Ani ptak, ani dinozaur. Czym jest skamielina sprzed 120 milionów lat?

2-centymetrowa skamielina, którą znaleziono na północnym wschodzie, Chin jest jedną z tych, których pochodzenie wydaje się niejasne. Ma ona bowiem cechy dużych dinozaurów, takich jak Tyrannosaurus rex, ale jej ciało przypomina raczej wróbla aniżeli bezwzględnego drapieżnika.
Ani ptak, ani dinozaur. Czym jest skamielina sprzed 120 milionów lat?

Ustalenia w tej sprawie, dostępne na łamach Nature Communications, pozwalają sądzić, że sprawcą paleontologicznego zamieszania może być jeden z tzw. enantiornitów, zwanych również przeciwptakami. Była to grupa mezozoicznych ptaków, których cechy budowy można zauważyć nawet u współcześnie żyjących zwierząt.

Czytaj też: Temperatury spadają tam do minus 60 stopni Celsjusza. W przeszłości żyły tam dinozaury

Czaszka tego niezwykłego osobnika zachowała się w dobrym stanie, a tomografia komputerowa umożliwiła ustalenie, z czym w ogóle mają do czynienia naukowcy. W ten sposób uznali oni, że badany osobnik – w przeciwieństwie do współczesnych ptaków – miał “nieruchome” kości czaszki. U obecnie spotykanych ptaków poruszają się one bowiem w znacznie większym zakresie i określa się to mianem czaszki kinetycznej.

Skamielina znaleziona na terenie północno-wschodnich Chin ma 120 milionów lat

Z drugiej strony, szczątki sprzed 120 milionów lat wydają się zawierać miejsca osadzenia mięśni szczęk w sposób typowy dla wymarłych dinozaurów oraz współcześnie występujących gadów. Badacze doszukali się też wielu podobieństwo do teropoda z rodziny dromeozaurów, zwanego linheraptorem. Ich zdaniem wczesne ptaki mogły być ściśle powiązane ze zwierzętami takimi jak welociraptory czy mikroraptory.

Czytaj też: Ziemia ma tajemniczy cykl, który powtarza się co 27,5 mln lat. Jest związany m.in. z wymieraniami

Jak piszą autorzy w swoim artykule, pomimo globalnego zasięgu i sukcesów odnoszonych w okresie kredy, tylko niewielka część ptaków przetrwała masowe wymieranie, do którego doszło pod koniec mezozoiku, dożywając czasów współczesnych. Prawdopodobnie jedną z cech, które to umożliwiły, była obecność wspomnianej czaszki kinetycznej. Pokazuje to, jak liczne były niuanse związane z tym, czy dana grupa poradzi sobie z trudami życia na Ziemi.