Wykryli “zaginione” supernowe. Teraz próbują wyjaśnić związaną z nimi zagadkę

Można powiedzieć, że teoria jedno, a praktyka drugie – przynajmniej w kontekście obserwacji supernowych. Przełom w sprawie może jednak nastąpić dzięki obserwacjom prowadzonym przez Kosmiczny Teleskop Spitzera.
Wykryli “zaginione” supernowe. Teraz próbują wyjaśnić związaną z nimi zagadkę

Ustalenia na ten temat, dostępne na łamach Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, opisują odkrycie pięciu nieznanych wcześniej supernowych. Ukrywały się one w pełnych pyłu galaktykach, a do ich znalezienia przyczyniły się obserwacje prowadzone w świetle podczerwonym. Było to możliwe właśnie dzięki teleskopowi Spitzera – inne instrumenty, działające na świetle optycznym, nie byłyby w stanie dokonać tego samego.

Czytaj też: Czy istnieją wszechświaty równoległe?

Wyniki uzyskane za pomocą Spitzera pokazują, że optyczne obserwacje, na których od dawna polegamy przy wykrywaniu supernowych, pomijają nawet połowę gwiezdnych eksplozji, które mają miejsce we wszechświecie. […] To bardzo dobra wiadomość, że liczba supernowych, które widzimy dzięki Spitzerowi jest statystycznie zgodna z przewidywaniami teoretycznymi.Ori Fox, NASA

Przypominamy, że supernowe to kosmiczne eksplozje, które mogą być wywoływane na co najmniej dwa różne sposoby. Pierwszy z nich zakłada, że biały karzeł wchodzący w skład układu podwójnego gwiazd zaczyna pobierać na tyle dużo materii ze swojego kosmicznego towarzysza, że jego masa przekracza “punkt krytyczny”, co prowadzi do potężnego wybuchu. Druga droga wymaga natomiast udziału zatrzymujących się reakcji termojądrowych zachodzących w jądrze gwiazdy, przez co zaczyna się ona zapadać pod własnym ciężarem.

Supernowe to eksplozje gwiazd, które mogą występować z co najmniej dwóch przyczyn

Eksplodujące gwiazdy znalezione dzięki wykorzystaniu Kosmicznego Teleskopu Spitzera najprawdopodobniej miały za sobą podobne wydarzenia. Astronomowie sądzą, że to właśnie wstrzymanie reakcji termojądrowych i zapadnięcie tych obiektów pod włąsnym ciężarem doprowadziło do wystąpienia tych eksplozji.

Czytaj też: W 1054 roku zaobserwowano niezwykły wybuch. Mogła za niego odpowiadać nieznana wcześniej supernowa

Jako że teleskop Spitzera przeszedł już na emeryturę, co nastąpiło po 17 latach pracy, to konieczne będzie zaangażowanie jego pośrednich następców w dalsze badania. Ogromne nadzieje budzi w tym kontekście Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, który już wkrótce powinien znaleźć się na orbicie. Supernowe są szczególnie ważne pod tym względem, ponieważ ich eksplozje oznaczają nie tylko koniec istnienia gwiazd, ale również początek egzystencji innych, powstałych za sprawą materii wyrzuconej w momencie wybuchu.