Dlaczego tak rzadko ingerujemy w elektronikę?

Wykorzystanie pełnego potencjału takich urządzeń, jak telefon komórkowy, nawigacja samochodowa czy aparat cyfrowy, oznacza dla konsumenta konieczność ciągłego zaangażowania w obsługę.
Autorzy są pracownikami Katedry Marketingu Produktu Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
Autorzy są pracownikami Katedry Marketingu Produktu Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
Autorzy są pracownikami Katedry Marketingu Produktu Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu

Autorzy są pracownikami Katedry Marketingu Produktu Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu

Taki stan rzeczy prowokuje wręcz do stawiania pytań: na ile faktycznie gotowi jesteśmy ingerować w posiadaną elektronikę? Czy jeśli już to robimy, to sprawia nam to trudność? I wreszcie co w ogóle sądzimy o konieczności zaangażowania w obsługę elektroniki użytkowej. Badanie na 1011-osobowej, reprezentatywnej próbie mieszkańców kraju – w połączeniu z serią pogłębionych wywiadów z grupą 105 osób – rzuciło nieco światła na te dylematy.

Jak się okazuje, spora grupa konsumentów deklaruje, iż nie ingeruje w swój sprzęt: 2/3 posiadaczy telefonów komórkowych nigdy nie uaktualnia jego oprogramowania i nie synchronizuje zawartości z komputerem, a 44 proc. właścicieli aparatów cyfrowych nigdy nie konfiguruje dostępnych opcji i ustawień. Co więcej, ponad 1/3 posiadaczy komputerów nigdy nie aktualizuje zainstalowanych na nich programów, a 27 proc. użytkowników nawigacji samochodowych nigdy nie dokonuje aktualizacji map (drugie tyle robi to rzadko).

Sytuację w odniesieniu do telefonów komórkowych i aparatów cyfrowych można zrozumieć – wszak wielu osobom podstawowa funkcjonalność tych urządzeń w zupełności wystarcza. Dziwić może natomiast stosunkowo duża liczba użytkowników, którzy nie aktualizują programów komputerowych oraz map w nawigacji, gdyż właśnie ta czynność nierzadko przesądza o jakości ich działania.

Czy ograniczone zaangażowanie konsumentów w obsługę sprzętu tłumaczyć można złożonością samego procesu? Raczej nie, bowiem osobom podejmującym powyższe czynności w większości wypadków nie sprawiają one specjalnych problemów. Ponad 2/3 osób, które deklaruje uaktualnianie oprogramowania telefonu i synchronizowanie jego zawartości z komputerem, twierdzi, że nie sprawia im to trudności. Problemu nie stanowi też aktualizacja oprogramowania w komputerze ani map w nawigacji GPS oraz konfigurowanie opcji i ustawień w aparacie cyfrowym – deklaruje tak odpowiednio 76, 68 i 72 proc. osób, które czynności te wykonują.

Wszystko to sugeruje, że małe zaangażowanie w obsługę sprzętu elektronicznego nie wynika z rzeczywistych trudności dotyczących jego aktualizowania czy konfigurowania, a ma raczej związek z niedostrzeganiem korzyści z takich działań lub obawami przed ich podejmowaniem. Wpływ emocji towarzyszących elektronice na sposób jej wykorzystywania potwierdziły dobitnie wywiady indywidualne: osoby odczuwające pozytywne emocje (ekscytacja, ciekawość, radość) korzystają ze wszystkich funkcji oferowanych przez urządzenia, podczas gdy osoby odczuwające negatywne emocje (lęk, niechęć, strach) korzystają jedynie z tych podstawowych. W wypadku drugiej grupy małe zaangażowanie w obsługę sprzętu może mieć też inne podłoże – postrzegają oni elektronikę jako zło konieczne i czują się osaczeni, przez co nie chcą dalszego “pogłębiania” relacji.

A jaki jest generalny stosunek Polaków do konieczności uaktualniania, synchronizowania, konfigurowania i tym podobnych działań związanych z produktami elektroniki użytkowej? 1/4 jest temu absolutnie przeciwna, zgadza się ze stwierdzeniem, że “produkty te powinny być łatwe w użyciu i nie powinno się wymagać od konsumenta, żeby coś w nich ustawiał czy uaktualniał” (sprzeciw rośnie wraz z wiekiem respondentów, a maleje wraz z poziomem wykształcenia). Ponad 60 proc. respondentów stan ten jednak akceptuje – 29 proc. całkowicie, a 34 proc. zwraca uwagę, że “czasami można mieć wrażenie, że wszystkie te czynności zajmują za dużo czasu i nie zawsze coś dają”.

Co z tego wynika dla firm oferujących elektronikę użytkową? Na pewno powinny one starać się w bardziej przyjazny sposób informować o korzyściach z angażowania się w takie czynności jak aktualizacje czy synchronizacje. Nie można z góry zakładać, że każdy nabywca sprzętu elektronicznego ma tego świadomość, a przecież przy nowoczesnych urządzeniach, takich jak smartfony, tablety czy nawigacje, korzyści z głębszego angażowania się w poznanie sprzętu oraz umiejętność jego obsługi są znacznie większe niż na przykład w przypadku klasycznych komórek.

Po drugie producenci i dystrybutorzy powinni starać się “odczarować” działania towarzyszące obsłudze urządzeń choćby przez przydatne dla konsumentów, a rzadko wykorzystywane filmy instruktażowe na YouTubie – byłyby one szansą na przełamanie barier i uniknięcie poczucia bezradności. I wreszcie wskazane jest, aby szczególnie autorzy aplikacji do smartfonów, czy tabletów dbali o staranniejsze dopracowanie kolejnych wersji swoich programów, bowiem nic tak nie zniechęca użytkowników i nie wywołuje poczucia straty czasu, jak konieczność kilkukrotnego uaktualniania tego samego programu w ciągu miesiąca, co spowodowane jest niedopracowaniem kolejnych wersji.

Jak często aktualizujemy oprogramowanie telefonu komórkowego?

  • często: 5%
  • czasami: 13%
  • rzadko: 16%
  • nigdy: 66%

Jak często konfigurujemy opcje i ustawienia w aparacie cyfrowym?

  • często: 9%
  • czasami: 26%
  • rzadko: 21%
  • nigdy: 44%

Co sądzimy o konieczności ciągłego zaangażowania w obsługę elektroniki?

  • całkowicie to akceptuję: 29%
  • generalnie jestem za: 34%
  • jestem raczej przeciw: 13%
  • jestem absolutnie przeciw: 24%