryn« i »Używaj hasła głównego«. Pamiętaj, by hasło główne było złożone – pomaga w tym »Miernik jakości hasła«.

Po ustawieniu hasła głównego zarządzanie dostępem do zabezpieczonych stron internetowych jest proste. Podczas podawania hasła zostaje wyświetlone okno z pytaniem, czy Firefox ma je zapamiętać. Gdy kolejny raz odwiedzimy daną stronę, przeglądarka automatycznie uzupełni hasło, z jednym istotnym wyjątkiem: jeśli użytkownik po uruchomieniu przeglądarki pierwszy raz łączy się z zabezpieczonym serwisem, zostanie wyświetlony monit z żądaniem wprowadzenia hasła głównego.

Cenzurowanie historii

Firefox zapisuje odwiedzane strony, co pomaga w szybkim odtworzeniu historii przeglądania. Jednak ta funkcja pozwala również innym użytkownikom komputera dowiedzieć się, jakie serwisy były odwiedzane. By odpowiednio dostosować tę funkcję, wybierz z menu »Narzędzia | Opcje« i kliknij ikonę »Prywatność«. Jeśli nie chcesz w ogóle zapisywać historii, odznacz pole »Pamiętaj strony odwiedzane w ciągu ostatnich [x] dni«. Można również wyłączyć zapamiętywanie tekstów wpisywanych w formularzach na stronach internetowych lub w polach wyszukiwania czy zachowywanie nazw pobranych programów.

Czyszczenie historii może być bardziej wybiórcze. Przeglądarka pozwala usunąć z listy odwiedzanych stron tylko wybrane pozycje, i to zarówno w historii Paska adresu (dostępnej w rozwijanym menu), jak i pełnej, dzielonej na daty liście stron, która pojawia się w panelu »Historia« (uruchamianym kombinacją klawiszy [Ctrl] + [H]). W pierwszym wypadku należy rozwinąć listę za pomocą strzałki znajdującej się z prawej strony Paska adresu, a następnie najechać wskaźnikiem myszy na wybrany adres i wcisnąć [Del] (nie klikamy na adres, bo to spowoduje otworzenie danej strony). By przeczyścić zawartość panelu »Historia«, najeżdżamy kursorem na wybraną nazwę strony, klikamy prawy przycisk myszy i z okienka wybieramy »Usuń«. Można też za pomocą klawisza [Shift] zaznaczyć kilka stron do równoczesnego usunięcia.

Ponadto możemy wymusić na Firefoksie usuwanie wybranych prywatnych danych gromadzonych przez przeglądarkę przy każdorazowym jej zamykaniu. W tym celu należy zaznaczyć we wcześniej już wykorzystywanej zakładce »Prywatność« opcję »Zawsze czyść prywatne dane przy zamykaniu programu Firefox«, a następnie kliknąć przycisk »Ustawienia«. Trzeba jednak pamiętać, że opcje te mają wpływ także na inne ustawienia przeglądarki. Gdy przykładowo wybierzemy czyszczenie zapamiętanych haseł, stracą sens nasze ustawienia związane z przechowywaniem haseł. Usuwanie ciasteczek spowoduje, że niektóre witryny przestaną pamiętać nasze spersonalizowane ustawienia. Z kolei czyszczenie pamięci podręcznej przeglądarki spowoduje lekki spadek szybkości wczytywania wcześniej odwiedzanych stron.