TalTech – autonomia za progiem
Dość powiedzieć, że w Estonii w ostatnim czasie rodzi się więcej startupów niż w kalifornijskiej Dolinie Krzemowej. Bardzo aktywnie działa też lokalny uniwersytet technologiczny w Tallinie, zwany TalTech (konotacje z CalTech, czyli California Institute of Technology jak najbardziej pożądane). Mieliśmy zresztą okazję zwiedzić tę placówkę edukacyjną i zapoznać się z ciekawymi i innowacyjnymi projektami komunikacyjnymi z zakresu autonomicznego transportu publicznego, czy zrobotyzowanego dostarczania przesyłek, a wszystko to z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju.
Zespół inżynierów i pracowników naukowych Politechniki w Tallinie (TalTech) kierowany przez dr Raivo Sella od dłuższego czasu pracuje nad pojazdami samojezdnymi i autonomicznymi systemami transportu. Podczas naszej krótkiej wizyty w laboratoriach TalTechu, mieliśmy okazję zobaczyć prototyp autonomicznego minibusa.
Nic zatem dziwnego, że to właśnie Estonia stała się miejscem, w którym Volkswagen dla zaproszonych dziennikarzy wytyczył trasy, na których mogliśmy sprawdzić najnowsze rozwiązania technologiczne skupione w nazwie IQ.Drive. Czym właściwie jest IQ.Drive? Zgodnie z informacjami przekazanymi nam na wstępnej prezentacji jeszcze Polsce nazwa ta ma dwa znaczenia. Po pierwsze Volkswagen tą nazwą określa limitowane edycje specjalne wybranych modeli niemieckiej marki, a po drugie jest ona określeniem dla zbioru zaawansowanych systemów asystujących, zapewniających bezpieczeństwo i wysoki komfort podróżowania, będących jednocześnie – wg przedstawicieli koncernu z Wolfsburga – kolejnym etapem na drodze do pełnej jazdy autonomicznej. Najważniejszym wyróżnikiem IQ.Drive w systemach asystujących, z jakimi mieliśmy styczność jest system Travel Assist. Przyjrzyjmy się zatem bliżej inteligentnym systemom asystującym Volkswagena, zaczynając od najważniejszego elementu: wspomnianego systemu Travel Assist.
Volkswagen IQ.Drive i Travel Assist w praktyce
Z systemu Travel Assist podczas dynamicznej prezentacji mieliśmy okazję skorzystać w dwóch pojazdach. Jednym z nich był najnowszy Volskwagen Passat Elegance 2.0 TSI 4Motion, drugim topowy model w gamie Volkswagena: najnowszy VW Touareg.
Na czym dokładnie polega Travel Assist? Zasadniczo mamy tu do czynienia z efektywnym połączeniem funkcji znanych systemów asystujących z nowymi, usprawniającymi działanie całości dodatkami. Travel Assist jest połączeniem nowego, nie tylko adaptacyjnego, ale również zupełnie nowego – predykcyjnego tempomatu, a dodatkowo: asystenta pasa ruchu, asystenta martwego pola obserwacji i innych systemów. Efekt? Nowy Passat oraz Touareg to pierwsze w gamie Volkswagena modele, które zapewniają częściową jazdę autonomiczną (autonomia poziomu 2.).
Działanie adaptacyjnego tempomatu jest nam już dobrze znane choćby z wcześniej testowanych modeli z gamy Volkswagena (jak również innych producentów wyposażających swoje auta w ten system asysty kierowcy). Generalnie kierowca ustawia zadaną prędkość, a pojazd utrzymuje ją do czasu aż przed nami pojawi się inny, wolniejszy pojazd – wtedy nasz samochód dostosowuje automatycznie prędkość do pojazdu poprzedzającego stale utrzymując bezpieczną odległość pomiędzy autami. Tak z grubsza wygląda praca adaptacyjnego tempomatu.
W Travel Assist, po ustawieniu tempomatu na konkretną prędkość otrzymujemy nie tylko funkcje adaptacji prędkości do zmiennych warunków (pojazdy poprzedzające), ale także dostosowywanie prędkości do samej konfiguracji drogi i obowiązujących na niej znaków ograniczenia prędkości. Nowe auta nie tylko automatycznie dostosują prędkość jazdy do obowiązujących na danym terenie ograniczeń, ale także uwzględnią całą konfigurację drogi: wszystkie łuki, zakręty, ronda itp. Jakby tego było mało, Travel Assist “dogaduje się” z wytyczoną przez kierowcę trasą w systemie nawigacyjnym. W efekcie, gdy auto “wie”, że wkrótce czeka nas zakręt, prędkość zostanie automatycznie zmniejszona po to, by kierowca mógł bezpiecznie wykonać manewr skrętu zgodnie z zaplanowaną trasą.
