Pierwszy programowalny komputer kończy 70 lat

Wszyscy chyba znają historię złamania szyfru niemieckiej Enigmy. Ale podczas II Wojny Światowej niemieccy generałowie przekazywali sobie dane o strategicznych celach przy pomocy innej maszyny. Była to tzw. Maszyna Lorentza, która posiadała aż 12 kół szyfrujących (Enigma posiadała od 3 do 8 wirników). W styczniu 1942 Anglikom udało się pojąć zasady jej działania dzięki błędowi operatora niemieckiego. Prace nad urządzeniem deszyfrującym zajęły im jednak dwa kolejne lata. Początkowo łamacze kodów rozpracowywali wiadomości ręcznie, jednak trwało to od czterech do sześciu tygodni, co nie było praktycznym rozwiązaniem. Dopiero gdy do zespołu dołączył Tommy Flowers – inżynier elektryk z Urzędu Pocztowego, udało się skonstruować maszynę, która skróciła czas deszyfracji do sześciu godzin.
Pierwszy programowalny komputer kończy 70 lat
Pierwszy Colossus

Pierwszy Colossus

Colossus odbudowany w 2007r.

Colossus odbudowany w 2007r.

Colossus powstawał rok czasu. Projekt wymagał ogromnej ilości lamp elektronowych. Początkowo nawet Bletchley Park odrzuciło pomysł Flowersa, gdyż nie wierzono, że maszyna będzie działała stabilnie. Flowers jednak nie poddał się i zaufał własnemu doświadczeniu…

Colossus oczywiście nie przypominał wyglądem współczesnych komputerów. Przypominał raczej zbiór regałów, zaworów, kół i drukarek ważących razem 5 ton. Zbudowany z m.in. części starych centrali telefonicznych, 1500 lamp elektronowych, 100 bramek logicznych, 10000 rezystorów oraz kabli o długości 7 km zajmował przestrzeń o powierzchni 2,1 m x 5,1 m x 3,3 m i zużywał 8 kW mocy. Ocenia się, że dzięki Colossusowi przyspieszono upadek III Rzeszy o dwa lata…

Istnienie Colossusa było utrzymywane w tajemnicy jeszcze 30 lat po II Wojnie Światowej. Jednak choć działające maszyny zostały zdemontowane, a dokumentacja zniszczona konstruktorzy, którzy po zwycięstwie wrócili z Bletchley do swoich uniwersytetów zyskali wiele cennych informacji i doświadczeń, które pomogły w dalszym rozwoju ery komputerowej.

W 1994 Tony Sail, współzałożyciel National Museum of Computing rozpoczął starania, by na podstawie dostępnych faktów i informacji opublikowanych przez rząd odtworzyć maszynę. Udało się to 15 listopada 2007r.