Oprócz zespołu systemów Travel Assist, nowy Passat oraz Touareg dysponują jeszcze szeregiem dodatkowych systemów bezpieczeństwa i wsparcia kierowcy. Producent dzieli je na na cztery grupy:
- Systemy przydatne przy manewrowaniu i w mieście:
- Park Pilot – czyli czujniki parkowania z przodu i z tyłu.
- Park Assist 3.0 – najnowsza generacja częściowo autonomicznego systemu parkowania; wspomaga kierowcę w parkowaniu równoległym, prostopadłym (przodem i tyłem), potrafi zakończyć nieudane próby parkowania, a także automatycznie wyjeżdża z równoległego miejsca parkowania, w przypadku Touarega system wspomagany jest dodatkowo układem tylnej skrętnej osi (Passat nie ma skrętnej tylnej osi).
- Rear View/Rear Assist – czyli kamera cofania.
- Trailer Assist – dostępny tylko w Touaregu system wsparcia kierowcy podczas manewrów z przyczepą.
- Systemy przydatne przy manewrowaniu, w mieście i w trasie:
- Side Assist – system ostrzega kierowcę przed pojazdami znajdującymi się w martwym polu widzenia.
- Rear Traffic Alert – podsystem Side Assist; monitoruje ruch poprzeczny podczas cofania i w razie potrzeby oraz przy braku stosownej reakcji kierowcy hamuje awaryjnie.
- Front Cross Traffic Assist (tylko Touareg) – asystent wjazdu na skrzyżowanie; ostrzega kierowcę (optycznie i akustycznie) o ewentualnym niebezpieczeństwie kolizji z przodu z samochodami jadącymi poprzecznie’ pomaga również podczas wyjazdu przodem z prostopadłego miejsca parkowania; komputer w razie potrzeby i przy braku reakcji kierowcy inicjuje hamowanie awaryjne.
- Front Assist – dobrze znany już system monitorowania otoczenia przed samochodem, detekcja odległości od przeszkód na drodze i innych pojazdów.
- Pedestrian Detection – część systemu Front Assist odpowiedzialna za wykrywanie zagrożenia wypadku z udziałem pieszego lub rowerzysty; system ostrzega (wizualnie i akustycznie) oraz – w razie potrzeby wspomaga hamowanie lub podejmuje je samodzielnie (gdy kierowca nie reaguje).
- Emergency Steering Assist (tylko Passat) – system wspomagający manewr omijania, również stanowiący integralną część systemu Front Assist; wspiera kierowcę podczas omijania, ingerując w działanie ESP oraz układu hamulcowego podczas manewru.
- Citi Brake (tylko Touareg) – kolejny składnik Front Assist; odpowiada za automatyczne wyhamowanie pojazdu, gdy odstęp od poprzedzających samochodów jest niebezpiecznie mały i zachodzi ryzyko kolizji.
- Systemy przydatne w trasie:
- Sign Assist (w Touaregu Sign Assist 3.0) – system rozpoznawania znaków drogowych
- Lane Assist – asystent pasa ruchu; zakres jego ingerencji jest zależny od tego, czy włączymy adaptacyjne prowadzenie, czy też nie. W pierwszym przypadku Lane Assist utrzymuje pojazd na pasie ruchu, w drugim ostrzega (akustycznie, wizualnie i wibracjami kierownicy) o opuszczaniu pasa ruchu przez kierowcę.
- ACC (Adaptive Cruise Control) – klasyczny tempomat adaptacyjny
- Predictive Cruise Control – wyjaśniony wcześniej, proaktywny tempomat adaptacyjny wykorzystywany przez system Travel Assist
- Traffic Jam Assist – system umożliwiający częściowo autonomiczną jazdę w korku z prędkością do 60 km/h
- Driver Alert System – system automatycznego wykrywania zmęczenia kierowcy.
- Roadwork Lane Assist (tylko Touareg) – jest to rozszerzenie asystenta jazdy w korku pomocne w przypadku przejeżdżania przez wąskie miejsca robót drogowych.
- Light Assist – asystent świateł drogowych, pozwala na jazdę “na długich” cały czas, wykrywa innych uczestników ruchu, automatycznie wyłączając na czas mijania światła drogowe.
- Dynamic Light Assist – dynamiczny asystent świateł drogowych umożliwiający po zmroku jazdę ze stale włączonymi światłami drogowymi (wiązka światła jest dynamicznie modyfikowana, by nie oślepiać innych uczestników ruchu) – system ten jest dostępny tylko ze światłami IQ.Light (zarówno dla Passata jak i Touarega)
- Night Vision (tylko Touareg) – asystent jazdy nową, wyświetlający obraz w podczerwieni (na tablicy rozdzielczej) z widocznymi sylwetkami ludzi i zwierząt
- Systemy przydatne w sytuacjach awaryjnych:
- Precrash (w Touaregu Precrash 360°) – system rejestrujący potencjalnie ryzykowne sytuacje i minimalizujące ewentualne skutki dla pasażerów; wykrywa niebezpieczeństwo kolizji bocznej, dachowania, uderzenia w tył itp. Zwiększa skuteczność pasywnych systemów bezpieczeństwa (naprężenie pasów, domknięcie okien, przywrócenie optymalnych pozycji siedzeń itp.).
- Emergency Asisst (Passat) i Emergency Assist 1.5 (Touareg) – system, dzięki któremu w razie zasłabnięcia kierowcy auto samodzielnie zatrzyma łagodnie pojazd.
Jak widać ilość systemów wsparcia kierowcy jest imponująca. Warto dodać też, że producent poinformował, że w następnej kolejności IQ.Drive trafi również do Volkswagena Arteona oraz Volkswagena Golfa.
VW IQ.Drive – wrażenia z jazdy i podsumowanie
Musimy przyznać, że Travel Assist, jak i cały komplet rozwiązań technologicznych ochrzczony mianem IQ.Drive, na estońskich trasach testowych spisywał się bardzo dobrze. Co prawda spotkaliśmy się z opiniami niektórych “załóg” dziennikarskich w innych autach, że niekiedy system pokładowy pojazdu mylnie odczytywał znak ograniczenia prędkości, skanując np. znak umieszczony nie przy drodze głównej, po której pojazd się poruszał, lecz znak przy drodze dojazdowej. Jednak podczas naszych jazd wspomnianymi wcześniej modelami taka sytuacja nie miała miejsca.
Aby jednak wszystko było jasne, nowe auta marki Volskwagen z pakietem systemów IQ.Drive i Travel Assist nie są samochodami w pełni autonomicznymi. Owszem, zakres funkcji autonomicznego wsparcia kierowcy jest w nich większy, niż kiedykolwiek wcześniej w pojazdach z Wolsfburga, ale nie liczcie na to, że będzie możliwa jazda bez trzymania kierownicy. Nowe auta pozwalają na puszczenie kierownicy przez kilkanaście sekund. Jeśli nieroztropny prowadzący nie posłucha napomnień samochodu, to uaktywni się Emergency Assist, czyli asystent wyhamowujący pojazd w awaryjnej sytuacji medycznej. A w nowym Passacie zastosowana została kierownica pojemnościową, więc żadne triki typu “pomarańcza wetknięta w obręcz kierownicy” nie oszukają systemu. Ręce kierowcy muszą trafić na kierownice. Koniec i kropka.
Warto też podkreślić istotną rzecz: autonomiczne dopasowanie prędkości do obowiązujących ograniczeń to rozwiązanie z gruntu dobre, skutecznie niwelujące ryzyko wypadku z powodu niezachowania należytej prędkości na danym odcinku. W Estonii działało to bardzo dobrze, bo z jednej strony mieliśmy sprawnie działające komputery pokładowe, radary i sensory w autach Volkswagena, ale z drugiej… zdyscyplinowanych i ostrożnie kierujących estońskich kierowców, którzy przestrzegają przepisów i ograniczeń prędkości. Na dokładniejszą ocenę Travel Assist i całego IQ.Drive przyjdzie czas podczas testów nowych modeli już w Polsce. Niemniej pierwsze wrażenia z dynamicznej demonstracji nowych możliwości Passata i Touarega z IQ.Drive są zdecydowanie pozytywne. Pozostaje jedynie pytanie, jak systemy te sprawdzą się w zderzeniu z mentalnością polskich kierowców… | CHIP
